Luận văn Phân tích danh mục thuốc được sử dụng tại Bệnh viện Nguyễn Tri Phương – Thành phố Hồ Chí Minh năm 2015

Nội dung text: Luận văn Phân tích danh mục thuốc được sử dụng tại Bệnh viện Nguyễn Tri Phương – Thành phố Hồ Chí Minh năm 2015

1. BỘ Y TẾ TRƢỜNG ĐẠI HỌC DƢỢC HÀ NỘI NGUYỄN HOÀNG PHI PHÂN TÍCH DANH MỤC THUỐC ĐƢỢC SỬ DỤNG TẠI BỆNH VIỆN NGUYỄN TRI PHƢƠNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH NĂM 2015 LUẬN VĂN DƢỢC SĨ CHUYÊN KHOA CẤP I HÀ NỘI 2017
2. BỘ Y TẾ TRƢỜNG ĐẠI HỌC DƢỢC HÀ NỘI NGUYỄN HOÀNG PHI PHÂN TÍCH DANH MỤC THUỐC ĐƢỢC SỬ DỤNG TẠI BỆNH VIỆN NGUYỄN TRI PHƢƠNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH NĂM 2015 LUẬN VĂN DƢỢC SĨ CHUYÊN KHOA CẤP I CHUYÊN NGHÀNH:TCQLD MÃ SỐ: CK 60 72 04 12 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS Đỗ Xuân Thắng Thời gian thực hiện: Từ ngày 18/07/2016 đến ngày 18/11/2016 HÀ NỘI 2017
3. LỜI CẢM ƠN Với lòng kính trọng và biết ơn thật sâu sắc, tôi xin chân thành gửi lời cảm ơn tới TS Đỗ Xuân Thắng, người đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn và giúp đỡ tôi trong suốt thời gian thực hiện và hoàn thành luận văn. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến các thầy cô giáo trong bộ môn Quản lý và Kinh tế Dược đã giảng dạy, trang bị cho tôi những kiến thức và những kinh nghiệm quý báu. Tôi xin trân trọng cảm ơn chân thành Ban Giám hiệu, phòng Sau Đại học, các phòng ban và các giảng viên trường Đại học Dược Hà Nội đã dạy dỗ, tạo điều kiện và giúp đỡ tôi trong thời gian học tập tại trường. Tôi xin trân trọng cảm ơn chân thành Ban Giám đốc, Khoa Dược, Trưởng Khoa Dược và các khoa phòng Bệnh viện Đa khoa Nguyễn Tri Phương, quận 05 Thành phố Hồ Chí Minh đã giúp đỡ, tạo điều kiện cho tôi rất nhiều trong quá trình công tác, học tập, hoàn thành luận văn này. Và cuối cùng xin giành riêng tặng những lời cảm ơn chân thành nhất đến gia đình, bạn bè, học viên, đồng nghiệp những người đã giành cho tôi tình cảm và nguồn động viên, khích lệ trong suốt quá trình thực hiện đề tài này của tôi. Hà Nội, ngày 18 tháng 11 năm 2016 Học viên Nguyễn Hoàng Phi
4. MỤC LỤC DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ ĐẶT VẤN ĐỀ ....................................................................................................................... 1 Chƣơng 1.TỔNG QUAN ..................................................................................................... 3 1.1. KHÁI QUÁT VỀ DANH MỤC THUỐC VÀ DANH MỤC THUỐC BỆNH VIỆN ..3 1.1.1. Danh mục thuốc ............................................................................................. 3 1.1.1.1. Khái niệm danh mục thuốc thiết yếu ...................................................... 3 1.1.1.2. Khái quát về danh mục thuốc thiết yếu ở Việt Nam .............................. 3 1.1.1.3. Khái quát về DMT tại các cơ sở khám chữa bệnh ................................. 4 1.1.2. Danh mục thuốc bệnh viện ............................................................................ 6 1.1.2.1. Xây dựng DMT bệnh viện ....................................................................... 6 1.1.2.2. Tiêu chí đánh giá lựa chọn thuốc trong DMT tại bệnh viện ................. 7 1.1.2.3. Quy trình lựa chọn một số thuốc mới tại bệnh viện .............................. 8 1.1.3. Một số phƣơng pháp phân tích DMT .......................................................... 9 1.1.3.1. Phân tích DMT sử dụng theo phương pháp phân tích ABC ................. 9 1.1.3.2. Phân tích DMT sử dụng theo phương pháp phân tích VEN ................ 9 1.2. THỰC TRẠNG VỀ DMT SỬ DỤNG TRONG CÁC BỆNH VIỆN TẠI VIỆT NAM VÀ HƢỚNG NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI ..................................................... 