Luận văn Vận dụng chuẩn mực kế toán công quốc tế để hoàn thiện chế độ kế toán hành chính sự nghiệp Việt Nam

Nội dung text: Luận văn Vận dụng chuẩn mực kế toán công quốc tế để hoàn thiện chế độ kế toán hành chính sự nghiệp Việt Nam

1. B GIÁO D C VÀ ÀO T O TR NG I H C KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH NGUY N TH T HOA VN D NG CHU N M C K TOÁN CÔNG QU C T HOÀN THI N CH K TOÁN HÀNH CHÍNH S NGHI P VI T NAM Chuyên ngành : K toán – Ki m toán Mã s : 60.34.30 LUN V N TH C S KINH T NG I H NG D N KHOA H C TS.TR N V N TH O THÀNH PH H CHÍ MINH - NM 2009
2. 1 MC L C Trang Li m u 03 Ch ng 1 : T ng quan v ch k toán hành chính s nghi p và chu n m c k toán công qu c t 05 1.1. T ng quan v ch k toán hành chính s nghi p 05 1.1.1. K toán công và k toán hành chính s nghi p 05 1.1.2. Các c im c a ch k toán hành chính s nghi p 07 1.1.3. Các b ph n c a h th ng k toán hành chính s nghi p 10 1.2. Tng quan v chu n m c k toán công qu c t 11 1.2.1. Khái ni m 11 1.2.2. N i dung 11 1.2.3. Tình hình áp d ng 17 Ch ng 2 : Th c tr ng ch k toán hành chính s nghi p 21 2.1. Các c n c pháp lý chi ph i n vi c ban hành và th c hi n ch k toán hành chính s nghi p 21 2.1.1. Lu t Ngân sách nhà n ưc 21 2.1.2. Lu t K toán 22 2.1.3. C ơ ch tài chính áp d ng cho ơ n v hành chính s nghi p 22 2.1.4. Các quy nh v công b thông tin i v i ơn v hành chính s nghi p 23 2.2. Gi i thi u n i dung c a ch k toán hành chính s nghi p hi n hành 25 2.2.1. H th ng ch ng t k toán 25 2.2.2. H th ng tài kho n k toán 25 2.2.3. H th ng s k toán 26 2.2.4. H th ng báo cáo tài chính 28
3. 2 2.3. ánh giá ch k toán hành chính s nghi p hi n hành 29 2.3.1. u im 29 2.3.2. Nh ưc im, h n ch 30 2.4. M t s im khác bi t gi a n i dung ch k toán hành chính s nghi p Vi t Nam so v i nh ng quy nh trong chu n m c k toán công qu c t 33 2.4.1. C ơ s pháp lý 33 2.4.2. i t ưng áp d ng 34 2.4.3. C ơ s k toán 35 2.4.4. Danh m c báo cáo tài chính 35 2.4.5. Ph ươ ng pháp k toán các i t ưng ch y u 36 Ch ng 3 : Các gi i pháp hoàn thi n ch k toán hành chính s nghi p 42 3.1. Quan im hoàn thi n 42 3.1.1. Phù h p v i c im kinh t chính tr xã h i Vi t Nam 42 3.1.2. Thích nghi v i s i m i v c ơ ch tài chính và c i cách hành chính Vi t Nam 42 3.1.3. áp ng t t yêu c u qu n lý thu, chi ngân sách 44 3.1.4. T ng b ưc phù h p v i chun m c k toán công qu c t 45 3.2. Các gi i pháp hoàn thi n 46 3.2.1. Các gi i pháp t ng th 46 3.2.2. Các gi i pháp c th 50 3.3. Mt s ki n ngh 64 Kt lu n 67 Danh m c tài li u tham kh o, ch vi t t t 68 Danh m c ph l c 69
4. 3 LI M U Ch k toán hành chính s nghi p hin hành ã ưc th c hi n t n m 2006, cho n nay ã góp ph n m b o yêu c u qu n lý tài s n và các ngu n tài chính, yêu c u cung c p thông tin cho vi c ki m tra, ki m soát và iu hành ho t ng c a ơn v . Tuy nhiên, vi c qu n lý các kho n thu, chi ch ưa ch t ch ; các n i dung quy nh v h th ng ch ng t k toán và h th ng s k toán còn có m t s im ph c t p, mang tính hình th c; h th ng tài kho n k toán s p x p ch ưa áp ng yêu c u cung c p thông tin minh b ch, rõ ràng v tình hình ho t ng, tình hình tài chính trong h th ng báo cáo tài chính. Yêu c u c a ti n trình h i nh p kinh t qu c t òi h i các công c qu n lý kinh t trong ó có k toán ph i ti p c n v i các nguyên t c, thông l chung c a qu c t , có th so sánh thông tin k toán v i các n ưc khác trên th gi i, có kh nng cung c p thông tin y , tin c y v tình hình tài chính nhà n ưc khi tham gia các t ch c qu c t ho c àm phán vay n ho c nh n tài tr c a nưc ngoài. H ơn na, vi c th c hi n công khai trong qu n lý tài chính nhà n ưc òi h i thông tin v tài chính, k toán ph i chính xác, minh b ch i v i các kho n chi và ho t