Luận văn Hoàn thiện công tác quản lý hoàn thuế GTGT tại Cục thuế Thừa Thiên Huế

Nội dung text: Luận văn Hoàn thiện công tác quản lý hoàn thuế GTGT tại Cục thuế Thừa Thiên Huế

1. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng: Số liệu và kết quả nghiên cứu trong Luận văn này là trung thực, chính xác và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Mọi sự giúp đỡ cho việc hoàn thành Luận văn này đã được tác giả cảm ơn. Các thông tin trích dẫn sử dụng trong Luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc cụ thể. Huế, tháng 6 năm 2011 Người cam đoan Trần Đức Tân i
2. LỜI CẢM ƠN Luận văn là kết quả của quá trình học tập, nghiên cứu ở nhà trường, kết hợp với kinh nghiệm trong quá trình công tác thực tiễn, với sự nỗ lực cố gắng của bản thân. Đạt được kết quả này, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến quý Thầy, Cô giáo trường Đại học Kinh tế Huế đã giảng dạy, nhiệt tình giúp đỡ, hỗ trợ cho tôi trong suốt khóa học. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc nhất đến thầy giáo, Phó Giáo sư - Tiến sỹ Nguyễn Văn Phát là người trực tiếp hướng dẫn khoa học và đã dành nhiều thời gian quý báu, tận tâm, tận tình giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành Luận văn này. Tôi cũng xin chân thành cảm ơn Cục thuế tỉnh Thừa Thiên Huế, Chi cục thuế Thành phố Huế; các cơ quan quản lý nhà nước liên quan, kế toán của một số DN như: Công ty TNHH Hùng Vương Huế, Công ty TNHH nhà nước 1 thành viên khoáng sản Thừa Thiên Huế, Công ty cổ phần xe khách Thừa Thiên Huế, DNTN Khánh Toàn và các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế đã giúp đỡ tạo điều kiện cho tôi hoàn thành luận văn. Tôi cũng xin chân thành cảm ơn đến Lãnh đạo; cán bộ công chức Cục thuế tỉnh Thừa Thiên Huế nơi tôi đang công tác đã quan tâm, tạo điều kiện, hỗ trợ giúp đỡ để tôi hoàn thành khóa học này. Cuối cùng, tôi luôn biết ơn tình thương yêu, sự vất vả và chịu khó của gia đình, bạn bè, người thân luôn đứng bên cạnh tôi động viên, khích lệ và dành cho tôi những điều kiện tốt nhất trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn. Mặc dù bản thân đã rất cố gắng nghiên cứu, tìm tòi, học hỏi với tinh thần cần cù, chịu khó và ý chí vươn lên nhưng luận văn không tránh khỏi những khiếm khuyết, hạn chế. Vì vậy tôi lắng nghe, mong muốn nhận được sự góp ý chân thành của quý Thầy, Cô giáo, đồng nghiệp và bạn bè để luận văn được hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn! Tác giả luận văn Trần Đức Tân ii
3. TÓM LƯỢC LUẬN VĂN Họ và tên học viên: TRẦN ĐỨC TÂN Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh; Niên khóa: 2009 - 2011 Người hướng dẫn khoa học: PGS-TS. Nguyễn Văn Phát Tên đề tài: HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ HOÀN THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG TẠI CỤC THUẾ THỪA THIÊN HUẾ. 1. Tính cấp thiết của đề tài Thuế là nguồn thu chủ yếu của ngân sách Nhà nước và các chính sách về thuế đóng vai trò quan trọng trong hệ thống các chính sách Tài chính cũng như hệ thống chính sách kinh tế. Thuế không chỉ đáp ứng nhu cầu chi tiêu của Nhà nước mà còn là công cụ quan trọng để điều tiết vĩ mô nền kinh tế. Trong thời gian gần đây, hiện tượng gian lận trong khấu trừ, hoàn thuế GTGT của các doanh nghiệp (DN) để bòn rút tiền ngân sách Nhà nước đã trở thành một vấn nạn của toàn xã hội. Bởi các hành vi gian lận này diễn ra trên phạm vi rất rộng, không chỉ ở các thành phố lớn mà còn ở nhiều tỉnh lẻ, đồng thời số tiền gian lận, bòn rút tiền từ NSNN bị phát hiện đã lên đến hàng trăm tỷ đồng và chừng như các vụ gian lận bị phát hiện ngày càng lớn, càng nghiêm trọng hơn. Xuất phát từ đó, luận văn về: “Hoàn thiện công tác quản lý hoàn thuế GTGT tại Cục thuế Thừa Thiên Huế” sẽ giúp cho cơ quan thuế có những căn cứ và định hướng đối với công tác quản lý thuế trong thời kỳ hội nhập. 2. Phương pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng các phương pháp sau: phương pháp điều tra, thu thập số liệu thứ cấp, sơ cấp, phương pháp phân tích, phương pháp phân tổ thống kê để hệ thống hoá, tổng hợp tài liệu và xử lý số liệu được tiến hành trên phần mềm Excel, SPSS và phần mềm tin học của Tổng cục thuế. 3. Kết quả nghiên cứu và những đóng góp khoa học của luận văn - Nhằm ngăn chặn và làm giảm nguy cơ thất thoát tiền thuế GTGT do các hành vi chiếm dụng và gian lận trong hoàn thuế GTGT. - Nâng cao ý thức và trách nhiệm của cán bộ công chức thuế trong quá trình xác minh, xử lý hồ sơ hoàn thuế GTGT đúng thời gian qui định và tránh thất thoát tiền thuế. Đảm bảo công tác kiểm tra trước và sau hoàn thuế GTGT được thực hiện thường xuyên, đầy đủ, kịp thời và đúng qui định. - Cơ quan thuế cần phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư, Kho bạc Nhà nước, Chi cục Quản lý thị trường, Sở Công an, chính quyền địa phương và các cơ quan ban ngành khác trong việc kiểm tra, giám sát, xử phạt hành chính và nâng cao thể chế, pháp chế của nhà nước trong thực thi công vụ. - Đảm bảo công bằng, hợp lý và nghiêm minh trong công tác hoàn thuế GTGT. Góp phần làm cho người nộp thuế hiểu rõ và tin tưởng hơn về các chính sách pháp luật về thuế của nhà nước, không vì sự gian lận thuế của một ít doanh nghiệp làm ăn không chân chính mà chậm hoàn thuế GTGT, gây khó khăn tài chính, kẹt vốn cho phần lớn DN làm ăn chân chính theo luật. iii
4. DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT CBCC Cán bộ công chức CNTT Công nghệ thông tin CSKD Cơ sở kinh doanh DN Doanh nghiệp DNNN Doanh nghiệp Nhà nước DN ĐTNN Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài ĐTNT Đối tượng nộp thuế ĐP Địa phương GDP Gross Domestic Product (Tổng Sản Phẩm Quốc Nội) GO Gross Output (Tổng Sản Lượng) GTGT Giá trị gia tăng HCQT Hành chính quản trị HĐND Hội đồng nhân dân NQD Ngoài quốc doanh NSNN Ngân sách Nhà nước QLN Quản lý nợ QLT Quản lý thuế SDĐ Sử dụng đất SHNN Sở hữu Nhà nước SL Số lượng SXKD Sản xuất kinh doanh TNCN Thu nhập cá nhân TCT Tổng cục Thuế TNCN Thu nhập cá nhân TNDN Thu nhập doanh nghiệp TSCĐ Tài sản cố định TT&HT Tuyên truyền và hỗ trợ TW Trung ương UBND Ủy ban nhân dân USD Đô la Mỹ XDCB Xây dựng cơ bản iv
5. DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Sơ đồ 1: Hệ thống tổ chức bộ máy ngành thuế Thừa Thiên Huế..............................32 Biểu Đồ 2.1: Kết quả thu ngân sách của Thừa Thiên Huế giai đoạn 2006–2010.....40 Biểu Đồ 2.2: Tình hình CBCC thuế tham gia khảo sát chuyên đề quản lý hoàn thuế.....56 Biểu Đồ 2.3: Tình hình các DN tham gia khảo sát chuyên đề quản lý hoàn thuế ....66 v
6. DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1: Cơ cấu tổng sản phẩm (GDP) và tốc độ tăng trưởng kinh tế giai đoạn 2006–2010 .............................................................................................27 Bảng 2.2: Tình hình cấp mã số thuế giai đoạn 2006 - 2010...................................36 Bảng 2.3: Biến động nguồn thu thuế của tỉnh giai đoạn 2008 - 2010....................38 Bảng 2.4: Tình hình thu thuế GTGT giai đoạn 2006 – 2010. ................................41 Bảng 2.6: Kết quả hoàn thuế GTGT giai đoạn 2008-2010 ....................................44 Bảng 2.7: Công tác kiểm tra hồ sơ hoàn thuế giai đoạn 2008 – 2010....................45 Bảng 2.8: Kết quả công tác kiểm tra sau hoàn thuế GTGT các năm 2008 – 2010 46 Bảng 2.9: Đối tượng đã được hoàn thuế GTGT giai đoạn 2008 – 2010................48 Bảng 2.10. Kiểm định độ tin cậy đối với các biến điều tra.......................................50 Bảng 2.11. Kết quả mô hình hồi quy tương quan các nhân tố tác động đến đánh giá của các đối tượng về sự phù hợp của công tác quản lý hoàn thuế GTGT ....................................................................................................54 Bảng 2.12. Kết quả mô hình hồi quy tương quan các nhân tố tác động đến đánh giá của các đối tượng về sự phù hợp của công tác quản lý hoàn thuế GTGT54 . Bảng 2.13: CBCC thuế đánh giá tình hình chấp hành chính sách pháp luật thuế..........57 Bảng 2.14: CBCC thuế đánh giá tình hình thực hiện qui trình hoàn thuế GTGT .........59 Bảng 2.15: CBCC thuế đánh giá về chính sách hỗ trợ của cơ quan thuế.................61 Bảng 2.16: CBCC thuế đánh giá công tác kiểm tra hoàn thuế GTGT.....................63 Bảng 2.17: Ý kiến đánh giá của CBCC thuế về một số nội dung công tác hoàn thuế...65 Bảng 2.18: DN đánh giá tình hình chấp hành chính sách pháp luật thuế ................67 Bảng 2.19: DN đánh giá tình hình thực hiện qui trình hoàn thuế GTGT ................69 vi
7. Bảng 2.20: DN đánh giá về chính sách hỗ trợ của cơ quan thuế .............................70 Bảng 2.21: DN đánh giá công tác kiểm tra hoàn thuế GTGT..................................72 Bảng 2.22: Đánh giá của DN về một số nội dung khác ...........................................73 Bảng 2.23. Kiểm định trị trung bình của hai nhóm khảo sát DN-CBCC thuế về tình hình chấp hành chính sách pháp luật thuế .............................................75 Bảng 2.24. Kiểm định trị trung bình của hai nhóm khảo sát DN-CBCC thuế về tình hình thực hiện qui trình hoàn thuế.........................................................78 Bảng 2.25. Kiểm định trị trung bình của hai nhóm khảo sát DN-CBCC thuế về chính sách hỗ trợ doanh nghiệp.............................................................79 Bảng 2.26. Kiểm định trị trung bình của hai nhóm khảo sát DN-CBCC thuế về công tác kiểm tra hoàn thuế............................................................................81 vii
8. MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................i LỜI CẢM ƠN.............................................................................................................ii TÓM LƯỢC LUẬN VĂN ........................................................................................iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ...........................................................................iv DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ.......................................................................v PHẦN 1: MỞ ĐẦU ....................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài:.........................................................................................1 2. Mục tiêu nghiên cứu ...............................................................................................2 3. Đối tượng và Phạm vi nghiên cứu ..........................................................................2 4. Phương pháp nghiên cứu và cách thức tiến hành: ..................................................2 5. Kết quả nghiên cứu dự kiến và những đóng góp mới của luận văn:.......................4 6. Kết cấu luận văn: ....................................................................................................4 PHẦN 2: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU.......................................................................5 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ THUẾ - THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG...................5 VÀ HOÀN THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG...................................................................5 1.1. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ THUẾ............................................................5 1.1.1. Khái niệm về thuế .............................................................................................5 1.1.2. Đặc điểm của thuế.............................................................................................7 1.1.2.1. Thuế là khoản trích nộp bằng tiền..................................................................7 1.1.2.2. Thuế là khoản trích nộp bắt buộc được thực hiện thông qua con đường quyền lực.....................................................................................................................7 1.1.2.3. Thuế là khoản thu có tính chất xác định ........................................................7 1.1.3. Chức năng của thuế trong nền kinh tế thị trường: ............................................8 1.1.3.1. Đảm bảo nguồn thu cho ngân sách Nhà nước................................................8 1.1.3.2. Phân phối lại nhằm đảm bảo công bằng xã hội..............................................8 1.1.3.3. Điều tiết vĩ mô nền kinh tế hay khắc phục những bất cân bằng của nền kinh tế thị trường.................................................................................................................9 1.1.4. Phân loại thuế..................................................................................................10 viii
9. 1.1.4.1. Phân loại theo tính chất hành chính .............................................................10 1.1.4.2. Phân loại theo tính chất Kinh tế...................................................................10 1.1.4.3. Phân loại theo tính chất kỹ thuật..................................................................11 1.1.5. Luật quản lý thuế ............................................................................................13 1.1.5.1. Đối tượng áp dụng .......................................................................................13 1.1.5.2. Nội dung quản lý thuế..................................................................................13 1.2. THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG .............................................................................14 1.2.1. Khái niệm về thuế giá trị gia tăng ...................................................................14 1.2.2. Đối tượng chịu thuế.........................................................................................14 1.2.3. Người nộp thuế ...............................................................................................14 1.2.4. Đối tượng không thuộc diện chịu thuế GTGT ................................................15 1.2.5. Căn cứ tính thuế GTGT...................................................................................15 Căn cứ tính thuế giá trị gia tăng là giá tính thuế và thuế suất...................................15 