Luận văn Vận dụng kiến thức liên môn trong nghiên cứu Đề tài "Tách chiết ADN ở một số mẫu Động - Thực vật" cho học sinh Lớp 10, Trung học phổ thông

Nội dung text: Luận văn Vận dụng kiến thức liên môn trong nghiên cứu Đề tài "Tách chiết ADN ở một số mẫu Động - Thực vật" cho học sinh Lớp 10, Trung học phổ thông

1. ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC NG N NG H VẬN DỤNG KI N TH C I N N TRONG NGHI N C ĐỀ TÀI “TÁCH CHI T DN Ở ỘT SỐ Ẫ ĐỘNG - THỰC VẬT” CHO HỌC SINH ỚP 10, TR NG HỌC PHỔ TH NG ẬN VĂN THẠC SĨ SƯ PHẠ SINH HỌC Hà Nội - 2016
2. ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC NG N NG H VẬN DỤNG I N TH C I N N TRONG NGHI N C ĐỀ TÀI “TÁCH CHI T DN Ở ỘT SỐ Ẫ ĐỘNG - THỰC VẬT” CHO HỌC SINH ỚP 10, TR NG HỌC PHỔ TH NG Chuyên ngành: ý luận và phương pháp dạy học (Bộ môn sinh học) ã số: 60140111 ẬN VĂN THẠC SĨ SƯ PHẠ SINH HỌC Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS I VĂN HƯNG Hà Nội - 2016
3. LỜI LỜI CẢ ƠN Tôi xin gửi lời cảm ơn đến Ban Giám hiệu, các thầy cô giáo trường Đại h c giáo c, Đại h c Qu c gia H N i đ tạo đi u iện thu n l i cho tôi ho n th nh lu n n i l ng iết ơn u c nh t, tôi c ng xin gửi đến các thầy cô giảng i n hoa ư hạm - Trường Đại h c Giáo c - Đại h c Qu c gia H N i đ truy n đạt n iến th c u áu cho tôi trong u t thời gian h c t tại trường Nếu hông c nh ng lời hư ng n, ạy ảo c a các thầy cô th h a h c n y c a tôi r t h c th ho n thiện đư c. Tr n thực tế, hông c ự th nh công n o m hông g n li n i nh ng ự h tr , gi đ t hay nhi u, trực tiế hay gián tiế c a người hác Trong u t thời gian t hi t đầu h c t tại trường đến nay, tôi đ nh n đư c r t nhi u ự uan t m, gi đ c a các thầy cô, gia đ nh ạn è Đ c iệt, tôi mu n gửi lời cảm ơn t i G T ai n Hưng đ hư ng n tôi ho n th nh lu n n m t cách t n t nh gi tôi tiến xa hơn tr n con đường NC H c a m nh t lần n a, em xin ch n th nh cảm ơn thầy! u n n thực hiện trong hoảng thời gian tháng, hông tránh h i nh ng thiếu t, tôi r t mong nh n đư c nh ng iến đ ng g u áu c a các thầy cô, người đ c các ạn h c c ng l đ i áo cáo đư c ho n thiện hơn Xin ch n th nh cảm ơn! H N i, tháng 10 n m 2016 Tác giả lu n n Nguy n Quang Huy i
4. D NH ỤC CÁC Ý HIỆ , CÁC CHỮ VI T TẮT ĐC Đ i ch ng GV Giáo i n HS H c inh KTLM iến th c li n môn NCKH Nghi n c u hoa h c TN Thực nghiệm ii
5. ỤC ỤC Trang ời cảm ơn i Danh m c các hiệu, các ch iết t t ii c l c iii Danh m c các ảng v Danh m c các h nh vi Ở ĐẦ 1 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ Ý ẬN VÀ THỰC TI N C ĐỀ TÀI 5 1 1 ư c ử nghi n c u 5 1 1 1 Tr n thế gi i 5 1 1 2 Ở iệt Nam 5 1 2 Cơ l lu n 5 1.2.1. T ch h ạy h c t ch h 5 1.2.2. hoa h c NC H 9 1.2.3. Quy tr nh ạy h c t ch h NC H 10 1.2.4. ai tr c a ạy h c t ch h li n môn trong NC H 16 1.3. Cơ thực ti n 17 1.3.1. hương há ạy h c t ch h hương há NC H 17 1.3.2. hương t nh h nh h c t c a H 17 1.3.3. h n t ch nguy n nh n 18 CHƯƠNG . VẬN DỤNG T TRONG NGHI N C ĐỀ TÀI “TÁCH CHI T DN Ở ỘT SỐ Ẫ ĐỘNG - THỰC 20 VẬT” CHO HS ỚP 10, TR NG HỌC PHỔ TH NG 2.1. X y ựng n i ung ch đ tách chiết ADN m t m u đ ng 20 - thực t 2.2. Đ xu t uy tr nh n ng KTLM trong NCKH 27 2.3. ế hoạch ạy h c á ng uy tr nh n ng T trong 29 nghi n c u ch đ Tách chiết ADN m t m u đ ng – thực t” iii
6. CHƯƠNG 3. THỰC NGHIỆ SƯ PHẠ 36 3 1 c đ ch thực nghiệm ư hạm 36 3 2 N i ung thực nghiệm ư hạm 36 3.3. hương há thực nghiệm ư hạm 36 3.3.1. Ch n trường, l thực nghiệm ư hạm 36 3 3 2 B tr thực nghiệm ư hạm 36 3 3 3 Các ư c thực nghiệm ư hạm 37 3 h n t ch đánh giá ết uả 38 3.4.1. h n t ch ết uả i m tra lần 1 38 3 2 h n t ch ết uả i m tra lần 2 42 3.4.3. h n t ch ết uả các cu c thi NC H - thu t h i ch 46 hoa h c 3.4.4. B n lu n ết uả TN 46 T ẬN VÀ H N NGHỊ 48 TÀI IỆ TH HẢO 50 PHỤ ỤC 52 iv