10 1.2.1. Giá trị tiền thuốc sử dụng ........................................................................... 10 1.2.2. Về cơ cấu nhóm tác dụng dƣợc lý .............................................................. 11 1.2.3. Về nguồn gốc xuất xứ .................................................................................. 12 1.2.4. Về đơn thành phần - đa thành phần .......................................................... 12 1.2.5. Về thuốc biệt dƣợc gốc và generic .............................................................. 13 1.2.6. Về các dạng đƣờng dùng thuốc .................................................................. 13 1.3. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC CUNG ỨNG THUỐC VỚI PHƢƠNG THỨC ĐTTT NĂM 2015 TẠI BV NGUYỄN TRI PHƢƠNG ............................................... 14 1.3.1. Khái quát về đấu thầu ................................................................................. 14 1.3.2. Một số vấn đề về ĐTTT ảnh hƣởng đến DMT sử dụng ........................... 14 1.4. KHÁI QUÁT VỀ BV ĐA KHOA NGUYỄN TRI PHƢƠNG QUẬN 05 THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ..................................................................................... 15 1.4.1. Giới thiệu lịch sử hình thành và phát triển của Bệnh viện ...................... 15
5. 1.4.2. Chức năng và nhiệm vụ của Bệnh viện ...................................................... 16 1.4.3. Hội đồng thuốc và điều trị của BV ............................................................. 17 1.4.3.1. Thành phần Hội đồng thuốc và điều trị của BV .................................. 18 1.4.3.2. Xây dựng các quy định về quản lý và sử dụng thuốc trong BV .......... 18 1.4.3.3. Quy trình xây dựng DMT kế hoạch của BV năm 2015 ....................... 19 1.4.4. Sơ đồ tổ chức bệnh viện ............................................................................... 20 1.4.5. Mô hình bệnh tật của bệnh viện ................................................................. 21 1.5. TÍNH THIÊT YẾU CỦA ĐỀ TÀI ..................................................................... 23 Chƣơng 2. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................. 25 2.1. ĐỐI TƢỢNG, THỜI GIAN VÀ ĐỊA ĐIỂM NGHIÊN CỨU ......................... 25 2.1.1. Đối tƣợng nghiên cứu .................................................................................. 25 2.1.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu ............................................................... 25 2.2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...................................................................... 25 2.2.1. Thiết kế nghiên cứu ..................................................................................... 25 2.2.2. Các biến số nghiên cứu ................................................................................ 25 2.2.3. Phƣơng pháp thu thập, xử lý và phân tích số liệu .................................... 27 2.2.3.1. Phân tích cơ cấu và giá trị DMTBV đã sử dụng .................................. 27 2.2.3.2. So sánh về số lượng và giá trị DMT đã sử dụng với DMT trúng thầu năm 2015 ..29 2.2.3.3. Xử lý số liệu ........................................................................................... 29 2.2.4. Các chỉ số nghiên cứu .................................................................................. 30 Chƣơng 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ............................................................................. 33 3.1. PHÂN TÍCH DANH MỤC THUỐC ĐƢỢC SỬ DỤNG NĂM 2015 THEO CƠ CẤU VÀ GIÁ TRỊ .................................................................................................. 