Luận văn Khảo sát danh mục thuốc sử dụng tại Bệnh viện Đa khoa huyện Gò Quao tỉnh Kiên Giang năm 2015

Nội dung text: Luận văn Khảo sát danh mục thuốc sử dụng tại Bệnh viện Đa khoa huyện Gò Quao tỉnh Kiên Giang năm 2015

1. BỘ Y TẾ TRƢỜNG ĐẠI HỌC DƢỢC HÀ NỘI NGUYỄN THỊ HIỀN KHẢO SÁT DANH MỤC THUỐC SỬ DỤNG TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA HUYỆN GÒ QUAO TỈNH KIÊN GIANG NĂM 2015 LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP DƢỢC SĨ CHUYÊN KHOA I HÀ NỘI 2017
2. BỘ Y TẾ TRƢỜNG ĐẠI HỌC DƢỢC HÀ NỘI NGUYỄN THỊ HIỀN KHẢO SÁT DANH MỤC THUỐC SỬ DỤNG TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA HUYỆN GÒ QUAO TỈNH KIÊN GIANG NĂM 2015 LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP CHUYÊN KHOA CẤP I CHUYÊN NGÀNH : TỔ CHỨC QUẢN LÍ DƢỢC MÃ SỐ : CK 60720412 Ngƣời hƣớng dẫn Khoa học: PGS.TS. Nguyễn Thị Thanh Hƣơng Thời gian thực hiện: từ 18/7/2016 đến 18/11/2016 HÀ NỘI 2017
3. LỜI CẢM ƠN Trong quá trình nghiên cứu, tôi đã nhận đƣợc sự dạy dỗ, hƣớng dẫn cũng nhƣ sự giúp đỡ, động viên của các thầy cô giáo, gia đình,đồng nghiệp, bạn bè. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS.Nguyễn Thị Thanh Hƣơng – Phó Trƣởng Bộ môn Quản lý và kinh tế dƣợc – Trƣờng Đại học Dƣợc Hà Nội đã trực tiếp tận tình chỉ bảo, hƣớng dẫn trong suốt thời gian thực hiện và hoàn thành luận văn. Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới các thầy giáo, cô giáo Bộ môn Quản lý và Kinh tế Dƣợc, Ban giám hiệu nhà trƣờng, Phòng quản lý sau đại học trƣờng Đại học Dƣợc Hà Nội đã truyền đạt những kiến thức quý báu và tạo mọi điều kiện thuận lợi để tôi hoàn thành tốt luận văn. Tôi xin gửi lời cảm ơn tới Ban Giám đốc và khoa dƣợc Bệnh viện Đa khoa Huyện Gò Quao, tỉnh Kiên giang đã giúp tôi thu thập số liệu phục vụ cho đề tài luận văn. Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn tới gia đình, ngƣời thân và bạn bè, những ngƣời luôn động viên và khích lệ tinh thần giúp tôi vƣợt qua mọi khó khăn trong học tập và quá trình làm luận văn. Hà Nội, ngày 24 tháng 1 năm 2017 Nguyễn Thị Hiền
4. MỤC LỤC ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................................... 1 Chƣơng 1: TỔNG QUAN ................................................................................. 3 1.1. Danh mục thuốc và nguyên tắc lựa chọn thuốc vào danh mục thuốc bệnh viện ........................................................................................................ 3 1.1.1. Lựa chọn thuốc ................................................................................. 3 1.1.2. Mô hình bệnh tật .............................................................................. 4 1.1.3. Phác đồ điều trị ................................................................................ 7 1.1.4. Nguồn kinh phí của bệnh viện .......................................................... 7 1.1.6. Danh mục thuốc chủ yếu .................................................................. 9 1.1.8. Hội đồng thuốc và điều trị ............................................................. 10 1.1.9. Xây dựng danh mục thuốc bệnh viện ............................................. 11 1.2. Thực trạng cơ cấu danh mục thuốc tại một số bệnh viện Việt Nam .... 12 1.3. Phƣơng pháp phân tích ABC/VEN danh mục thuốc sử dụng tại một số bệnh viện Việt Nam. .................................................................................... 17 1.4. Vài nét về bệnh viện đa khoa huyện Gò Quao, tỉnh Kiên Giang ......... 19 1.4.1. Tổng quan về Bệnh Viện Huyện Gò Quao .................................... 19 1.4.2. Khoa Dược bệnh viện đa khoa huyện Gò Quao ............................ 22 Chƣơng 2: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................. 25 2.1. Đối tƣợng nghiên cứu ........................................................................... 25 2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu ........................................................ 25 2.3. Phƣơng pháp nghiên cứu ...................................................................... 25 2.3.1. Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả. ........................................ 25 2.3.3. Phương pháp thu thập số liệu: hồi cứu .......................................... 26 2.3.4. Phương pháp phân tích và xử lý số liệu ......................................... 28 Chƣơng 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........................................................... 30 3.1. Cơ cấu danh mục thuốc sử dụng tại bệnh viện đa khoa huyện Gò Quao