7. D NH ỤC CÁC BẢNG Bảng 2 1 B N T lư ng i m t lo i inh t Bảng 2 2 Các i h c c li n uan đến ch đ Tách chiết ADN m t m u đ ng – thực t” Bảng 2 3 N i ung hoạt đ ng ạy h c Bảng 2 ế hoạch ạy h c Bảng 2.5. Tiến tr nh tri n hai các hoạt đ ng ạy h c tiết 1 Bảng 2.6. Tiến tr nh tri n hai các hoạt đ ng ạy h c tiết 2 Bảng 2.7. Tiến tr nh tri n hai các hoạt đ ng ạy h c ngo i giờ Bảng 2.8. Tiến tr nh tri n hai các hoạt đ ng ạy h c tiết 3 Bảng 3.1. Tần u t đi m i m tra lần 1 Bảng 3 2 Tần u t h i t tiến đi m i m tra lần 1 Bảng 3.3. i m định đi m i m tra lần 1 Bảng 3.4. Phân tích hương ai đi m tr c nghiệm lần 1 Bảng 3.5. Tần u t đi m i m tra lần 2 Bảng 3.6. Tần u t h i t tiến đi m i m tra lần 2 Bảng 3.7. i m định đi m i m tra lần 2 Bảng 3.8. Phân tích hương ai đi m tr c nghiệm lần 2 v
8. D NH ỤC CÁC HÌNH H nh 1 1 ơ đ mạng nhện H nh 2.1. Cách xế các h n tử glucôzơ trong th nh tế o thực t H nh 3.1. Bi u đ tần u t đi m i m tra lần 1 H nh 3 2 Bi u đ tần u t h i t tiến c a đi m i m tra lần 1 H nh 3.3. Bi u đ tần u t đi m i m tra lần 2 H nh 3 Bi u đ tần u t h i t tiến c a đi m i m tra lần 2 vi
9. Ở ĐẦ 1. ý do chọn đề tài 1.1. Xuất phát từ yêu cầu c t h pháp Theo y u cầu c a ự thảo chương tr nh giáo c h thông t ng th , tháng 8 n m 2015: Tiế t c đ i m i mạnh mẽ hương há ạy h c theo định hư ng phát huy tính tích cực, ch đ ng, áng tạo c a HS; t trung ạy cách h c rèn luyện n ng lực tự h c, tạo cơ đ h c t u t đời, tự c nh t đ i m i tri th c, ỹ n ng, hát tri n n ng lực; h c h c l i truy n th á đ t m t chi u, ghi nh máy m c; n ng các hương há , ỹ thu t ạy h c m t cách linh hoạt, áng tạo, h h i m c ti u, n i ung giáo c, đ i tư ng HS đi u iện c th c a m i cơ giáo c h thông. Đa ạng hoá h nh th c t ch c h c t , coi tr ng cả ạy h c tr n l các hoạt đ ng x h i, trải nghiệm áng tạo, t ư t NCKH h i h ch t chẽ giáo c nh trường, giáo c gia đ nh giáo c x h i Đẩy mạnh ng ng công nghệ thông tin truy n thông trong các hoạt đ ng giáo c ” [11] 1.2. Xuất phát từ c t êu t t h t t u h c ph th H c hải đi đ i i h nh”, ạy h c hông ch l iệc tạo ra iến th c”, truy n đạt iến th c” hay chuy n giao iến th c” m c n hải l m cho người h c h c cách đá ng hiệu uả các đ i h i cơ ản li n uan đến môn h c c hả n ng ư t ra ngo i hạm i môn h c đ ch đ ng th ch ng i cu c ng lao đ ng au n y Quan đi m ạy h c t ch h , i m c ti u hát tri n các n ng lực người h c, gi h c hả n ng giải uyết đá ng ự iến đ i nhanh ch ng c a x h i hiện đại đ đem lại th nh công cao nh t trong cu c ng. 1.3. Xuất phát từ th c t T thực trạng giảng ạy các ch đ trong môn inh h c nhu cầu hư ng n HS NCKH - thu t trong các trường trung h c gần đ y cho th y: 1
10. Dạy h c t ch h đ đư c tri n hai các trường h thông. Tuy nhi n, đ HS c th n ng các iến th c li n môn trong NCKH đ i h i GV hải c nhi u inh nghiệm hương há ạy h c h h . T n m 2006, B Giáo c Đ o tạo h i h i công ty Intel iệt Nam Quỹ h tr áng tạo thu t iệt nam i otec đ c nh ng ư c chuẩn ị đầu ti n thực hiện thi tuy n ch n HS tham gia Intel ISEF. [9] T n m 2013, B Giáo c Đ o tạo t ch c cu c thi hoa h c thu t c u c gia nh cho HS trung h c au 3 n m t ch c cu c thi, hoạt đ ng NCKH c a HS trong trường trung h c đ đạt đư c nh ng ết uả đáng h ch lệ lư ng HS tham gia NCKH - thu t ng y c ng nhi u, th hiện ua lư ng đơn ị tham gia ự án ự thi c u c gia nh ng n m a qua. [12; tr. 2]. N m 2013, c đơn ị, 150 ự án tham gia o 15 l nh ực. N m 201 , c 55 đơn ị, 300 ự án tham gia o 15 l nh ực. N m 2015, c 6 đơn ị, 385 ự án tham gia o 15 l nh ực. Nh ng n m gần đ y, hai cu c thi l n c a ng nh giáo c thường đư c GV HS trong cả nư c uan t m l : n ng iến th c li n môn đ giải uyết các t nh hu ng thực ti n nh cho HS trung h c ạy h c theo ch đ t ch h nh cho GV trung h c t nhi u GV c n ng hi ạy h c t ch h , đ c iệt l hư ng n HS á ng các iến th c li n môn trong NCKH iệc đ i m i hương há ạy h c theo hư ng t ch h trong NCKH l m t đ i h i c thiết. Xu t hát t nh ng l o tr n, ch ng tôi ch n đ t i “Vậ d KTLM trong h ê cứu ề t “Tách ch ết ADN ở ột số ẫu ộ – th c vật” ch HS p 1 T u h c ph th ” nh m tháo g nh ng h h n g hải trong uá tr nh ạy h c c a GV h thông hiện nay. . ục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. M c ch h ê cứu 2