ng u tư c a nhà n ưc. c im c a ơn v hành chính s nghi p Vi t Nam là ưc ngân sách cp kinh phí ho t ng, Nhà n ưc qu n lý ngân sách theo d toán ưc giao. Trong khi ó, ơn v khu v c công các n ưc khác trên th gi i ho t ng theo nguyên t c t cân i thu, chi, ho t ng theo ơn t hàng c a nhà n ưc, khi hoàn thành s ưc nhà n ưc thanh toán. Bên c nh ó, hi n nay Vi t Nam ang thc hi n i m i c ơ ch tài chính cho ơ n v hành chính s nghi p theo h ưng t ng quy n t ch cho ơ n v và ang tri n khai D án c i cách qu n lý tài chính công, trong ó có yêu c u sa i ch k toán hành chính s nghi p phù h p v i h th ng k toán nhà n ưc th ng nh t. Do ó vi c s a i, b sung ch tài chính k toán va ph i áp ng yêu cu hài hòa vi chu n m c k toán công qu c t , v a phù h p v i c thù v trình
5. 4 phát tri n, c im chính tr , yêu c u qu n lý tài chính và qu n lý ngân sách c a Vi t Nam. T nh ng lý do trên ây, tác gi th c hi n tài “ Vn d ng chu n m c k toán công qu c t hoàn thi n ch k toán hành chính s nghi p Vi t Nam ”. Mc ích nghiên c u Lu n v n t p trung vào v n : ánh giá th c tr ng ch k toán hành chính s nghi p; tìm ra ưu nh ưc im c n duy trì và kh c ph c; nh ng im khác bi t gi a n i dung ca ch k toán hành chính s nghi p so v i nh ng quy nh trong chu n m c k toán công qu c t ; xu t gi i pháp hoàn thi n ch k toán hành chính s nghi p hi n hành trên c ơ s v n d ng chu n m c k toán công qu c t và phù h p v i c thù n n kinh t Vit Nam trong th i k h i nh p. i t ưng nghiên c u : Lu n v n t p trung vào i t ưng là ch k toán và c ơ ch tài chính ơn v hành chính s nghi p. Ph m vi nghiên c u: h th ng báo cáo tài chính và h th ng tài kho n k toán ơn v hành chính s nghi p. Ph ươ ng pháp nghiên c u : Lu n v n s d ng ph ươ ng pháp phân tích, i chi u so sánh nh m làm rõ nh ng ưu nh ưc im, nh ng thi u sót c a ch k toán hành chính s nghi p, t ó xu t gi i pháp hoàn thi n ch k toán hành chính s nghi p. Kt c u lu n v n : ngoài ph n mc l c, m u, kt lu n, các ph l c, lu n vn g m 3 ch ươ ng : Ch ươ ng 1: T ng quan v ch k toán hành chính s nghi p và chu n m c k toán công qu c t . Ch ươ ng 2: Th c tr ng ch k toán hành chính s nghi p. Ch ươ ng 3: Các gi i pháp hoàn thi n ch k toán hành chính s nghi p.
6. 5 Ch ươ ng 1 TNG QUAN V CH K TOÁN HÀNH CHÍNH S NGHI P VÀ CHU N M C K TOÁN CÔNG QUC T 1.1. TNG QUAN V CH K TOÁN HÀNH CHÍNH S NGHI P 1.1.1. K toán công và k toán hành chính s nghi p 1.1.1.1. K toán công - Khái ni ệm ơn v công là nh ng ơn v (s hu nhà n ưc và ngoài nhà n ưc) ho t ng vi m c tiêu ph c v l i ích công, t c l i ích cho xã h i mà không mang m c ích li nhu n, không mang tính s n xu t kinh doanh. K toán công là công vi c thu th p, x lý và cung c p thông tin v các nghi p v kinh t tài chính phát sinh ca các ơn v công. - Phân lo ại Tùy theo c im c a t ng lo i hình ơ n v công, k toán công phân thành các lo i sau : k toán trong các c ơ quan thu chi ngân sách; k toán trong các c ơ quan qu n lý nhà n ưc; k toán trong ơn v s nghi p công l p và ngoài công l p (không k ơn v s nghi p mang tính ch t kinh doanh); k toán trong t ch c oàn th ; M i lo i k toán này có nh ng quy nh v x lý, cung c p thông tin khác nhau tùy thu c vào c ơ ch tài chính và quan h s h u c a t ng lo i ơn v . - Vai trò và tác d ụng Vi nhi m v c a k toán công là ph n nh các ho t ng kinh t tài chính phát sinh; cung c p thông tin, s li u v s d ng ngu n tài chính vào trong quá trình th c hi n các ho t ng qu n lý kinh t tài chính và các d ch v công cho xã hi, thì k toán công có vai trò là công c ơn v công qu n lý và tính toán ưc hi u qu ho t ng, qu n lý ưc ngu n tài chính c a mình; là công c c p th m quy n ki m tra, giám sát và ánh giá ho t ng c a ơn v công.
