Luận văn Phân tích thực trạng tồn trữ vắc-xin tại Trung tâm y tế dự phòng tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu năm 2015

Nội dung text: Luận văn Phân tích thực trạng tồn trữ vắc-xin tại Trung tâm y tế dự phòng tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu năm 2015

1. BỘ Y TẾ TRƢỜNG ĐẠI HỌC DƢỢC HÀ NỘI THÁI LÝ NHỰT THANH PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG TỒN TRỮ VẮC-XIN TẠI TRUNG TÂM Y TẾ DỰ PHÒNG TỈNH BÀ RỊA - VŨNG TÀU NĂM 2015 LUẬN VĂN DƢỢC SỸ CHUYÊN KHOA CẤP I HÀ NỘI 2017
2. BỘ Y TẾ TRƢỜNG ĐẠI HỌC DƢỢC HÀ NỘI THÁI LÝ NHỰT THANH PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG TỒN TRỮ VẮC-XIN TẠI TRUNG TÂM Y TẾ DỰ PHÒNG TỈNH BÀ RỊA – VŨNG TÀU NĂM 2015 LUẬN VĂN DƢỢC SỸ CHUYÊN KHOA CẤP I CHUYÊN NGÀNH: TỔ CHỨC QUẢN LÝ DƯỢC MÃ SỐ: CK 60 72 04 12 Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Nguyễn Thị Thanh Hƣơng Thời gian thực hiện: Từ tháng 06/2016 đến tháng 11/2016 HÀ NỘI 2017
3. LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập tại trường Đại học Dược Hà Nội, được là thành viên trong lớp Dược sĩ Chuyên khoa 1 chuyên ngành Tổ Chức Quản lý Dược là cơ hội cho tôi được học tập và nghiên cứu. Với lòng biết ơn sâu sắc em xin gửi lời cảm ơn và tri ân đến cô TS. Nguyễn Thị Thanh Hương – Phó Trưởng Bộ môn Quản lý và kinh tế dược – Trường Đại học dược Hà Nội đã trực tiếp hướng dẫn, chỉ bảo, giúp đỡ em trong quá trình thực hiện luận văn. Xin chân thành cảm ơn Ban Giám Hiệu, Phòng Sau đại học - Trường Đại học Dược Hà Nội đã giúp em trong quá trình học tập. Em xin tỏ lòng biết ơn quý thầy cô bộ môn Quản lý và kinh tế dược cùng các thầy cô giảng dạy lớp chuyên khoa 1 đã cho em những kiến thức quý báu trong khoa học và cuộc sống. Xin gửi lời cảm ơn đến Ban Giám Đốc, các khoa phòng của TTYT Dự Phòng Tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu đã cung cấp số liệu và đóng góp ý kiến quý báu để em hoàn thành luận văn. Cuối cùng xin giành những lời cảm ơn sâu sắc tới gia đình, bạn bè và đồng nghiệp đã động viên, giúp đỡ, khích lệ và tạo điều kiện cho tôi trong suốt thời gian học chuyên khoa 1 và trong thời gian làm luận văn. Xin trân trọng cảm ơn tất cả những giúp đỡ quý báu đó. Bà Rịa – Vũng Tàu, ngày 27 tháng 02 năm 2017 Thái Lý Nhựt Thanh
4. MỤC LỤC ĐẶT VẤN ĐỀ .................................................................................................. 1 Chƣơng 1. TỔNG QUAN ............................................................................... 3 1.1. Vắc-xin và quy định bảo quản vắc-xin ...................................................... 3 1.1.1 Vắc-xin ..................................................................................................... 3 1.1.2 Tiêm chủng ............................................................................................... 3 1.1.3 Quy định bảo quản vắc-xin ...................................................................... 3 1.1.4 Kiểm soát tồn trữ bằng phân tích ABC .................................................... 9 1.1.5 Kiểm soát tồn trữ bằng phân tích VED .................................................. 10 1.2 Thực trạng sử dụng vắc-xin tại Việt Nam ................................................. 12 1.3 Quy định cấp phát vắc-xin ........................................................................ 15 1.4 Vài nét về Trung Tâm Y tế Dự Phòng Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu .............. 17 1.4.1 Quá trình thành lập ................................................................................. 17 1.4.2 Vị trí – Chức năng – Nhiệm vụ .............................................................. 18 1.4.3 Khoa Dược Trung tâm y tế dự phòng tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu ............. 