11. X y ựng ch đ Tách chiết ADN m t m u đ ng - thực t” đ xu t uy tr nh n ng KTLM trong nghi n c u đ t i Tách chiết ADN m t m u đ ng - thực t” nh m nâng cao kết uả h c t c a HS môn inh h c 10, Trung h c h thông. 2.2. Nh ệ v h ê cứu 1 Nghi n c u cơ l lu n c a đ t i 2 T m hi u thực trạng ạy h c t ch h hả n ng NCKH c a HS và GV hiện nay 3 Xác định các n i ung iến th c trong ch đ Tách chiết ADN m t m u đ ng - thực t” Đ xu t uy tr nh n ng KTLM trong nghi n c u đ t i Tách chiết ADN m t m u đ ng - thực t” 5 Thiết ế ế hoạch ạy h c á ng uy tr nh n ng KTLM trong nghi n c u ch đ Tách chiết ADN m t m u đ ng - thực t” l m minh h a (6) TN ư hạm nh m i m tra giả thuyết c a đ t i 3. Giả thuyết khoa học T ch c ạy h c t ch h li n môn trong NCKH: đ t i Tách chiết ADN m t m u đ ng - thực t” gi HS nâng cao hiệu uả h c t môn inh h c n i chung ch đ Tách chiết ADN m t m u đ ng - thực t” n i ri ng 4. hách thể và đối tượng nghiên cứu 4.1. Khách thể h ê cứu lu n hương há ạy HS h c. 4.2 . Đố t ợ h ê cứu Hoạt đ ng ạy h c t ch h n ng iến th c liên môn trong NCKH, á ng i đ t i tách chiết ADN m t m u đ ng - thực t”. 5. ẫu khảo sát và phạm vi nghiên cứu 48 HS l 10T1 10T2 trường trung h c h thông Olympia, Nam T i m, H N i. 3
12. Thời gian: tháng 10 2015 đến tháng 6/2016. 6. Phương pháp nghiên cứu 6.1. Ph ơ pháp h ê cứu ý thuyết Nghi n c u các t i liệu ạy h c t ch h hương há NCKH c ng như các công tr nh nghi n c u c li n uan 6.2. Ph ơ pháp h ê cứu th c t - hương há đi u tra, uan át đ đi u tra thực trạng n đ ạy h c t ch h n đ hư ng n HS NCKH các trường h thông. - hương há thực nghiệm ư hạm đ i m ch ng giả thuyết hoa h c c a đ t i 6.3. Ph ơ pháp xử ý th t ử ng hương há th ng toán h c á ng trong NCKH giáo c đ xử l , h n t ch ết uả TN ư hạm. 7. Đóng góp của luận văn 1 Hệ th ng h a l lu n DH t ch h hương há NC H (2) Xác định thực trạng DHTH hả n ng NC H c a H G hiện nay 3 Đ xu t uy tr nh n ng KTLM trong NC H n i chung n ng KTLM trong nghi n c u đ t i Tách chiết ADN m t m u đ ng - thực t” n i ri ng G hần n ng cao hiệu uả, ch t lư ng ạy h c môn inh h c, c th l ch đ Tách chiết ADN m t m u đ ng - thực t” ết uả TN ư hạm hẳng định t nh hả thi c a uy tr nh. 8. Cấu trúc của luận văn Ngo i m đầu ết lu n, lu n n g m 3 chương: Chương 1: Cơ l lu n thực ti n Chương 2: n ng iến th c li n môn trong nghi n c u đ t i Tách chiết ADN m t m u đ ng - thực t” cho H l 10, Trung h c h thông. Chương 3: TN ư hạm 4
13. NỘI D NG CHƯƠNG 1. CƠ SỞ Ý ẬN VÀ THỰC TI N C ĐỀ TÀI 1.1. ược s nghiên cứu 1.1.1. T ê thế iệc nghi n c u ạy h c t ch h hương há NCKH t trung nhi u há , ỹ, Au tralia nhi u tác giả uan t m đến n đ ạy h c t ch h hương há NCKH như Xa ier oegier, Forgaty, Susan M. Drake, De Flandre, C. Charbonneau, L.et Thibert, 1.1.2. Ở V ệt Na n đ ạy h c t ch h hương há NC H c ng đ c nhi u tác giả đ c đến như: Đ Hương Tr , Nguy n n Bi n, Trần hánh Ng c, Trần Trung Ninh, Trần Thị Thanh Th y, Nguy n Công hanh, Nguy n B ch Hi n 2015 n phát - ”; Trần Bá Ho nh 2002 : , Cao Đ m 1 : Giáo t ì “ ươ á ậ NC ”; Trần hánh Ng c 201 : đ t i c B : B201 -17-01N “m đị ướ ì ứ ổ ứ và đá á ậ ươ ì á mô : Tìm - X ơ và ổ ô Vậ ó ổ ô và T ”; Đ Hương Tr , Nguy n Thị Thuần “D ậ mô – N ữ vấ đề đặ đà GV” Tạ ch Giáo c, 2013, Tr 71 – 73. 1. . Cơ sở lý luận 1.2.1. T ch hợp v d y h c t ch hợp 1.2.1.1. á m T ch h Tiếng Anh, tiếng Đ c, tiếng há : Integration c ngu n g c t tiếng atinh Integration i ngh a: xác l cái chung, cái to n th , cái th ng nh t tr n cơ nh ng h n ri ng lẻ 5
14. Theo t đi n Anh - Anh O or A ance earner’ Dictionary , t Integration c ngh a l ự ết h nh ng hần, nh ng h n i nhau trong m t t ng th Nh ng hần, nh ng h n c th hác nhau nhưng t ch h i nhau [13; tr8] Theo Đinh Quang Báo 2015 , “T à m đ mà đó ầ đ á ầ và ó vớ ủ ề ĩ v đ àm á ỏ vấ đề và ù m ú đ đư ề m á .” [1; tr1] Theo Đ Hương Tr 2015 , “T ó ĩ à ấ ậ . ó à ấ ấ ó á ậ á đ đư ớ m đ ư mớ ư à m ấ ữ ấ ủ á à ầ đ ư ứ ô à đơ ữ ủ á à ầ ấ .” [7; tr13] Như y, t ch h c hai t nh ch t cơ ản, li n hệ m t thiết i nhau uy định l n nhau, đ l t nh li n ết t nh to n n Trong ạy h c, t ch h c th coi l ự ết h m t cách th ng nh t, h i h a, tr n n c a các yếu t , các đ i tư ng trong uá tr nh ạy h c nh m đạt m c ti u ạy h c 1.2.1.2. á m Theo t đi n Giáo c h c: [13; tr 8-9] “D : à đ á đ ư ứ ậ ủ ù m ĩ v ặ và ĩ v á ù m .” “T mô : N óm á mô ề ư V T á ử đư ẽ ư ươ ì à .” “T á mô : Q á ì x ầ và á à vớ ơ ủ ữ â ữ ậ á mô ư vớ á ì â ó ú ”. 6