7. 6 Vi vi c th c hi n t t vai trò c a mình, k toán công s góp ph n th c hi n tt vi c qu n lý kinh t tài chính nhà n ưc, vi c t o ra s n ph m và d ch v công cho xã h i. 1.1.1.2. K toán hành chính s nghi p - Khái ni ệm ơn v hành chính s nghi p là ơ n v ưc c ơ quan nhà n ưc có th m quy n quy t nh thành l p ho c cho phép thành l p, th c hi n nhi m v qu n lý nhà n ưc ho c th c hi n d ch v công cho xã h i. ơn v hành chính s nghi p bao gm: c ơ quan qu n lý nhà n ưc, ơn v s nghi p, t ch c xã h i, Ban qu n lý d án u t ư có s d ng kinh phí ngân sách nhà n ưc, ơ n v v trang nhân dân (không k các doanh nghi p thu c l c l ưng v trang nhân dân) c im ho t ng c a ơn v hành chính s nghi p là th c hi n theo nhi m v ưc c p th m quy n giao ho c cho phép th c hi n. Ngu n kinh phí ho t ng t ngân sách nhà n ưc c p ho c t ngu n thu ho t ng c a ơ n v . Vi c im này, k toán hành chính s nghi p ưc hi u là công vi c thu th p, x lý và cung c p thông tin ph c v cho vi c khai thác, qu n lý, s d ng ngu n kinh phí và các kho n thu th c hi n nhi m v c a ơn v hành chính s nghi p. - Phân loại K toán hành chính s nghi p ưc phân lo i theo ơ n v hành chính s nghi p, bao g m: k toán trong c ơ quan qu n lý nhà n ưc; k toán trong ơn v s nghi p (không k ơn v s nghi p ngoài công l p); k toán trong t ch c oàn th . Mi lo i k toán này có nh ng quy nh v x lý, cung c p thông tin khác nhau tùy thu c vào c ơ ch tài chính c a t ng lo i ơn v . - Vai trò và tác d ụng Vi nhi m v c a k toán hành chính s nghi p là ph n nh các ho t ng kinh t tài chính phát sinh; cung c p thông tin v s d ng ngu n kinh phí ngân sách, khai thác và s d ng ngu n thu úng quy nh, thì k toán hành chính s nghi p có vai trò là công c ca nhà n ưc và c a chính ơn v ó qu n lý vi c s
8. 7 dng ngu n kinh phí ưc giao, s d ng các kho n thu úng nh m c, tiêu chu n, ch m b o hoàn thành nhi m v c a mình, ng th i là công c c p th m quy n th c hi n vi c ki m tra, giám sát và ánh giá ho t ng c a ơn v . Th c hi n t t vai trò c a mình, k toán hành chính s nghi p s góp ph n làm t t vi c th c hi n d toán thu chi ngân sách, vi c th c hi n k ho ch và k t qu ho t ng c a ơn v ; vi c qu n lý, s d ng tài s n ưc giao và t ch c ho t ng ca mình úng pháp lu t. 1.1.2. Các c im c a ch k toán hành chính s nghi p Ch k toán hành chính s nghi p có nh ng c im sau : 1.1.2.1. c im v i t ng k toán i t ưng k toán hành chính s nghi p bao g m ti n, v t t ư, tài s n c nh, ngu n kinh phí, ngu n v n, các qu , các kho n thu, chi và x lý chênh l ch thu chi. Phù h p v i c im ho t ng c a mình, i t ưng k toán hành chính s nghi p có c im là vi c khai thác, qu n lý, s d ng tài s n và ngu n tài chính có ngu n g c t ngân