33 3.1.1. Cơ cấu DMTBV theo nhóm tác dụng dƣợc lý ........................................... 33 3.1.2. Cơ cấu thuốc sử dụng theo nguồn gốc - xuất xứ ....................................... 38 3.1.3. Cơ cấu thuốc sử dụng theo đơn thành phần - đa thành phần ................. 39 3.1.4. Cơ cấu thuốc sử dụng theo biệt dƣợc gốc và generic................................ 40 3.1.5. Cơ cấu thuốc theo dạng đƣờng dùng ......................................................... 41 3.1.6. Cơ cấu DMT theo quy chế chuyên môn ..................................................... 42 3.1.7. Cơ cấu thuốc sử dụng theo phân tích ABC/VEN ...................................... 43 3.1.7.1. Cơ cấu thuốc sử dụng theo phân tích ABC .......................................... 43 3.1.7.2. Phân tích nhóm TDDL các thuốc hạng A .44 3.1.7.3. Phân tích VEN các thuốc hạng A ..45
6. 3.2. SO SÁNH VỀ SỐ LƢỢNG VÀ GIÁ TRỊ DMT ĐÃ SỬ DỤNG VỚI DMT TRÚNG THẦU NĂM 2015 ...47 3.2.1. Cơ cấu DMTBV năm 2015 ĐTTT theo tên biệt dƣợc gốc và generic ..... 47 3.2.2. Cơ cấu DMTBV năm 2015 ĐTTT trúng thầu và không trúng thầu ...48 3.2.2.1. Cơ cấu thuốc BDG ĐTTT trúng thầu và không trúng thầu ................ 48 3.2.2.2. Cơ cấu thuốc generic ĐTTT trúng thầu và không trúng thầu ............ 49 3.2.3. Phân tích thuốc biệt dƣợc gốc trong DMT của BV năm 2015 đấu thầu tập trung không trúng thầu theo nhóm TDDL ....................................................... 50 3.2.4. Phân tích DMT của BV điều chuyển tăng thêm sau đấu thầu tập trung năm 2015 ..................................................................................................................... 51 3.2.4.1. Cơ cấu DMT của BV điều chuyển tăng thêm sau ĐTTT .................... 51 3.2.4.2. Cơ cấu thuốc biệt dược gốc điều chuyển tăng sau ĐTTT ................... 52 3.2.4.3. Cơ cấu thuốc generic điều chuyển tăng sau ĐTTT ............................. 52 3.2.4.4. Cơ cấu DMT của BV điều chuyển tăng thêm sau ĐTTT theo nhóm dược lý ..53 3.2.5. Phân tích DMT của BV điều chuyển giảm sau đấu thầu tập trung năm 2015 55 Chƣơng 4. BÀN LUẬN ...................................................................................................... 57 4.1. VỀ CƠ CẤU VÀ GIÁ TRỊ DMT ĐƢỢC SỬ DỤNG TẠI BV NGUYỄN TRI PHƢƠNG NĂM 2015 .................................................................................................... 57 4.1.1. Cơ cấu thuốc sử dụng phân tích theo nhóm TDDL .................................. 57 4.1.2. Cơ cấu thuốc sử dụng theo nguồn gốc – xuất xứ ...................................... 59 4.1.3. Cơ cấu thuốc sử dụng theo đơn thành phần – đa thành phần ................. 60 4.1.4. Cơ cấu thuốc sử dụng theo biệt dƣợc gốc và generic................................ 61 4.1.5. Cơ cấu thuốc theo dạng đƣờng dùng ......................................................... 61 4.1.6. Cơ cấu thuốc sử dụng theo phân tích ABC ............................................... 62 4.1.7. Phân tích VEN và nhóm TDDL cho các thuốc hạng A ............................ 62 4.2. SO SÁNH VỀ SL VÀ GT DMT ĐÃ SỬ DỤNG VỚI DMT TRÚNG THẦU NĂM 2015 ...63 4.2.1. Về cơ cấu DMT của BV năm 2015 đấu thầu tập trung tại địa phƣơng (SYT) 63 4.2.2. Về cơ cấu DMT của BV Nguyễn Tri Phƣơng ĐTTT năm 2015 trúng thầu và không trúng thầu .......................................................................................... 63 4.2.2.1. Cơ cấu thuốc BDG ĐTTT trúng thầu và không trúng thầu 63 4.2.2.2. Phân tích DMT biệt dược gốc của BV ĐTTT năm 2015 không trúng thầu theo nhóm TDDL ............................................................................................ 64