1.2.5.1. Giá tính thuế GTGT : ...................................................................................15 1.2.5.2. Thuế suất thuế GTGT: .................................................................................17 1.2.6. Phương pháp tính thuế GTGT.........................................................................18 1.2.6.1. Phương pháp khấu trừ thuế..........................................................................18 1.3. HOÀN THUẾ GTGT.........................................................................................20 1.3.1. Khái niệm về hoàn thuế GTGT:......................................................................20 1.3.2. Ý nghĩa và tác dụng của hoàn thuế GTGT .....................................................20 1.3.3. Đối tượng và các trường hợp được hoàn thuế ................................................21 1.3.4. Quy định về hoá đơn, chứng từ.......................................................................22 - Đối với các loại tem, vé là chứng từ thanh toán in sẵn giá thanh toán thì giá thanh toán tem, vé đó đã bao gồm thuế giá trị gia tăng. .....................................................22 1.3.6. KIỂM TRA SAU HOÀN THUẾ ..........................................................................................................23 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC HOÀN THUẾ GTGT.........................26 TẠI CỤC THUẾ THỪA THIÊN HUẾ ....................................................................26 2.1. TÌNH HÌNH KINH TẾ - XÃ HỘI CỦA TỈNH THỪA THIÊN HUẾ TRONG MỘT VÀI NĂM QUA..............................................................................................26 ix
10. 2.1.1. Đặc điểm về điều kiện tự nhiên ......................................................................26 2.1.2. Về kinh tế........................................................................................................27 2.1.3. Về văn hóa – xã hội ........................................................................................29 2.2. TỔNG QUAN VỀ CỤC THUẾ THỪA THIÊN HUẾ ......................................30 2.2.1. Cơ cấu tổ chức của Cục thuế Thừa Thiên Huế ...............................................30 2.2.1.1. Về cơ cấu tổ chức.........................................................................................30 2.2.1.2. Về đội ngũ cán bộ công chức:......................................................................33 2.2.2. Chức năng nhiệm vụ của một số phòng có liên quan đến công tác hoàn thuế GTGT tại Cục thuế Thừa Thiên Huế: .......................................................................34 2.2.2.1. Phòng Tuyên truyền và hổ trợ người nộp thuế: ...........................................34 2.2.2.2 Phòng Kê khai và Kế toán thuế: ...................................................................34 2.2.2.3. Phòng Kiểm tra thuế: ...................................................................................35 2.2.2.4. Phòng Tổng hợp - Nghiệp vụ - Dự toán: .....................................................35 2.2.2.5. Phòng Hành chính - Quản trị - Tài vụ - Ấn chỉ (HCQT Tài vụ - Ấn chỉ):.. 35 2.3. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU THUẾ GTGT TẠI CỤC THUẾ THỪA THIÊN HUẾ.................................................................................................35 2.3.1. Công tác quản lý thu thuế GTGT tại Cục thuế Thừa Thiên Huế trong vài năm qua.....................................................................................................................35 2.3.1.1. Thực trạng công tác cấp mã số thuế:............................................................35 2.3.1.2. Tình hình thực hiện nguồn thu thuế:............................................................37 2.3.2. Đánh giá công tác quản lý thu thuế GTGT:....................................................40 2.4. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC HOÀN THUẾ GTGT TẠI CỤC THUẾ THỪA THIÊN HUẾ .............................................................................................................43 2.4.1. Kết quả công tác hoàn thuế GTGT trong giai đoạn 2008 – 2010...................43 2.4.2. Kiểm định độ tin cậy của các biến số phân tích với hệ số Cronbach’s Alpha:.........49 2.4.3. Phân tích nhân tố.............................................................................................51 2.4.4. Phân tích nhóm nhân tố chủ yếu tác động đến sự phù hợp của công tác quản lý hoàn thuế GTGT. ..................................................................................................53 2.4.5. Đánh giá của cán bộ công chức thuế về công tác hoàn thuế GTGT...............55 x