sách ph i th c hi n theo quy nh v nh m c, tiêu chu n, ch do c ơ quan th m quy n ban hành. C th c im t ng nhóm i t ưng k toán nh ư sau : - Ti n và các kho n t ươ ng ươ ng ti n : ch y u là kho n ti n mt chi lươ ng, công tác phí; ti n g i kho b c, ngân hàng. - Vt t ư, tài s n c nh : nhà c a, thi t b v n phòng, thi t b chuyên môn dùng cho ho t ng s nghi p ho c dùng chung cho ho t ng s nghi p và ho t ng s n xu t kinh doanh d ch v . - Các kho n thanh toán : ch y u là các kho n ph i tr cho ng ưi bán hàng và các kho n ph i thu c a ng ưi mua; ngoài ra còn ph n ánh các kho n ph i n p nhà n ưc v phí, l phí và các kho n thu - Ngu n kinh phí, ngu n v n, qu : kinh phí có ngu n g c t ngân sách chi m t tr ng l n do h u h t các ơn v hành chính s nghi p s d ng kinh phí ngân sách c p ho t ng; các ơn v t cân i thu chi s d ng ngu n thu s
9. 8 nghi p có ưc t d ch v công thu phí, l phí. M t s ít ơn v t khai thác ngu n thu t ho t ng s n xu t kinh doanh. - Các kho n thu, chi : ch y u là các kho n thu phí, l phí g n v i ch c nng nhi m v ưc giao, bù p m t ph n chi phí ho t ng. Các kho n thu t ho t ng s n xu t kinh doanh ch ưc th c hi n t các ơ n v s nghi p có máy móc thi t b chuyên môn cao và m r ng n các i t ưng ngoài i t ưng ph c v theo nhi m v ưc giao. 1.1.2.2. c im v nguyên t c k toán Nguyên t c k toán ưc áp d ng trên th gi i hi n nay ch y u bao g m k toán ti n m t thu n túy, k toán d n tích y . Bên c nh ó còn th c hi n theo nguyên t c k toán ti n m t iu ch nh và k toán d n tích iu ch nh. i v i k toán trong ơn v hành chính s nghi p, vi c ph n nh i t ưng k toán ưc th c hi n trên c ơ s k toán d n tích có iu ch nh. Trong ó, có các nghi p v kinh t phát sinh ưc h ch toán theo s th c thu, th c chi; có các nghi p v kinh t phát sinh ưc h ch toán ngay khi phát sinh mà không ch n th i im th c thu hay th c chi. C th nh ư sau : - Hch toán y các kho n ph i thu, các kho n ph i tr . Các kho n ph i thu bao g m ti n bán s n ph m, hàng hóa ch ưa thu ti n, thu giá tr gia t ng ph i kh u tr , tài s n thi u, các kho n xu t toán .; Các kho n ph i tr bao g m hàng hóa mua ch ưa tr ti n, ti n vay H u h t là nh ng kho n ph i thu ph i tr do nghi p v kinh t phát sinh ch ưa hoàn thành. - Các kho n ti n l ươ ng, ti n công ưa vào chi phí khi ch ưa th c chi ti n. Mt s nghi p v kinh t ã phát sinh nh ưng ch ưa h ch toán nh ư : - Các kho n ã thu v h c phí, vi n phí ch ưa ưc ghi t ng ngu n kinh phí khi ch ưa có ch ng t ghi thu, ghi chi. Các nghi p v ã th c chi nh ưng s d ng cho th i gian nhi u h ơn k báo cáo nm v n ưc ghi nh n h t vào th i im th c chi: - Tài s n c nh ưc tính ht vào chi trong nm mà không phân b vào chi phí theo s hao mòn hàng n m.