7. 4.2.2.3. Cơ cấu thuốc biệt dược gốc điều chuyển tăng sau ĐTTT ................... 64 4.2.2.4. Cơ cấu thuốc generic ĐTTT trúng thầu và không trúng thầu ............ 64 4.2.2.5. Cơ cấu thuốc generic điều chuyển tăng sau ĐTTT ............................. 65 4.2.3. Cơ cấu DMT thuốc của BV điều chuyển giảm sau ĐTTT ....................... 65 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................................................... 66 1. KẾT LUẬN ............................................................................................................. 66 1.1. Về cơ cấu thuốc DMT đã đƣợc sử dụng tại bệnh viện Nguyễn Tri Phƣơng Quận 05 thành phố Hồ Chí Minh năm 2015 ........................................................... 66 1.2. Về so sánh SL và GT DMT đã sử dụng với DMT trúng thầu năm 2015 ... 67 2. KIẾN NGHỊ ............................................................................................................ 67 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................................... 1 TIẾNG VIỆT .................................................................................................................... 1 TIẾNG ANH ..................................................................................................................... 3 INTERNET ....................................................................................................................... 3
8. DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Tiếng Anh Tiếng Việt ADR Adverse Drug Reaction Phản ứng có hại của thuốc BDG Biệt dƣợc gốc BHYT Bảo hiểm y tế BV Bệnh viện CK Chuyên khoa DLS Dƣợc lâm sàng DMT Danh mục thuốc DMTBV Danh mục thuốc bệnh viện DMTTY Danh mục thuốc thiết yếu DS Dƣợc sĩ ĐTTT Đấu thầu tập trung GDP Dross Domestic Product Tổng sản phẩm quốc nội GTSD Giá trị sử dụng HĐT&ĐT Hội đồng thuốc và điều trị HSTC - CĐ Hồi sức tích cực – chống độc International Classification ICD Mã bệnh quốc tế Diseases KHTH Kế hoạch tổng hợp KSNK Kiểm soát nhiễm khuẩn MHBT Mô hình bệnh tật PTGMHS Phẩu thuật gây mê hồi sức SLDM Số lƣợng danh mục SX Sản xuất SYT Sở Y tế TCKT Tài chính kế toán TDDL Tác dụng dƣợc lý TĐSH Tƣơng đƣơng sinh học Thuốc Thuốc giảm đau hạ sốt; kháng NSAIDs viêm không steroid
9. TTMS Trung tâm mua sắm TLSL Tỷ lệ số lƣợng T - TT Tiêm – Tiêm truyền TTY Thuốc thiết yếu V-Vital drugs; E-Essential Thuốc tối cần; thuốc thiết VEN drugs; N-Non-Essential drugs yếu; thuốc không thiết yếu YHCT Y học cổ truyền YHCT - Y học cổ truyền – vật lý trị VLTL - liệu – Phục hồi chức năng PHCN WHO World Health Organization Tổ chức Y tế Thế giới
10. DANH MỤC CÁC BẢNG STT Bảng Tên bảng Trang Mô hình bệnh tật của Bệnh viện đa khoa 1 Bảng 1.1 Nguyễn Tri Phƣơng thành phố Hồ Chí Minh 21 năm 2015 2 Bảng 2.1 Các biến số nghiên cứu 25 3 Bảng 2.2 Các chỉ số nghiên cứu 30 Cơ cấu nhóm dƣợc lý và GTSD của các nhóm 4 Bảng 3.1 33 thuốc năm 2015 Cơ cấu thuốc sử dụng theo nguồn gốc - xuất 5 Bảng 3.2 38 xứ Cơ cấu thuốc sử dụng theo đơn thành phần - đa 6 Bảng 3.3 39 thành phần Cơ cấu thuốc sử dụng theo biệt dƣợc gốc và 7 Bảng 3.4 40 generic 8 Bảng 3.5 Cơ cấu thuốc theo dạng đƣờng dùng năm 2015 41 Cơ cấu DMT của BV năm 2015 theo quy chế 9 Bảng 3.6 43 chuyên môn 10 Bảng 3.7 Cơ cấu thuốc sử dụng theo phân tích ABC 43 11 Bảng 3.8 Phân tích nhóm TDDL các thuốc hạng A 44 12 Bảng 3.9 Cơ cấu phân tích VEN thuốc hạng A 46 Cơ cấu DMTBV năm 2015 ĐTTT theo tên 13 Bảng 3.10 47 BDG và generic Cơ cấu thuốc BDG ĐTTT trúng thầu và không 14 Bảng 3.11 48 trúng thầu Cơ cấu thuốc generic ĐTTT trúng thầu và 15 Bảng 3.12 49 không trúng thầu Phân tích DMT biệt dƣợc gốc của BV năm 16 Bảng 3.13 2015 ĐTTT không trúng thầu theo nhóm 50 TDDL Cơ cấu DMT của BV điều chuyển tăng thêm 17 Bảng 3.14 51 sau ĐTTT Cơ cấu thuốc biệt dƣợc gốc điều chuyển tăng 18 Bảng 3.15 52 sau ĐTTT 19 Bảng 3.16 Cơ cấu thuốc generic điều chuyển tăng sau 53