20 Chƣơng 2. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .............. 21 2.1 Đối tượng, địa điểm và thời gian nghiên cứu ........................................... 21 2.1.1 Đối tượng nghiên cứu............................................................................. 21 2.1.2 Địa điểm nghiên cứu .............................................................................. 21 2.1.3 Thời gian nghiên cứu ............................................................................. 21 2.2 Phương pháp nghiên cứu ........................................................................... 21 2.2.1 Thiết kế nghiên cứu ................................................................................ 21 2.2.2 Xác định biến số nghiên cứu .................................................................. 21 2.2.3 Phương pháp phân tích và xử lý số liệu ................................................. 23 Chƣơng 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........................................................ 25
5. 3.1. Thực trạng hoạt động bảo quản vắc-xin tại Trung tâm y tế dự phòng tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu năm 2015 ......................................................................... 25 3.1.1. Cơ sở vật chất, trang thiết bị ................................................................. 25 3.1.1.1. Nhà kho vắc-xin ................................................................................. 25 3.1.1.2 Trang thiết bị trong kho ....................................................................... 26 3.1.2. Nhân sự nghiệp vụ quản lý kho ............................................................ 28 3.1.3 Theo dõi nhiệt độ bảo quản vắc-xin ....................................................... 29 3.2. Phân tích thực trạng dự trữ vắc-xin tại Trung tâm y tế dự phòng tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu năm 2015 .............................................................................. 37 3.2.1 Giá trị xuất nhập tồn kho vắc-xin........................................................... 37 3.2.2 Công tác nhập, cấp phát, dự trữ của một số loại vắc-xin năm 2015 ...... 38 3.2.3 Kiểm soát tồn kho bằng phân tích ABC và VED ................................... 43 Chƣơng 4. BÀN LUẬN ................................................................................. 48 4.1 Về hoạt động bảo quản vắc-xin tại Trung tâm y tế dự phòng Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu năm 2015 ........................................................................................ 48 4.1.1 Cơ sở hạ tầng kho Vắc-xin ..................................................................... 48 4.1.2 Theo dõi nhiệt độ bảo quản vắc-xin ....................................................... 49 4.2 Về cơ cấu tồn trữ và vắc-xin tại Trung tâm y tế dự phòng tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu năm 2015 ........................................................................................ 51 4.2.1 Về tổng giá trị xuất nhập tồn của các loại vắc-xin ................................. 51 4.2.2 Về công tác nhập, cấp phát và tồn trữ vắc-xin tại Trung tâm y tế dự phòng tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu năm 2015 ....................................................... 51 4.2.3 Về phân tích ABC và VED .................................................................... 52 KẾT LUẬN .................................................................................................... 54 KIẾN NGHỊ ................................................................................................... 54
6. DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Giải nghĩa KSDB Kiểm soát dịch bệnh TCMR Tiêm chủng mở rộng TTYT Trung Tâm Y tế TTYTDP Trung Tâm Y tế Dự Phòng TYT Trạm Y Tế VVM Chỉ thị nhiệt độ đông băng WHO Tổ chức y tế Thế giới
7. DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1. Quy định nhiệt độ bảo quản vắc-xin trong dây chuyền lạnh ở các tuyến .................................................................................................................. 5 Bảng 1.2. Quy trình xuất kho của vắc-xin ...................................................... 15 Bảng 2.3. Các biến số nghiên cứu ................................................................... 21 Bảng 3.4. Diện tích và thể tích nhà kho vắc-xin tiêm chủng mở rộng ........... 25 Bảng 3.5. Trang thiết bị bảo quản vắc-xin ...................................................... 26 Bảng 3.6. Cơ cấu nhân lực kho vắc-xin TTYT dự phòng tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu năm 2015 .................................................................................................. 28 Bảng 3.7. Giá trị xuất nhập tồn trong kho vắc-xin năm 2015 ......................... 37 Bảng 3.8. Số liều vắc-xin đã cấp phát tại Trung tâm y tế dự phòng tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu năm 2015 .............................................................................. 38 Bảng 3.9. Giá trị xuất nhập tồn vắc-xin Twinrix năm 2015 ........................... 40 Bảng 3.10. Giá trị xuất nhập tồn vắc-xin Rotateq năm 2015 .......................... 41 Bảng 3.11. Giá trị xuất nhập tồn vắc-xin Verorab năm 2015 .......................... 42 Bảng 3.12. Công tác nhập, cấp phát, tồn trữ của một số loại vắc-xin năm 2015 ................................................................................................................. 43 Bảng 3.13. Phân tích ABC tại kho vắc-xin Trung tâm y tế dự phòng tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu năm 2015 .............................................................................. 43 Bảng 3.14. Phân tích VED tại kho vắc-xin Trung tâm y tế dự phòng tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu năm 2015 .............................................................................. 44 Bảng 3.15. Phân tích ma trận ABC/VED tại kho vắc-xin Trung tâm y tế dự phòng tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu năm 2015 ....................................................... 45 Bảng 3.16. Phân loại vắc-xin theo nhóm V, E, D ........................................... 45
8. DANH MỤC HÌNH Hình 1.1. Sơ đồ kiểm tra cấp phát vắc-xin ..................................................... 16 Hình 1.2. Trung tâm y tế dự phòng tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu .......................... 17 Hình 3.3. Tủ lạnh bảo quản vắc-xin tại kho vắc-xin tiêm chủng mở rộng .... 27 Hình 3.4. Bảng theo dõi nhiệt độ tủ lạnh hàng ngày tháng 1/2015 ................ 30 Hình 3.5. Bảng theo dõi nhiệt độ tủ lạnh hàng ngày tháng 2/2015 ................ 30 Hình 3.6. Bảng theo dõi nhiệt độ tủ lạnh hàng ngày tháng 3/2015 ................ 31 Hình 3.7. Bảng theo dõi nhiệt độ tủ lạnh hàng ngày tháng 4/2015 ................ 31 Hình 3.8. Bảng theo dõi nhiệt độ tủ lạnh hàng ngày tháng 5/2015 ................ 32 Hình 3.9. Bảng theo dõi nhiệt độ tủ lạnh hàng ngày tháng 6/2015 ................ 32 Hình 3.10. Bảng theo dõi nhiệt độ tủ lạnh hàng ngày tháng 7/2015 .............. 33 Hình 3.11. Bảng theo dõi nhiệt độ tủ lạnh hàng ngày tháng 8/2015............... 33 Hình 3.12. Bảng theo dõi nhiệt độ tủ lạnh hàng ngày tháng 9/2015 .............. 34 Hình 3.13. Bảng theo dõi nhiệt độ tủ lạnh hàng ngày tháng 10/2015 ............ 34 Hình 3.14. Bảng theo dõi nhiệt độ tủ lạnh hàng ngày tháng 11/2015 ............. 35 Hình 3.15. Bảng theo dõi nhiệt độ tủ lạnh hàng ngày tháng 12/2015 ............ 35