15. “T : ơ ặ ề mô ù m ĩ v ặ m ĩ v ầ .” “T : ơ á đ ư ậ ứ á ĩ v á .” “T ươ ì : T à ấ các môn ó ồ ứ và ó ữ ậ ầ ũ .” “T ứ : à đ ề á ứ á à m ậ ứ ấ .” “T ĩ : à đ è ặ ề ĩ ù m ĩ v ặ và ĩ v ầ đ ắm vữ m .” Theo Xavier Roegiers, “ ư m à m m về á ì ậ đó à á á ì ậ ó ầ ì à ữ õ à ó ướ ữ đ ề ầ ằm v á á ì ậ ươ ặ ằm ậ và đ . N ư vậ ư m ìm á àm á ì ậ ó ý ĩ .” [15; tr73] Theo Đ Hương Tr 2015 , “D à m đ m ư m đó ư ầ đ m ồ đ m ì ứ – ó vấ đề ằm á á và m ấ á â .” [7; tr13] Qua iệc ạy h c t ch h , HS c cơ h i li n hệ gi a các iến th c h c đư c thực ti n HS c ng h c cách ử ng h i h nh ng iến th c, n ng thao tác đ giải uyết m t t nh hu ng h c h Nhờ đ , HS n m ng iến th c, h nh th nh hái niệm, hát tri n n ng lực các hẩm ch t cá nhân. Trong ạy h c t ch h có 3 m c đ như au: [7; tr16-17] - ng ghé li n hệ: 7
16. Đ l đưa các yếu t n i ung g n i thực ti n, g n i x h i, g n i các môn h c hác o ng chảy ch đạo c a n i ung i h c c a m t môn h c Ở m c đ n y, các môn h c n ạy ri ng rẽ Tuy nhi n, GV c th t m th y m i uan hệ gi a iến th c c a môn h c m nh đảm nh n i n i ung c a các môn h c hác thực hiện iệc l ng ghé các iến th c đ nh ng thời đi m th ch h Dạy h c t ch h m c đ l ng ghé c th thực hiện thu n l i nhi u thời đi m trong tiến tr nh ạy h c Các ch đ g n i thực ti n, g n i nhu cầu c a người h c ẽ c nhi u cơ h i đ t ch c ạy h c l ng ghé - n ng KTLM: Ở m c đ n y, hoạt đ ng h c i n ra xung uanh các ch đ Ở đ , người h c cần n ng các iến th c c a nhi u môn h c đ giải uyết n đ đ t ra Các ch đ hi đ đư c g i l các ch đ h i t i các môn h c hác nhau, m i uan hệ gi a các môn h c trong ch đ đư c h nh ung ua ơ đ mạng nhện (xem hình 1.1). ì . . ơ đồ m n N i ung gi a các môn h c n đư c hát tri n ri ng rẽ đ đảm ảo t nh hệ th ng t hác, n thực hiện đư c ự li n ết gi a các môn h c hác nhau ua iệc n ng các KTLM trong các ch đ h i t - H a tr n: Đ y l m c đ cao nh t c a ạy h c t ch h Ở m c đ n y, tiến tr nh ạy h c l tiến tr nh hông môn h c”, ngh a l n i ung iến th c trong i h c hông thu c ri ng m t môn h c m thu c nhi u môn h c hác 8
17. nhau Do đ , các n i ung thu c ch đ t ch h ẽ hông cần ạy các môn h c ri ng rẽ c đ t ch h n y n đến ự h nh t iến th c c a hai hay nhi u môn h c Ở m c đ h a tr n, GV h i h uá tr nh h c t nh ng môn hác nhau ng các t nh hu ng th ch h , xoay uanh nh ng m c ti u chung cho nh m môn, tạo th nh các ch đ th ch h Trong uá tr nh thiết ế ẽ c nh ng ch đ trong đ các n ng lực cần h nh th nh đư c th hiện xuy n u t ua to n các n i ung c a ch đ m hông hải ch l m t n i ung n o đ c a ch đ Các n ng lực n y ch nh l các n ng lực đư c h nh th nh xuy n môn h c Đ thực hiện m c đ h a tr n, cần ự h tác c a các GV đến t các môn h c hác nhau Đ lựa ch n x y ựng n i ung h c, GV hải c hi u iết u c chương tr nh đ t chương tr nh các môn h c cạnh nhau đ o sánh, đ tôn tr ng nh ng đ c trưng nh m n HS đạt t i m c ti u ạy h c xác định, hư ng t i iệt hát tri n n ng lực iệc h n t ch m i uan hệ gi a các môn h c hác nhau trong ch đ c ng như ự hát tri n các iến th c trong c ng môn h c hải đảm ảo nguy n t c t ch h h tác 1.2.2. Kh a h c v NCKH . . . . á m Theo Pierre Auger, “ à ứ về á ậ ủ vậ ặ ư ữ ậ ủ x ư .” [3; tr13] Hệ th ng tri th c đư c n i đ y l hệ th ng tri th c hoa h c N i tri th c hoa h c l đ h n iệt i tri th c inh nghiệm. 1.2.2.2. á m NCKH Theo Cao Đ m, “NCKH à m đ x ướ và v ìm m ữ đ ề mà ư : ặ à á ấ vậ á ậ ứ về ớ ; ặ à á ươ á mớ và ươ ĩ ậ mớ đ ớ .” [3; tr20] 9