5. theo nhóm tác dụng dƣợc lý ........................................................................ 30 3.2. Cơ cấu thuốc theo phân loại tân dƣợc - thuốc có nguồn gốc từ dƣợc liệu ................................................................................................................... 32 3.3. Cơ cấu thuốc theo nguồn gốc, xuất xứ .............................................. 33 3.4. Cơ cấu thuốc đơn và đa thành phần .................................................. 33 3.5. Cơ cấu thuốc mang tên gốc và tên thƣơng mại ................................. 34 3.6. Cơ cấu thuốc theo đƣờng dùng ......................................................... 35 3.7. Cơ cấu DMT theo quy chế chuyên môn ........................................... 35 3.9. Cơ cấu thuốc trong danh mục thuốc sử dụng tại bệnh viện đa khoa huyện Gò Quao theo phân tích ABC. .......................................................... 37 3.2.2. Khoản mục thuốc trong nhóm A ................................................... 39 Chƣơng 4: BÀN LUẬN .................................................................................. 42 4.1. Về cơ cấu và giá trị tiền thuốc theo nhóm điều trị ............................... 42 4.1.1. Cơ cấu và giá trị tiền thuốc sử dụng theo tác dụng dƣợc lý ........... 42 4.1.2. Về cơ cấu thuốc theo phân loại tân dƣợc- thuốc có nguồn gốc từ dƣợc liệu .......................................................................................................... 43 4.1.3. Cơ cấu thuốc theo nguồn gốc, xuất xứ ........................................... 43 4.1.4. Cơ cấu thuốc tên gốc và tên thƣơng mại ...................................... 44 4.1.5. Cơ cấu thuốc đơn và đa thành phần ............................................... 46 4.1.7. Cơ câu thuốc theo đƣờng dùng ...................................................... 47 4.1.8. Cơ cấu trong nhóm thuốc kháng sinh............................................. 48 4.2. Phân tích danh mục thuốc sử dụng tại bệnh viện đa khoa huyện Gò Quao năm 2015 theo phƣơng pháp phân tích ABC ..................................... 48 4.3. Hạn chế của nghiên cứu: ....................................................................... 49 KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT ............................................................................ 50 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................
6. DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Từ Tiếng Anh Tiếng Việt viết tắt ADR Adverse Drug Reaction Phản ứng có hại của thuốc BHYT Bảo hiểm y tế BVĐKGQ Bệnh viện Đa khoa Gò Quao DMT Danh mục thuốc DMTBV Danh mục thuốc bệnh viện DMTCY Danh mục thuốc chủ yếu GTSD Giá trị sử dụng HĐTVĐT Hội đồng thuốc và điều trị HTT Hƣớng tâm thần International Nonproprietary Tên quốc tế hết thời hạn đăng ký INN Name bản quyền KCB Khám chữa bệnh MHBT Mô hình bệnh tật Noncommunicable diseases NCDs Bệnh không lây nhiễm SGTs Standard Treatment Guidelines Hƣớng dẫn điều trị chuẩn TGN Thuốc gây nghiện V: Vital drugs E: Essential V: Thuốc tối cần E: Thuốc thiết VEN drugs N: Non-Essential drugs yếu N: Thuốc không thiết yếu VNĐ Việt Nam đồng
7. DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1: Mô hình bệnh tật bệnh viện đa khoa huyện Gò Quao năm 2015 ... 24 Bảng 2.2: Các biến số cần thu thập ................................................................. 25 Bảng 3.3: Cơ cấu danh mục thuốc sử dụng tại BVĐK Huyện Gò Quao năm 2015 theo nhóm tác dụng dƣợc lý. .................................................................. 30 Bảng 3.4: Cơ cấu thuốc theo phân loại tân dƣợc - thuốc có nguồn gốc từ dƣợc liệu. .................................................................................................................. 32 Bảng 3.5: Cơ cấu thuốc sản xuất trong nƣớc, thuốc nhập khẩu ..................... 33 Bảng 3.6: Cơ cấu thuốc đơn, đa thành phần ................................................... 34 Bảng 3.7: Cơ cấu thuốc theo tên gốc và tên thƣơng mại ................................ 34 Bảng 3.8: Cơ cấu thuốc theo đƣờng dùng ....................................................... 35 Bảng 3.9: Cơ cấu thuốc gây nghiện, thuốc hƣớng tâm thần và tiền chất, thuốc cần hội chẩn ..................................................................................................... 36 Bảng 3.10: Kết quả phân tích ABC danh mục thuốc sử dụng ........................ 37 Bảng 3.11: Thuốc theo tác dụng điều trị nhóm A ........................................... 38 Bảng 3.12. Danh sách 10 thuốc có giá trị sử dụng cao nhất năm 2015 .......... 40 Bảng 3.13. Cơ cấu thuốc nhóm thuốc A về xuất xứ ....................................... 41
8. DANH MỤC HÌNH Hình 1.1: Quy trình lựa chọn thuốc và xây dựng danh mục thuốc sử dụng trong bệnh viện. ................................................................................................. 6 Hình 1.2: Chu trình quản lý thuốc ................................................................... 11 Hình 1.3: Sơ đồ tổ chức Bệnh viện đa khoa huyện Gò Quao ......................... 20 Hình 3.9: Kết quả phân tích ABC ................................................................... 37
9. ĐẶT VẤN ĐỀ Bệnh viện là nơi khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe cho ngƣời bệnh. Một trong những yếu tố ảnh hƣởng đến chất lƣợng khám chữa bệnh là hoạt động cung ứng thuốc tại bệnh viện. Trong nền kinh tế thị trƣờng nhƣ hiện nay, thị trƣờng thuốc phát triển liên tục với sự đa dạng về chủng loại, nhà cung cấp. Điều này đã góp phần đảm bảo cung ứng đủ thuốc có chất lƣợng và giá cả tƣơng đối ổn định, cơ bản đã đáp ứng đƣợc nhu cầu phục vụ thuốc cho ngƣời dân và các cơ sở khám chữa bệnh. Tuy nhiên, nó cũng tác động không nhỏ tới hoạt động sử dụng thuốc trong bệnh viện, dẫn đến sự cạnh tranh không lành mạnh cũng nhƣ tình trạng lạm dụng thuốc. Sự cạnh tranh giữa thuốc sản xuất trong nƣớc với thuốc nhập khẩu, giữa các doanh nghiệp trong nƣớc sản xuất một loại thuốc có cùng tác dụng dƣợc lý hoặc cùng một dạng thuốc với nhau dẫn tới khó khăn cho các cán bộ y tế trong việc lựa chọn thuốc sử dụng trong bệnh viện. Bên cạnh đó, còn rất nhiều bất cập trong sử dụng thuốc tại các bệnh viện nhƣ: các thuốc không thiết yếu (không thực sự cần thiết) đƣợc sử dụng với tỷ lệ cao, lạm dụng kháng sinh, vitamin... Sử dụng thuốc không hợp lý không chỉ ảnh hƣởng tới công tác chăm sóc, khám chữa bệnh mà còn là nguyên nhân làm tăng chi phí đáng kể cho ngƣời bệnh, tạo ra gánh nặng cho nền kinh tế, xã hội. Do đó, việc lựa chọn thuốc là công việc rất quan trọng, với nhiệm vụ xác định nhu cầu về số lƣợng, chủng loại thuốc làm cơ sở để đảm bảo tính chủ động trong cung ứng cũng nhƣ tính hiệu quả, an toàn, tiết kiệm và sử dụng hợp lý nguồn ngân sách trong quá trình điều trị. Ở bệnh viện huyện Gò Quao cũng nhƣ nhiều huyện khác trong tỉnh Kiên Giang , việc sử dụng thuốc cho sao cho an toàn, hợp lý, tiết kiệm là một trong 1
10. những nội dung quan trọng trong quản lý. Vấn đề lựa chọn và sử dụng thuốc càng cần đƣợc chú trọng và giám sát chặt chẽ. Tuy nhiên cho đến nay vẫn chƣa có nhiều nghiên cứu về tình trạng sử dụng thuốc tại bệnh viện tuyến huyện. Xuất phát từ thực tế trên, tôi tiến hành đề tài “Khảo sát danh mục thuốc sử dụng tại bệnh viện đa khoa huyện Gò Quao, tỉnh Kiên Giang năm 2015” với mục tiêu: Mô tả tính hợp lý và bất cập trong danh mục thuốc đã sử dụng tại bệnh viện huyện Gò Quao, tỉnh Kiên Giang năm 2015 . Trên cơ sở đó đề xuất một quy trình xây dựng danh mục thuốc hợp lý và giám sát việc thực hiện sử dụng thuốc hiệu quả tại bệnh viện đa khoa huyện Gò Quao những năm tiếp theo, góp phần nâng cao hiệu quả và chất lƣợng sử dụng thuốc tại bệnh viện. 2