10. 9 - Vt t ư tính h t vào chi trong n m k c s ch ưa s d ng còn t n cu i nm. - Các kho n kinh phí c p dùng cho ho t ng s a ch a l n, u t ư xây dng c ơ b n tính h t vào chi trong n m khi xác nh kh i l ưng hoàn thành, mà ch ưa tính n vi c n m sau s kinh phí ã c p có quy t toán h t hay không. Ngoài ra, ch k toán hành chính s nghi p ph i m b o nguyên t c h ch toán thu chi ngân sách ưc chi ti t theo m c l c ngân sách nhà n ưc v ch ươ ng, lo i, kho n, m c, ti u m c, ph n ánh y thông tin v n i dung thu, chi ngân sách và m b o yêu c u t ng h p s li u quy t toán ngân sách nhà n ưc. 1.1.2.3. c im v i t ng s d ng thông tin Vi nhi m v c a k toán hành chính s nghi p là cung c p thông tin v tài sn, ngu n kinh phí và ngu n thu c a ơn v trong vi c th c hi n nhi m v ưc giao, c bi t là i v i ơn v có s d ng kinh phí ngân sách nhà n ưc, thì th tr ưng ơn v ó s s d ng thông tin do k toán cung c p xác nh hi u qu vi c s d ng ngu n kinh phí và iu hành ho t ng m b o th c hi n t t nhi m v ưc giao; cơ quan nhà n ưc có th m quy n s d ng thông tin do k toán cung c p ki m tra, giám sát vi c s d ng kinh phí ngân sách c p có úng nh m c, tiêu chu n, ch hay không, ng th i giám sát k t qu và hi u qu ho t ng c a ơn v, làm c ơ s phân b kinh phí và xây d ng d toán thu chi ngân sách cho phù h p. i v i ơn v t cân i thu chi, có ngu n thu s nghi p gn v i ch c n ng, nhi m v ưc giao và có ngu n thu d ch v kinh doanh, thì th tr ưng ơn v s dng thông tin do k toán cung c p xác nh hi u qu và iu hành ho t ng; c ơ quan nhà n ưc có th m quy n s d ng thông tin giám sát ho t ng c a ơn v m b o úng phát lu t. Mt s i t ưng khác c ng s d ng thông tin k toán ph c v cho ho t ng chuyên môn c a mình nh ư cán b công ch c, viên ch c, ng ưi lao ng khi ơ n v th c hi n công khai tài chính theo quy nh c a nhà n ưc và theo quy ch ho t ng ca ơn v .
11. 10 1.1.3. Các b ph n c a h th ng k toán hành chính s nghi p H th ng k toán hành chính s nghi p là quy trình th c hi n các b ưc t khâu ban u là ti p nh n thông tin u vào n khâu cu i cùng là ki m soát n i b , c th : 1.1.3.1. H th ng thông tin u vào Khi nghi p v kinh t phát sinh, h th ng thông tin u vào s bao g m các lo i ch ng t k toán dùng ghi chép và chuy n t i y n i dung nghi p v ó. Các lo i ch ng t này s ưc phân lo i và sp xp có h th ng, có quy nh vi c ghi chép, qu n lý, trình t luân chuy n và ki m tra ch ng t gi a các ơn v k toán chuy n sang b ph n x lý thông tin. 1.1.3.2. H th ng x lý thông tin H th ng x lý thông tin s bao g m h th ng tài kho n k toán phân lo i và h th ng hóa các nghi p v kinh t phát sinh và h th ng s k toán ghi chép, lưu tr toàn b các nghi p v kinh t phát sinh theo n i dung và trình t th i gian, ti p t c chuy n sang b ph n cung c p thông tin u ra. 1.1.3.3. H th ng thông tin u ra Trên c ơ s các nghi p v kinh t phát sinh ã l ưu tr , ghi chép thành h th ng theo n i dung, th i gian, h th ng thông tin u ra ti p t c x lý, tóm t t l i thành báo cáo tài chính cung c p y các thông tin cho i t ưng s d ng thông tin có c ơ s ư a ra quy t nh c a mình. 1.1.3.4. H th ng ki m soát n i b ây là h th ng b sung nh m ánh giá tình hình thc hi n thu, chi; tình hình qu n lý, s d ng tài s n và các qu c a ơn v t ó ch n ch nh k p th i các sai ph m, ng th i ra gi i pháp t ng c ưng công tác k toán trong ơ n v . H th ng này ưc th c hi n d ưi hình th c : báo cáo t ki m tra ưc l p và g i cùng vi báo cáo quy t toán hàng n m; quy ch chi tiêu n i b và quy ch qu n lý tài s n công theo quy nh c a c ơ ch tài chính i v i ơn v hành chính s nghi p; thành lp Ban thanh tra nhân dân ki m soát toàn b ho t ng v tài chính, k toán trong ơ n v .