18. y, “ ặ đ m ấ ủ NCKH à ìm ám á ấ ủ ữ vậ ư mà ư ề đ .” [10; tr12] Đ c đi m n y n đến h ng loạt đ c đi m hác c a NCKH m người nghi n c u cần uan t m hi xử l nh ng n đ c th m t hương há lu n nghi n c u t ch c nghi n c u. NCKH c các đ c đi m: t nh m i, t nh tin c y, t nh thông tin, t nh hách uan, t nh r i ro, t nh ế th a, t nh cá nh n, t nh hi l i nhu n. Dựa o ch c n ng nghi n c u, c th hân chia NCKH th nh loại l : nghi n c u mô tả; nghi n c u giải th ch; nghi n c u giải há ; nghi n c u ự áo Dựa o các giai đoạn c a NCKH, trong m i giai đoạn, người ta nghi n c u đư c nh ng ản hẩm hác nhau Các giai đoạn đ ao g m: nghi n c u cơ ản; nghi n c u ng ng; tri n hai 1.2.3. uy t h d y h c t ch hợp v NCKH 1.2.3.1. Q ì Theo Nguy n n Bi n, uy tr nh t ch c ạy h c t ch h c th ua 7 ư c c th đư c t m t t như au: [7; tr18-21] Bước 1: ựa ch n ch đ . Các ch đ c th đư c GV tự đưa ra ho c theo g i c a chương tr nh ao cho h h i ho n cảnh địa hương tr nh đ HS. Đ xác định đư c ch đ cần: - T m ra các n i ung ạy h c gần nhau, li n ết ch t chẽ i nhau ua iệc r oát các môn h c ua hung chương tr nh hiện c ; các chuẩn iến th c, n ng; chuẩn n ng lực - T m ra n i ung giáo c c li n uan đến các n đ thời ự c a địa hương, đ t nư c đ x y ựng ch đ g n i thực ti n, c t nh h iến, g n i n inh nghiệm h h i tr nh đ nh n th c c a HS. - Tham hảo ách chuy n ng nh c đại h c đ t m th m thông tin tham hảo c ng như c cơ hoa h c cho ch đ hi lựa ch n ch đ , GV cần hải trả lời các c u h i: 10
19. - Tại ao lại hải t ch h ? - T ch h n i ung n o l h l ? Các n i ung c th đ l g ? Thu c các môn h c, i h c n o trong chương tr nh? - ogic mạch hát tri n các n i ung đ như thế n o? - Thời lư ng cho i h c t ch h ự iến l bao nhiêu? T đ , xác định đ t t n cho ch đ l m ao hản ánh đư c n i ung h n HS. Bước 2: Xác định các n đ c u h i cần giải uyết trong ch đ . Bư c n y định hư ng các n i ung cần đư c đưa o ch đ Các n đ n y l nh ng c u h i m thông ua uá tr nh h c t ch đ , HS c th trả lời đư c Bước 3: Xác định các iến th c cần thiết đ giải uyết n đ . Dựa tr n các tư ng chung iệc giải uyết các n đ m ch đ đ t ra, GV ẽ xác định đư c iến th c cần đưa o trong ch đ Các iến th c n y c th thu c m t môn h c ho c nhi u môn h c hác nhau Các n i ung ch đ đưa ra cần ựa tr n các m c ti u đ đ ra, tuy nhi n cần c t nh g n ết i nhau Đ thực hiện t t iệc n y c th h i h GV c a nhi u môn c li n uan đ c ng x y ựng nh m đảm ảo t nh ch nh xác, hoa h c ự hong h c a ch đ Bước 4: Xác định m c ti u ạy h c c a ch đ . GV cần r oát lại iến th c cần ạy, n ng cần rèn luyện các n ng lực c th đư c h nh th nh hát tri n cho HS thông ua iệc h c ch đ c ti u ch đ t ch h ẽ uyết định xem ch đ đ c t ch h iến th c, n ng c a môn n o Nếu trong m c ti u ch c nh ng iến th c HS đ đư c h c, nh ng n ng đ th nh th c c a m t môn n o đ th hông th coi c ự t ch h c a môn n y o trong ch đ Bước 5: X y ựng n i ung hoạt đ ng ạy h c c a ch đ . Bư c n y cần l m rõ: ch đ c nh ng hoạt đ ng n o, t ng hoạt đ ng đ thực hiện ai tr g trong iệc đạt đư c m c ti u c a to n i h c? 11
20. C th chia hoạt đ ng theo n đ cần giải uyết ho c theo c u tr c n i ung c a ch đ i n đ ho c n i ung c th x y ựng th nh m t i hoạt đ ng ạy h c hác nhau Ứng i m i hoạt đ ng ạy h c, GV cần thực hiện các công iệc au: - Xác định m c ti u hoạt đ ng - X y ựng n i ung h c ư i ạng các tư liệu h c t . - Chuẩn ị hương tiện, thiết ị ạy h c cho hoạt đ ng - Dự iến ngu n nh n lực, t lực đ t ch c hoạt đ ng - ế hoạch t ch c hoạt đ ng ạy h c - X y ựng công c đánh giá m c ti u hoạt đ ng - Dự iến thời gian cho m i hoạt đ ng Bước 6: ế hoạch ạy h c ch đ . Bước 7: T ch c ạy h c đánh giá. au hi t ch c ạy h c ch đ , G c ng cần đánh giá các m t như: - T nh h h thực tế ạy h c i thời lư ng ự iến - c đ đạt đư c m c ti u h c t ua đánh giá các hoạt đ ng h c t - ự h ng th c a H i ch đ thông ua uan át h ng n - c đ hả thi i đi u iện cơ t ch t 1.2.3.2. Q ì NCKH Theo ách thử nghiệm hư ng n h c hoa h c tự nhi n 6 t 1 (2015), quy trình NCKH g m c 6 ư c như au: [1 ; tr8] Bước 1: Xác định n đ c u h i nghi n c u Bước : Đ xu t giả thuyết Bước 3: Thiết ế tiến h nh th nghiệm đ i m ch ng giả thuyết Bước 4: Thu th , h n t ch liệu Bước 5: Thảo lu n r t ra ết lu n Bước 6: Báo cáo ết uả Theo t i liệu hư ng n NCKH 201 , các ư c thực hiện đ t i NCKH c th đư c t m t t như au: [10; tr21-46] 12
