Luận văn Phân tích danh mục thuốc được sử dụng tại Trung tâm Y tế thị Xã Đồng Xoài tỉnh Bình Phước năm 2015

Nội dung text: Luận văn Phân tích danh mục thuốc được sử dụng tại Trung tâm Y tế thị Xã Đồng Xoài tỉnh Bình Phước năm 2015

1. BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC DƯỢC HÀ NỘI TRẦN THỊ HỒNG THÚY PHÂN TÍCH DANH MỤC THUỐC ĐƯỢC SỬ DỤNG TẠI TRUNG TÂM Y TẾ THỊ XÃ ĐỒNG XOÀI TỈNH BÌNH PHƯỚC NĂM 2015 LUẬN VĂN DƯỢC SĨ CHUYÊN KHOA CẤP I HÀ NỘI 2017
2. BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC DƯỢC HÀ NỘI TRẦN THỊ HỒNG THÚY PHÂN TÍCH DANH MỤC THUỐC ĐƯỢC SỬ DỤNG TẠI TRUNG TÂM Y TẾ THỊ XÃ ĐỒNG XOÀI TỈNH BÌNH PHƯỚC NĂM 2015 LUẬN VĂN DƯỢC SĨ CHUYÊN KHOA CẤP I CHUYÊN NGHÀNH: TCQLD MÃ SỐ: CK 60720412 Người hướng dẫn khoa học: TS Đỗ Xuân Thắng Thời gian thực hiện: Từ ngày 18/07/2016 đến ngày 18/11/2016 HÀ NỘI 2017
3. LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo sau Đại học, các Thầy, các Cô Bộ môn Quản lý kinh tế dược của Trường Đại học Dược Hà Nội, đã tạo mọi điều kiện thuận lợi để tôi học tập trong suốt thời gian qua và đã nhiệt tình giúp đỡ, hỗ trợ tôi nghiên cứu và hoàn thành luận văn tốt nghiệp này. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám đốc và khoa Dược, Phòng tổ chức cán bộ, Phòng kế hoạch tổng hợp, Phòng tài chính kế toán của Trung tâm Y tế thị xã Đồng Xoài đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình triển khai đề tài nghiên cứu tại Trung tâm. Đặc biệt, tôi xin chân thành cảm ơn: TS Đỗ Xuân Thắng -Thầy đã tận tình hướng dẫn, tạo điều kiện, động viên và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn này. Xin cảm ơn chân thành gia đình, bạn bè, những người đã giành cho tôi tình cảm và nguồn động viên, khích lệ trong suốt quá trình thực hiện đề tài. Tp.Hồ Chí Minh, ngày 15 tháng 11 năm 2016 Học viên Trần Thị Hồng Thúy
4. MỤC LỤC DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ ĐẶT VẤN ĐỀ1 Chương I. TỔNG QUAN3 1.1.Danh mục thuốc ...................................................................................... 3 1.1.1.Xây dựng Danh mục thuốc trong Bệnh viện........................................ 3 1.1.2.Vai trò của Hướng dẫn điều trị trong việc xây dựng DMT ................... 5 1.1.3.Một số phương pháp phân tích Danh mục thuốc.......................................... 6 1.2.Thực trạng về Danh mục thuốc ............................................................. 11 1.2.1.Thực trạng phân tích Danh mục thuốc tại các bệnh viện ........................... 11 1.2.2.Thực trạng sử dụng thuốc tại các bệnh viện ................................................ 14 1.3.Giới thiệu về Trung tâm Y tế thị xã Đồng Xoài ................................... 17 1.3.1.Tổ chức và nhân lực ...................................................................................... 17 1.3.1.1.Mô hình tổ chức............................................................................... 17 1.3.1.2.Nhân lực .......................................................................................... 17 1.3.2.Hội đồng thuốc và điều trị ............................................................................ 18 1.3.2.1.Tổ chức ............................................................................................ 18 1.3.2.2.Chức năng nhiệm vụ ........................................................................ 19 1.3.2.Hoạt động của hội đồng thuốc và điều trị.................................................... 19 1.3.3.Khoa Dược ..................................................................................................... 20 1.3.4.Hoạt động khám chữa bệnh .......................................................................... 22 1.4.Tính thiết yếu của đề tài ........................................................................ 23 Chương 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......... 25 2.1.Đối tượng nghiên cứu............................................................................ 25 2.2.Địa điểm và thời gian nghiên cứu ......................................................... 25 2.3. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................... 25 2.3.1.Thiết kế nghiên cứu ....................................................................................... 25 2.3.2.Mẫu nghiên cứu ............................................................................................. 25 2.4. Các biến số nghiên cứu ........................................................................ 25 2.5. Phương pháp thu thập số liệu ............................................................... 27 2.6. Phương pháp phân tích và xử lý số liệu ............................................... 28