9. ĐẶT VẤN ĐỀ Trên thế giới, thế kỷ XIX và những năm đầu thế kỷ XX hàng triệu người đã chết vì các bệnh truyền nhiễm.Sự ra đời của vắc-xin là thành tựu vĩ đại của lịch sử y học mà các nhà khoa học đã nghiên cứu thành công và đưa vào sử dụng đạt hiệu quả cao trong công tác phòng bệnh. Chính vì điều đó đã thúc đẩy nền y học thế giới ngày càng phát triển mạnh, nhiều loại vắc-xin lần lượt được phát minh đã làm thay đổi tình hình sức khỏe của con người. Sử dụng vắc-xin là biện pháp phòng bệnh truyền nhiễm hiệu quả nhất và ít tốn kém nhất, hiện nay đã có khoảng 30 loại bệnh truyền nhiễm có thể phòng bệnh bằng vắc-xin. Tại Việt Nam sử dụng vắc-xin bằng hình thức tự nguyện hay được nhà nước bao cấp thông qua chương trình tiêm chủng mở rộng, tiêm chủng bằng vắc-xin, tỷ lệ mắc nhiều bệnh truyền nhiễm có vắc-xin dự phòng đã giảm đi hàng chục đến hàng trăm lần. Nhiều bệnh không có ca tử vong từ sau năm 2005. Việt Nam đã đạt được các mục tiêu cam kết quốc tế là thanh toán bệnh bại liệt vào năm 2000, loại trừ uốn ván sơ sinh năm 2005. Tỷ lệ mắc các bệnh trong chương trình tiêm chủng như Ho gà, Bạch hầu, Sởi giảm rõ rệt. So sánh giữa năm 1985 (năm bắt đầu triển khai chương trình tiêm chủng mở rộng) và năm 2009, tỷ lệ mắc Ho gà giảm 543 lần, Bạch hầu giảm 433 lần, uốn ván sơ sinh giảm 69 lần Các vắc-xin dùng trong tiêm chủng được phép lưu hành tại Việt Nam đều đạt yêu cầu về tính an toàn và hiệu quả. Tuy nhiên trong quá trình sử dụng vắc-xin có thể xảy ra các trường hợp phản ứng sau tiêm. Việc giám sát phản ứng sau tiêm để phát hiện sớm và xử trí các tai biến xảy ra sẽ góp phần làm giảm diễn biến nặng các trường hợp phản ứng sau tiêm chủng, giúp cho người dân yên tâm và tin tưởng vào công tác tiêm chủng phòng bệnh [14]. Bên cạnh sự thành công đó cũng gặp không ít khó khăn và sự cố về vắc-xin, nhưng với sự quyết tâm của Đảng và Nhà nước ta đã vượt qua thử 1
10. thách và được Cộng đồng Quốc tế chấp nhận là một Quốc gia thành công trong công tác tiêm chủng mở rộng. Ngày nay kinh tế càng phát triển, nhu cầu tiêm ngừa không chỉ dừng ở những vắc-xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng mà nhu cầu vắc-xin dịch vụ cũng tăng theo. Đặc biệt sau hàng loạt các sự cố làm hàng chục trẻ em tử vong khi tiêm vắc-xin trong chương trình tiêm chủng quốc gia kéo theo nhu cầu vắc-xin dịch vụ tăng mạnh dẫn đến các cơ sở tiêm dịch vụ quá tải về năng lực tiêm chủng, điều kiện vật chất, nhân lực và đặc biệt là số lượng, chủng loại vắc-xin không đáp ứng được nhu cầu của người dân. Vẫn còn một số bệnh nguy hiểm, trong chương trình tiêm chủng mở rộng Quốc gia chưa có vắc-xin như Não mô cầu A-C, Thủy đậu nên các đơn vị y tế cần tiếp tục làm tốt công tác truyền thông giáo dục phổ biến kiến thức phòng bệnh bằng các biện pháp khác và các vắc-xin khác hiện có tại các điểm tiêm chủng dịch vụ, góp phần vào sự thành công trong công tác phòng bệnh hiệu quả. Xuất phát từ thực tế đó chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: Phân tích thực trạng tồn trữ vắc-xin tại Trung tâm y tế dự phòng tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu năm 2015. Mục tiêu của đề tài: 1. Mô tả hoạt động bảo quản vắc-xin tại Trung tâm y tế dự phòng tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu năm 2015. 2. Phân tích thực trạng dự trữ vắc-xin tại Trung tâm y tế dự phòng tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu năm 2015. Từ đó đưa ra một số kiến nghị và đề xuất nhằm nâng cao chất lượng trong hoạt động tồn trữ và quản lý sử dụng vắc-xin trong tại Trung tâm y tế dự phòng tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. 2