21. Bước 1: Chuẩn ị nghi n c u. Trong uá tr nh chuẩn ị nghi n c u, người nghi n c u cần thực hiện nh ng công iệc theo tr t tự au: Tiế nh n nhiệm nghi n c u Nhiệm nghi n c u c th hi u l m t cam ết nghi n c u m người nghi n c u, ho c t ch c nghi n c u tự đ t ra cho m nh, ho c thực hiện theo y u cầu c a m t người đ t h ng n o đ Đ y l cơ đ h nh th nh đ t i nghi n c u Nhiệm nghi n c u c ng c th hi u l nh ng công iệc nh m c th h a m c ti u nghi n c u c a đ t i Nhiệm nghi n c u c th đư c xác định tr n các cơ : ch chương hát tri n inh tế x h i c a u c gia; nhiệm đư c giao t cơ uan c tr n; nhiệm đư c nh n t h đ ng i các đ i tác; nhiệm o người nghi n c u tự đ t ra. Cu i c ng, iệc uyết định lựa ch n đ t i c th đư c xem xét ựa tr n nh ng c n c đư c c n nh c theo các c đ ưu ti n theo tr t tự logic au: Đ t i c ngh a hoa h c hay hông? Đ t i mang m t ngh a thực ti n n o hông? Đ t i c c thiết hải nghi n c u hay hông? C đ đi u iện ngu n lực đảm ảo cho iệc ho n th nh đ t i hông? C đ đi u iện môi trường x h i đảm ảo cho iệc ho n th nh đ t i hông? Đ t i c h h i th ch c a ản th n người nghi n c u hay hông? hát hiện n đ nghi n c u đ t t n đ t i n đ nghi n c u đư c hát hiện nơi ch a đựng nh ng m u thu n gi a l thuyết n t n tại thực tế m i hát inh Ở đ u g m u thu n gi a l thuyết thực tế, đ y c n đ người nghi n c u uan t m t cách hái uát, n đ nghi n c u đư c đ t ra hi người nghi n c u đ ng trư c m u thu n gi a t nh hạn chế c a tri th c hoa h c trong l thuyết hiện c i thực tế m i hát inh, đ t ra nhu cầu hát tri n tri th c đ tr nh đ cao hơn hát hiện đư c n đ nghi n c u l giai đoạn uan tr ng tr n ư c đường hát tri n nh n th c Như y, thực ch t c a iệc hát hiện 13
22. n đ hoa h c ch nh l n u ra đư c nh ng m u thu n đ l m cơ cho iệc t m iếm lời giải đá Nh ng hương há đ t m iếm nh ng n đ nghi n c u g m: nh n ạng nh ng t đ ng trong tranh lu n hoa h c; ngh ngư c lại uan niệm thông thường; nh n ạng nh ng ư ng m c trong hoạt đ ng thực tế; nghe lời h n n n c a nh ng người hông am hi u; nh ng c u h i t ch t xu t hiện Đ t i nghi n c u l m t h nh th c t ch c NCKH, trong đ c m t nh m người c ng thực hiện m t nhiệm nghi n c u Nh m nghi n c u c th l 1 người ho c nhi u hơn 1 người Đ t i đư c lựa ch n xu t hát t m t n đ nghi n c u T n đ t i r t uan tr ng n l m t c a tác giả th hiện tư tư ng hoa h c c a tác giả T n đ t i l nơi th hiện cô đ ng nh t n i ung nghi n c u c a đ t i T n c a đ t i hoa h c ch đư c mang m t ngh a c a ch đ nghi n c u, hông đư c hé hi u theo hai ho c nhi u ngh a T n đ t i c th đư c đ t theo c u tr c au: t n đ t i hải th hiện đư c m c ti u nghi n c u; t n đ t i c n c th ch rõ hương tiện thực hiện m c ti u; t n đ t i c n c th ch rõ môi trường ch a đựng m c ti u hương tiện thực hiện Xác định đ i tư ng m c ti u nghi n c u Đ i tư ng nghi n c u l ự t ho c hiện tư ng cần đư c l m rõ ản ch t trong uá tr nh nghi n c u c ti u nghi n c u l ản ch t ự t cần đư c l m rõ c ti u nghi n c u c ng c th l t m i m nguy n l c a m t giải há cần áng tạo c ti u trả lời c u h i nghi n c u cái g ?” c n m c đ ch nghi n c u trả lời c u h i nghi n c u đ l m cái g ?” Gi i hạn hạm i nghi n c u hạm i nghi n c u luôn đư c đ t ra đ i i m i đ t i nghi n c u m c ti u nghi n c u l ô hạn trong hi ngu n lực nh cho đ t i l h u hạn: thiếu c ng ự, thiếu thông tin, thiếu inh h , thiếu thời gian 14