5. 2.6.1. Phân tích cơ cấu và giá trị DMTBV đã sử dụng ....................................... 28 2.6.2. Phân tích việc thực hiện DMTBV sau ĐTTT ........................................... 29 Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .................................................... 35 3.1.Phân tích cơ cấu và giá trị danh mục thuốc được sử dụng tại Trung tâm Y Tế Đồng Xoài Tỉnh Bình Phước năm 2015 ............................................ 35 3.1.1. Cơ cấu DMTBV năm 2015 theo nhóm tác dụng dược lý ......................... 35 3.1.2. Cơ cấu thuốc tiêu thụ theo nguồn gốc, xuất xứ .......................................... 39 3.1.3. Cơ cấu tỷ lệ thuốc đơn thành phần và đa thành phần ................................ 40 3.1.4. Cơ cấu DMTSD tại Trung Tâm năm 2015 theo biệt dược gốc và thuốc generic ...................................................................................................................... 41 3.1.5.Cơ cấu DMTSD tại Trung tâm năm 2015 theo đường dùng .................... 41 3.1.6.Cơ cấu DMTSD của Trung tâm năm 2015 theo nhóm thuốc Tân dược và Chế phẩm y học cổ truyền ............................................................................. 42 3.1.7.Cơ cấu DMT sử dụng năm 2015 theo một số phương pháp phân tích .... 43 3.1.7.1.Cơ cấu DMT sử dụng năm 2015 theo phương pháp phân tích ABC ..... 43 3.1.7.2.Phân tích VEN cho các thuốc nhóm A ............................................ 45 3.1.8. Cơ cấu danh mục thuốc nhóm A theo tác dụng dược lý ................... 47 3.2.Phân tích việc thực hiện DMT năm 2015 sau đấu thầu tập trung tại Sở Y . 47 3.2.2. Cơ cấu DMT Tân dược năm 2015 đấu thầu tập trung tại Sở Y tế theo kết quả trúng thầu và không trúng thầu47 3.2.3.Cơ cấu DMT Chế phẩm YHCT năm 2015 đấu thầu tập trung tại Sở Y tế theo kết quả trúng thầu và không trúng thầu ............................................ 48 3.2.6. Tỷ lệ DMT thuốc Trung tâm điều chỉnh bổ sung thêm trong quá trình cung ứng thuốc năm 2015 theo kết quả thầu ........................................................ 52 3.2.7 Phân tich1DMT TTYT điều chuyển giảm đấu thầu tập trung tại Sở y tế năm 2015 ................................................................................................. 53 Chương 4. BÀN LUẬN 4.1.Cơ cấu và giá trị DMT được sử dụng tại Trung tâm Y tế thị xã đồng xoài năm 2015 ............................................................................................. 56 4.2.Cơ cấu DMT của TT xây dựng năm 2015 đấu thầu tập trung tại Sở Y tế .. 58 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................................. 61 KẾT LUẬN ................................................................................................ 62 KIẾN NGHỊ ............................................................................................... 62 TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................ 63
6. DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết Tiếng Anh Tiếng Việt tắt ADR Adverse Drug Reaction Phản ứng có hại của thuốc BDG Biệt dược gốc BHYT Bảo hiểm y tế BV Bệnh viện CK Chuyên khoa DLS Dược lâm sàng DMT Danh mục thuốc DMTBV Danh mục thuốc bệnh viện DMTTY Danh mục thuốc thiết yếu DS Dược sĩ ĐTTT Đấu thầu tập trung TTYT Trung tâm y tế GTSD Giá trị sử dụng HĐT&ĐT Hội đồng thuốc và điều trị International Classification ICD Mã bệnh quốc tế Diseases SLDM Số lượng danh mục SX Sản xuất SYT Sở Y tế Thuốc Thuốc giảm đau hạ sốt; kháng NSAIDs viêm không steroid TLSL Tỳ lệ số lượng V-Vital drugs; E-Essential Thuốc tối cần; thuốc thiết VEN drugs; N-Non-Essential drugs yếu; thuốc không thiết yếu YHCT Y học cổ truyền WHO World Health Organization Tổ chức Y tế Thế giới