12. 11 1.2 . TNG QUAN V CHU N M C K TOÁN CÔNG QU C T 1.2.1. Khái ni m Chu n m c k toán công là các chu n m c k toán áp d ng cho l nh v c công, bao g m nh ng quy nh có tính nguyên t c, m c th ưc làm c ơ s cho ơn v công t ch c công tác k toán, l p và trình bày báo cáo tài chính, báo cáo thu chi ngân sách. 1 Các chu n m c k toán công qu c t (IPSASs - International Public Sector Accounting Standards) là nh ng chu n m c chính th c do H i ng chu n m c k toán công qu c t (IPSASB – International Public Sector Accounting Standards Board) so n th o. IPSASs ưc thi t k áp d ng cho các báo cáo tài chính m c ích chung c a các ơ n v thu c l nh v c công. ơn v thuc l nh v c công bao gm các chính quy n trung ươ ng, các chính quy n khu v c (ví d , các bang, các tnh ho c vùng lãnh th ), chính quy n a ph ươ ng (ví d , thành ph , th tr n) và các ơ n v tr c thu c các ơ n v này (ví d , phòng ban, c ơ quan, h i ng, u ban). Các ơ n v không áp d ng chu n m c k toán công g m: Các ơn v kinh doanh b ng vn nhà n ưc2. Các ơ n v này áp d ng các chu n m c báo cáo tài chính qu c t do U ban chu n m c k toán qu c t ban hành. 1.2.2. Ni dung Chu n m c k toán công qu c t gm : + 01 Chu n m c k toán c ơ s ti n m t. + 26 Chu n m c k toán c ơ s d n tích. Chu n m c k toán công qu c t quy nh v báo cáo tài chính, thông tin tài chính, tài s n và thanh toán, c th n i dung t ng c hu n m c nh ư sau : Báo cáo tài chính d a trên c ơ s k toán ti n m t: Chu n m c này g m 2 ph n: 1 Bùi V n Mai, nguyên V tr ưng V ch k toán và ki m toán – B Tài chính, Tài li u H i th o v nh h ưng và l trình áp d ng chu n m c k toán công qu c t vào Vi t Nam (2007) . 2 B Tài chính (2007), H th ng chu n m c k toán công qu c t . Tr.24
13. 12 Ph n I là các yêu c u b t bu c, ư a ra yêu c u gi i trình thông tin trên báo cáo ca ơn v k toán và báo cáo h p nh t: bao g m báo cáo thu chi ti n m t, chính sách k toán và thuy t minh gi i trình. Ph n II là các gi i trình b sung ưc khuy n khích v giao d ch, doanh thu, lu ng ti n nh m t ng c ưng trách nhi m v tính minh b ch c a báo cáo tài chính, k c i v i Chính ph và ơ n v công d nh chuy n sang s d ng c ơ s k toán dn tích. IPSAS 1 “Trình bày các báo cáo tài chính”: quy nh thành ph n báo cáo tài chính, g m: + Báo cáo tình hình tài chính c a ơn v ; + Báo cáo k t qu ho t ng; + Báo cáo s thay i v tài s n thu n/v n ch s h u; + Báo cáo l ưu chuy n ti n t ; + Chính sách k toán và gi i trình báo cáo tài chính. Hưng d n c u trúc các báo cáo và nh ng yêu c u t i thi u v n i dung các báo cáo tài chính d a trên c ơ s k toán d n tích. Riêng thông tin v báo cáo l ưu chuy n ti n t ưc chuy n sang gi i thi u riêng IPSAS 2 IPSAS 2 “Báo cáo l ưu chuy n ti n t ”: quy nh vi c trình bày báo cáo các lu ng ti n trong k theo các ho t ng kinh doanh, ho t ng u t ư và ho t ng tài chính; ư a ra h ưng d n cách l p báo cáo l ưu chuy n ti n t theo ph ươ ng pháp tr c ti p và ph ươ ng pháp gián ti p. Thông tin trên báo cáo giúp ánh giá kh n ng t o ti n và các kho n t ươ ng ươ ng ti n, kh n ng áp ng nhu c u s d ng lu ng ti n. IPSAS 3 “Th ng d ư ho c thâm h t thu n trong k , các sai sót c ơ b n và nh ng thay i trong chính sách k toán”: yêu c u phân lo i và trình bày các kho n mc b t th ưng và trình bày riêng bi t các kho n m c nh t nh trong các báo cáo