23. C nhi u loại hạm i đư c đ t ra đ xem xét: hạm i gi i hạn trong t h m c ti u nghi n c u; hạm i gi i hạn hông gian nghi n c u, c th ch nh l iệc lựa ch n uy mô c a m u hảo át; hạm i thời gian c a tiến tr nh c a ự t Ch n m u hảo át trong uá tr nh nghi n c u B t c nghi n c u n o người nghi n c u c ng hải ựa tr n m t m u hảo át u hảo át r t đa ạng, c th l m t hông gian tự nhi n; m t hu ực h nh ch nh; m t uá tr nh; m t hoạt đ ng ho c m t c ng đ ng C nhi u hư ng đ tiế c n m u hảo át: m u hảo át c th đư c ch n trong đ i tư ng nghi n c u; c th đư c ch n tr n mô h nh; c th lựa ch n tr n cơ m t hạm tr trung gian g i l hách th nghi n c u hách th nghi n c u c th định ngh a l t mang đ i tư ng nghi n c u u hảo át ch nh l m t hần gi i hạn đ i tư ng nghi n c u c ng i m t hần gi i hạn c a hách th Chuẩn ị t i liệu các thông tin h c nghi n c u) Chuẩn ị các ngu n lực h c nghi n c u nh n lực, hương tiện, thiết ị th nghiệm, t i ch nh). Bước 2: X y ựng lu n đi m c a đ t i. Quá tr nh h nh th nh lu n đi m g m các ư c au: Xác nh n lại ch đ nghi n c u (research topic) đ t t n đ t i Nh n ạng đ i tư ng re earch o ect nghi n c u Xác định m c ti u re earch o ecti e nghi n c u Đ t c u h i re earch ue tion nghi n c u N u lu n đi m cần ch ng minh hay l đ t ra giả thuyết (research hy othe i nghi n c u Bước 3: Ch ng minh lu n đi m hoa h c. au hi đưa ra lu n đi m c a đ t i, người nghi n c u cần hải ch ng minh lu n đi m c a m nh l đ ng u n ch ng minh m t lu n đi m, người nghi n c u cần đưa ra m t lu n c 15
24. Người nghi n c u cần đưa ra hai loại lu n c : u n c l thuyết l lu n c m người nghi n c u l y t các l thuyết n t n tại đ ch ng minh lu n đi m c a m nh u n c l thuyết đư c hai thác t các t i liệu, công tr nh hoa h c c a các đ ng nghiệ iệc ử ng lu n c l thuyết ẽ gi người nghi n c u tiết iệm thời gian, hông t n ém thời gian trong iệc t m các ự iện thực tế, ch ng minh lại nh ng g m các đ ng nghiệ đi trư c đ ch ng minh u n c thực tế: đư c thu th t các ự iện thực tế ng cách quan sát trực tiế tại hiện trường, tiến h nh th nghiệm, h ng n, đi u tra ho c hai thác thông tin t nh ng áo cáo các công tr nh nghi n c u c a đ ng nghiệ u n c thực tế l các ự iện thu th đư c t uan át ho c th nghiệm hoa h c. au hi thu đư c ết uả nghi n c u đ ng như giả thuyết đ n u ho c thu đư c ết uả ho n to n trái ngư c lại giả thuyết đ n u, người nghi n c u hải thực hiện iện lu n ết uả nghi n c u Trong t c uan át ho c th nghiệm n o, người nghi n c u c ng hải ch nh n nh ng giả thiết nh m l tư ng h a đi u iện uan át ho c th nghiệm m trong thực tế hông ao giờ c nh ng đi u iện l tư ng như đ n u trong giả thiết 1.2.4. Va t c a d y h c t ch hợp ê t NCKH Dạy h c t ch h li n môn gi hát tri n n ng lực HS n i chung hả n ng NCKH c a HS n i ri ng Qua iệc HS t NCKH, các n ng lực chung n ng lực ri ng ẽ ần đư c h nh th nh hát tri n. Dạy h c t ch h li n môn gi t n ng n inh nghiệm c a người h c á ng o hoạt đ ng NCKH. Dạy h c t ch h li n môn gi thiết l m i uan hệ gi a các iến th c, n ng hương há c a các môn h c gi cho iệc NCKH đư c hiệu uả. Dạy h c t ch h li n môn gi tinh giản iến th c, tránh ự l lại các n i ung các môn h c, g hần thu n l i cho iệc NCKH đ i h i hải thu th h n t ch r t nhi u iến th c c li n uan đ giải uyết các n đ đ t ra. 16
25. 1.3. Cơ sở thực tiễn 1.3.1. Về ph ơ pháp d y h c t ch hợp v ph ơ pháp NCKH Qua đi u tra 18 GV giảng ạy môn inh h c các trường trung h c h thông Olym ia - H N i; H N i Am ter am - H N i; Ho ng n Th - H a B nh; Tam Nông - Ph Th ; Chuy n H ng ương - h Th , chúng tôi nh n th y: - n ng oạn i: ỹ n ng xác định m c ti u i giảng c a nhi u GV c n hạn chế, chưa đ i m i cách xác định m c ti u, c th : hần l n iệc xác định m c ti u ch ché lại t ách GV, m c ti u xác định c n chung chung, m c ti u n c n hư ng h a thầy chưa th hiện đư c nh ng y u cầu đ i i HS au hi h c xong bài. Giáo án chưa th hiện rõ hoạt đ ng c a thầy, tr chưa th hiện ự đ i m i hương há ạy h c, c th : hần l n i oạn liệt lại iến th c trong ách giáo hoa, hông t ch c các hoạt đ ng nh n th c cho HS, chưa ch đến iệc rèn luyện các thao tác tư uy - hương há giảng ạy t ch h : Các GV thực hiện ạy h c t ch h chưa thực ự tự tin hi giảng ạy các hần iến th c li n môn iệc lựa ch n các n i ung t ch h li n môn c n g nhi u h h n m t nhi u thời gian, đ c iệt l c n thiếu thời gian nh cho inh hoạt chuy n môn gi a các GV c a các môn hác nhau đ đưa ra tiếng n i chung các n i ung cần y cho HS hi ạy h c t ch h liên môn. - hương há NCKH: Hầu hết GV chưa t ng tham gia hoạt đ ng NCKH hông iết cách á ng hương há NCKH o trong hoạt đ ng ạy h c c a m nh. 1.3.2. Về t h h h h c tập c a HS Đ t m hi u thực trạng h c t c a H môn inh h c hả n ng NCKH, ch ng tôi tiến h nh đi u tra ng hiếu đi u tra đ i i 1 1 HS trường 17