7. DANH MỤC CÁC BẢNG ST Bảng Tên bảng Trang T 1 Bảng 1.1 Mô hình tổ chức của TTYT thị xã Đồng Xoài 2 Bảng 1.2 Nhân lực của TTYT thị xã Đồng Xoài 3 Bảng 1.3 Sơ đồ tổ chức của Khoa dược Mô hình bệnh tật của TTYT thị xã Đồng Xoài 4 Bảng 1.4 năm 2015 5 Bảng 2.5 Các biến số nghiên cứu 6 Bảng 2.6 Các chỉ số nghiên cứu Cơ cấu nhóm dược lý và giá trị sử dụng của các 7 Bảng 3.7 nhóm thuốc năm 2015 8 Bảng 3.8 Cơ cấu thuốc tiêu thụ theo nguồn gốc, xuất xứ Cơ cấu tỷ lệ thuốc đơn thành phần, đa thành 9 Bảng 3.9 phần Cơ cấu thuốc sử dụng theo biệt dược gốc và 10 Bảng 3.10 generic trong DMTBV Cơ cấu DMTSD tại Trung tâm năm 2015 theo 11 Bảng 3.11 dường dùng Bảng 3.12 Cơ cấu DMTSD tại Trung tâm theo nhóm 12 thuốc Tân dược và Chế phẩm YHCT Cơ cấu nhóm thuốc ABC của DMT sử dụng 13 Bảng 3.13 năm 2015 14 Bảng 3.14 Cơ cấu phân tích VEN thuốc hạng A 15 Bảng 3.15 Danh mục thuốc nhóm AN Phân tích DMT của TT năm 2015 ĐTTT tại 16 Bảng 3.16 SYT Phân tích DMT của TTYT năm 2015 ĐTTT tại 17 Bảng 3.17 SYT dựa vào kết quả trúng thầu, không trúng thầu
8. Phân tích DMT của TTYT năm 2015 ĐTTT tại 18 Bảng 3.18 SYT dựa vào kết quả trúng thầu, không trúng thầu theo thuốc chế phẩm YHCT Phân tích DMT Tân dược của TTYT năm 2015 19 Bảng 3.19 ĐTTT tại SYT dựa vào kết quả trúng thầu, không trúng thầu theo nhóm dược lý Tỷ lệ DMT của TT điều chỉnh bổ sung thêm 20 Bảng 3.20 trong quá trình cung ứng thuốc năm 2015 theo kết quả thầu Phân tích DMT của TT điều chỉnh tăng thêm 21 Bảng 3.21 sau ĐTTT tai SYT năm 2015 theo nhóm dược lý Tỷ lệ DMT của TT điều chuyển giảm sau 22 Bảng 3.22 ĐTTT tại SYT
9. DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ STT Hình Tên hình Trang Biểu đồ số lượng thuốc theo nhóm tác dụng 1 Hình 3.1 dược lý Biểu đố cơ cấu tỷ lệ giá trị sử dụng các nhóm 2 Hình 3.2 thuốc theo tác dụng dược lý năm 2015 Biểu đồ cơ cấu số lượng danh mục của các 3 Hình 3.3 nhóm ABC Biểu đồ cơ cấu DMT của TT xây dựng năm 4 Hình 3.4 2015 ĐTTT tại Sở Y tế. Biểu đồ cơ cấu DMT Tân dược trúng thầu 5 Hình 3.5 và không trúng thầu trong kết quả thầu. Biểu đồ cơ cấu DMT Chế phẩm YHCT trúng 6 Hình 3.6 thầu và không trúng thầu trong kết quả thầu.
10. ĐẶT VẤN ĐỀ Đảng và Nhà nước ta rất chú trọng đến công tác chăm sóc sức khỏe cho toàn dân bởi vì con người là nguồn lực quan trọng quyết định cho sự phát triển của đất nước một cách bền vững. Trong những năm qua, ngành y tế nước ta đã có nhiều nỗ lực trong việc chăm sóc sức khỏe nhân dân. Thị trường thuốc đã đáp ứng đủ thuốc cho nhu cầu khám chữa bệnh. Tình hình cung ứng thuốc, quản lý sử dụng thuốc trong điều trị đã được cải thiện. Tuy nhiên trước tác động của cơ chế thị trường, việc sử dụng thuốc không hiệu quả và bất hợp lý trong bệnh viện đã và đang là điều đáng lo ngại lạm dụng biệt dược trong điều tri, lạm dụng thuốc, sử dụng thuốc bất hợp lý, tỷ lệ đơn thuốc ghi không đầy đủ, rõ ràng nội dung vẫn còn xảy ra ở một số bệnh viện. Sử dụng thuốc không hợp lý không chỉ ảnh hưởng tới công tác chăm sóc sức khỏe, khám chữa bệnh và là nguyên nhân làm tăng chi phí đáng kể cho người bệnh tạo gánh nặng cho nền kinh tế xã hội, giảm chất lượng chăm sóc sức khỏe và uy tín của bệnh viện Sử dụng thuốc kém hiệu quả và bất hợp lý đã và đang là vấn đề bất cập của nhiều quốc gia. Đây cũng là một trong các nguyên nhân chính làm gia tăng chi phí điều trị, tăng tính kháng thuốc và giảm chất lượng chăm sóc sức khoẻ. Theo một số nghiên cứu, kinh phí mua thuốc chiếm khoảng 30% - 40% ngân sách ngành Y tế của nhiều nước, phần lớn số tiền đó bị lãng phí do sử dụng thuốc không hợp lý và các hoạt động cung ứng thuốc không hiệu quả. Chính vì vậy một danh mục thuốc hiệu quả sẽ mang lại lợi ích rất lớn.Trong lĩnh vực cung ứng, nó giúp cho việc mua sắm dễ dàng hơn, đảm bảo thuốc có chất lượng, giá cả phù hợp. Trong lĩnh vực kê đơn, sử dụng các bác sỹ sẽ tập trung được nhiều kinh nghiệm khi số lượng thuốc ít đi, hạn chế sử dụng và thay thế thuốc bất hợp lý. Để phản ánh hiệu quả của việc xây dựng danh mục thuốc và hoạt động mua sắm cũng như có cái nhìn tổng thể về việc sử dụng thuốc tại Bệnh viện, cần tiến hành phân tích cơ cấu danh mục thuốc đã sử dụng trong một khoảng thời gian nhất định. 1