14. 13 tài chính. Quy nh vi c x lý k toán i v i nh ng thay i trong ưc tính k toán, nh ng thay i trong chính sách k toán và vi c s a ch a các sai sót c ơ b n. IPSAS 4 “nh h ưng c a s thay i t giá h i oái”: quy nh các vn cơ b n trong k toán các giao d ch b ng ngo i t và các ho t ng n ưc ngoài c a mt ơn v , t giá h i oái s d ng và vi c ghi nh n trong báo cáo tài chính nh ng tác ng v m t tài chính c a s thay i t giá h i oái . IPSAS 5 “Chi phí i vay”: quy nh ph ươ ng pháp k toán i v i chi phí i vay, hưng d n vi c v n hoá các chi phí i vay tr c ti p liên quan n vi c mua, xây d ng ho c s n xu t các tài s n d dang. IPSAS 6 “Báo cáo tài chính h p nh t và k toán các kho n u t ư vào ơ n v b ki m soát”: ư a ra các yêu c u trong vi c l p và trình bày báo cáo tài chính h p nh t và k toán các kho n u t ư vào các ơ n v b ki m soát trong báo cáo tài chính riêng c a ơn v ki m soát, k c các ơn v ki m soát có ơ n v b ki m soát là ơ n v kinh doanh b ng v n nhà n ưc. IPSAS 7 “K toán các kho n u t ư vào ơ n v liên k t”: qui nh ph ươ ng pháp k toán các ph n s h u c a nhà u t ư trong các ơ n v liên k t, là các kho n u t ư mang l i cho các nhà u t ư nh ng r i ro và nh ng l i ích thêm vào ngoài nh ng c ph n h ã mua. Chu n m c này ch áp d ng i v i nh ng kho n u t ư dưi hình th c góp v n ho c tài s n t ươ ng ương khác. Chu n m c ư a ra 2 ph ươ ng pháp h ch toán các kho n u t ư: ph ươ ng pháp giá g c và ph ươ ng pháp vn ch s h u. IPSAS 8 “Báo cáo tài chính i v i các kho n l i ích t ho t ng liên doanh”: qui nh các ph ươ ng pháp k toán c ơ b n i v i các kho n l i ích t ho t ng liên doanh, và ph n ánh các tài s n, n ph i tr , thu nh p và chi phí liên doanh trong báo cáo tài chính c a bên góp v n liên doanh và nhà u t ư, dù liên doanh ó ho t ng d ưi b t k hình th c nào. IPSAS 9 “Doanh thu t các giao d ch trao i”: ưa ra các tiêu chu n ghi nh n doanh thu và h ưng d n cho vi c áp d ng các tiêu chu n ó. Quy nh
15. 14 hch toán doanh thu phát sinh t các nghi p v : cung c p d ch v , bán hàng hóa, ti n lãi, ti n b n quy n và c t c. IPSAS 10 “Báo cáo tài chính trong n n kinh t siêu l m phát”: th c hi n các iu ch nh c n thi t cho các báo cáo tài chính trong iu ki n siêu l m phát. Báo cáo tài chính lúc này ph i ưc trình bày l i theo ơn v ti n t t i th i im báo cáo. IPSAS 11 “H p ng xây d ng”: quy nh ph ươ ng pháp h ch toán k toán i v i doanh thu và chi phí liên quan n các h p ng xây d ng. Xác nh các tho thu n ưc phân lo i là h p ng xây d ng; cung c p các h ưng d n cho các lo i h p ng xây d ng có th phát sinh trong các ơn v thu c khu v c công; và ch rõ c ơ s ghi nh n và trình bày i v i doanh thu và chi phí h p ng xây d ng. IPSAS 12 “Hàng t n kho”: quy nh ph ươ ng pháp k toán hàng t n kho theo nguyên t c giá g c và ưc ghi nh n nh ư m t tài s n và ưc theo dõi cho n khi doanh thu liên quan ưc ghi nh n. Chu n m c cung c p nh ng h ưng d n c th v vi c xác nh giá g c và sau ó ghi nh n nó là m t kho n chi phí, bao g m kho n ghi gi m t i m c giá tr thu n có th th c hi n ưc. Chu n m c này c ng hưng d n các ph ươ ng pháp ưc s d ng xác nh giá g c hàng t n kho theo ph ươ ng pháp giá ích danh, ph ươ ng pháp nh p tr ưc xu t tr ưc, ph ươ ng pháp bình quân gia quy n, không dùng ph ươ ng pháp nh p sau xu t tr ưc; giá g c hàng t n kho ưc coi là chi phí phát sinh trong k khi doanh thu ưc công nh n. IPSAS 13 “Thuê tài s n”: quy nh nh ng chính sách k toán và trình bày thông tin k toán phù h p i v i bên thuê và bên cho thuê tài s n v thuê tài chính và thuê ho t ng. IPSAS 14 “Các s ki n phát sinh sau ngày báo cáo”: quy nh th i im iu ch nh báo cáo tài chính do các s ki n phát sinh sau ngày báo cáo; các gi i trình v ngày phát hành báo cáo tài chính và các s ki n phát sinh sau ngày báo cáo. IPSAS 15 “Công c tài chính: Thuy t minh và trình bày ”: mô t các yêu c u i v i vi c trình bày các công c tài chính trong báo cáo tình hình tài chính và