26. trung h c h thông Olym ia ết uả hảo át cho th y hần l n HS h ng th i môn h c nhưng hông hi u nhi u hương há NCKH. Ngo i ra, HS tham gia các hoạt đ ng h c t c n nhi u h h n o các h u trong uá tr nh t ch c ạy h c chưa thực ự n h i nhau. 1.3.3. Ph t ch uyê h . . . . N â về GV Nhi u GV c n th đ ng, tr nh đ chuy n môn, nghiệ c n yếu hả n ng tiế c n i các hương há ạy h c, hương tiện ạy h c hiện đại c n hạn chế n n chưa hơi y đư c h ng th h c t cho HS. Nhi u GV chưa n m ng các ư c c a uy tr nh ạy h c t ch h hầu hết GV không iết g hương há NCKH n n iệc ạy h c t ch h còn thiếu tự tin, các h u trong uá tr nh t ch c ạy h c chưa n h i nhau và hông th hư ng n HS NCKH. 1.3.3.2. Nguy â về HS Quan niệm xem thường môn cho r ng môn inh h c chưa thực ự uan tr ng đ i i HS trong iệc thi cử hông uan t m t i iệc NCKH ngh r ng đ y l chuyện c a người hác ngh r ng đ y l công iệc uá xa ời i HS. 1.3.3. . N â về ươ ì á á à m và á ươ á iệc thay đ i chương tr nh ách giáo hoa g y t m l hông n định cho HS và GV N i ung chương tr nh ách giáo hoa hông hư ng t i iệc h tr HS NCKH, không giúp GV t ch c đư c các hoạt đ ng h c t thông ua nghi n c u Các trang thiết ị, t i liệu h c cho ạy h c t ch h NCKH c n thiếu, chưa đá ng đư c y u cầu môn n n h á ng các hương há ạy h c m i TIỂ T CHƯƠNG 1 Trong chương 1, đ t i đ tr nh y đư c lư c ử nghi n c u t ch h ạy h c t ch h , hoa h c NCKH c ng như ngh a c a iệc n 18
27. ng iến th c li n môn trong NCKH Đ t i c ng ho n thiện cơ l lu n thực ti n cho th y thực trạng ạy h c t ch h li n môn các trường h thông hiện nay c n nhi u t c , cần hải đẩy mạnh hơn n a công tác đ o tạo, i ư ng, n ng cao chuy n môn nghiệ B n cạnh đ , hoạt đ ng NCKH nh cho HS n đang ho n to n ng n ng iến th c liên môn trong NCKH ẽ l m t hư ng đi m i thiết thực g hần hát tri n uá tr nh ạy h c trong các nh trường trong thời gian t i. 19
28. CHƯƠNG . VẬN DỤNG T TRONG NGHI N C ĐỀ TÀI “TÁCH CHI T DN Ở ỘT SỐ Ẫ ĐỘNG - THỰC VẬT” CHO HS ỚP 10 - TR NG HỌC PHỔ TH NG 2.1. y dựng nội dung chủ đề “tách chiết DN ở một số mẫu động - thực vật N i ung ạy h c ch đ n y thu c hần cơ t ch t cơ chế i truy n c h n tử n m trong hần Axit nucl ic – inh h c 10 ch yếu mang t nh ch t gi i thiệu các đại h n tử h u cơ trong đ c Axit nucleic hông ch như y, hần n i ung n y HS c ng đ đư c h c trong hần i truy n h c c a l au n y c n đư c h c tiế l 12 Ch đ n y c t nh li n môn gi a môn inh h c H a h c Trong ch đ n y, các n i ung c li n uan t i 15 i môn H a h c 10 i môn inh h c trong đ c 20 i l thuyết; 2 i thực h nh 3 i luyện t ADN hông th nh n th y đư c ng m t thường n n đ tách chiết ADN m t m u đ ng - thực t”, ch ng ta hải ử ng hương há loại tr hết các th nh hần hác c trong tế o B i y, đ HS c th hi u u c đư c ao các em c th tách chiết đư c ADN trong h n h r t nhi u th nh hần hác nhau th các em cần t m hi u c u tạo, t nh ch t c ng như ch c n ng c a t ng th nh hần trong ịch nghi n tế o. au hi h n t ch, ch ng tôi xác định n i ung, mạch logic c a ch đ Tách chiết ADN m t m u đ ng - thực t” như trong au: PHẦN : BỐN ĐẠI PHÂN TỬ HỮ CƠ A1. Cacbohiđrat A1.1. C u tr c h a h c Cac ohiđrat l h ch t h u cơ ch ch a 3 loại nguy n t l cac on, hiđrô,ôxi đư c c u tạo theo nguy n t c đa h n t trong các đơn h n ch yếu c u tạo n n các loại cac ohiđrat l đường đơn 6 cac on Đ l glucôzơ, ructôzơ galactôzơ T y theo lư ng đơn h n trong h n tử m người ta chia cac ohiđrat th nh các loại đường đơn, đường đôi đường đa Đường đôi g m 2 h n tử đường đơn li n ết lại i nhau , h n tử glucôzơ li n ết i h n tử ructôzơ tạo th nh đường accarôzơ đường m a , h n tử galactôzơ li n ết i h n tử glucôzơ tạo n n đường đôi lactôzơ đường a Đường đa g m r t nhi u h n tử đường đơn li n ết i nhau T y theo cách th c li n ết 20