16. 15 nh n di n thông tin c n ph i ưc gi i trình c a công c tài chính ngoài b ng (không ưc ghi nh n) và trong b ng (ưc ghi nh n). Chu n m c c p vi c phân lo i công c tài chính thành công c n và công c v n /tài s n thu n; phân lo i lãi su t, c t c, doanh thu và chi phí liên quan và các tr ưng h p trong ó tài s n tài chính và n ph i tr tài chính ưc bù tr cho nhau. Gi i trình thông tin v các y u t nh h ưng n giá tr , th i gian và s ch c ch n c a dòng ti n trong t ươ ng lai liên quan n công c tài chính và chính sách k toán áp d ng cho công c tài chính ca ơn v . IPSAS 16 “ Bt ng s n u t ư”: quy nh ph ươ ng pháp xác nh và ghi nh n giá tr b t ng s n u t ư trong báo cáo tài chính c a bên i thuê theo h p ng thuê tài chính và ph ươ ng pháp xác nh giá tr b t ng s n u t ư cho thuê trong báo cáo tài chính c a bên cho thuê theo h p ng thuê ho t ng. IPSAS 17 “B t ng s n, nhà x ưng và thi t b ”: quy nh ph ương pháp k toán i v i b t ng s n, nhà x ưng và thi t b t i th i im ghi nh n tài s n, xác nh giá tr còn l i và giá tr kh u hao. Chu n m c này áp d ng cho c các thi t b quân s c ch ng và c ơ s h t ng nh ưng không áp d ng cho vi c ghi nh n i v i rng, tài nguyên thiên nhiên, quy n khai thác khoáng s n, d u, khí t nhiên. IPSAS 18 “Báo cáo b ph n”: qui nh cho vi c l p và trình bày các báo cáo thông tin tài chính theo b ph n (ngành d ch v , khu v c a lý, a ch c n ng). IPSAS 19 “Các kho n d phòng, n ph i tr ti m tàng và tài s n ti m tàng” : qui nh iu ki n ghi nh n các kho n d phòng, ngh a v n hi n t i, n ph i tr ti m tàng và tài s n ti m tàng. Quy nh trình bày m t s thông tin liên quan n các kho n n ti m tàng và tài s n tim tàng trong thuy t minh báo cáo tài chính giúp cho ng ưi s d ng hi u ưc v b n ch t, th i gian xác nh và s ti n c a các kho n m c ó. IPSAS 20 “ Thông tin v các bên liên quan”: yêu c u trình bày s t n t i ca m i quan h v i các bên liên quan khi có s ki m soát và trình bày thông tin v các giao d ch gi a ơ n v v i các bên liên quan trong m t s tr ưng h p c th . Bao
17. 16 gm các giao d ch gi a nh ng ng ưi qu n lý ch ch t và thành viên g n g i trong gia ình nh ư v ch ng, b , m , v , ch ng, ông, bà, cháu, con, anh, ch em IPSAS 21 “T n th t c a các tài s n không t o ti n”: mô t các th t c mà mt ơ n v ph i áp d ng xác nh li u tài s n không t o ti n có b t n th t hay không và m b o r ng l t n th t ưc ghi nh n. Chu n m c c ng ch rõ khi nào m t ơ n v ph i hoàn nh p l t n th t và ư a ra h ưng d n trình bày. IPSAS 22 “Công khai thông tin tài chính v khu v c Chính ph ” : mô t vi c trình bày yêu c u c a Chính ph quy t nh ưa ra nh ng thông tin v khu v c Chính ph trong báo cáo tài chính h p nh t. Vi c trình bày c a nh ng thông tin thích h p c a Chính ph v khu v c Chính ph có th làm n i b t tính minh b ch ca báo cáo tài chính, và cung c p nh ng hi u bi t t t h ơn c a m i quan h gi a ho t ng th tr ưng và không th tr ưng, và gi a báo cáo tài chính và c ơ s th ng kê c a vi c l p báo cáo tài chính. IPSAS 23 “ Doanh thu t các giao d ch không trao i” : quy nh yêu c u báo cáo tài chính v doanh thu x y ra t giao d ch không trao i, tr nh ng giao dch không trao i c a liên ơn v . Chu n m c này c p n nh ng v n c n chú ý khi ghi nh n và o l ưng doanh thu t giao d ch không trao i bao g m c s nh n bi t ph n óng góp c a ch s h u. IPSAS 24 “Trình bày thông tin d toán trong báo cáo tài chính” : yêu c u s so sánh gi a s li u d toán và s li u th c t x y ra khi th c hi n d toán bao gm c so sánh báo cáo tài chính c a các ơn v và th c hi n công khai d toán và k toán. Chu n m c này c ng yêu c u gi i trình nguyên nhân có s chênh l ch gi a s li u d toán và s li u th c t . IPSAS 25 “Tr c p lao ng” : ưa ra h ưng d n h ch toán v tr c p ng ưi lao ng, bao g m tr c p ng n h n, tr c p ngh h ưu, tr c p dài h n khác và tr c p hoàn thành. IPSAS 26 “T n th t c a các tài s n t o ti n”: mô t các th t c mà m t ơn v ph i áp d ng xác nh li u tài s n t o ti n có b t n th t hay không và m