Luận án Nghiên cứu ảnh hưởng của cấu trúc tài chính đến hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp ngành xây dựng Việt Nam

Nội dung text: Luận án Nghiên cứu ảnh hưởng của cấu trúc tài chính đến hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp ngành xây dựng Việt Nam

1. BỘ GIÁO D ỤC VÀ ĐÀO T ẠO TR ƯỜNG ĐẠ I H ỌC KINH T Ế QU ỐC DÂN  LÊ TH Ị H ỒNG TÂM NGHIÊN C ỨU ẢNH H ƯỞNG C ỦA C ẤU TRÚC TÀI CHÍNH ĐẾN HI ỆU QU Ả KINH DOANH C ỦA CÁC DOANH NGHI ỆP NGÀNH XÂY D ỰNG VI ỆT NAM LU ẬN ÁN TI ẾN S Ĩ NGÀNH K Ế TOÁN HÀ NỘI, N ĂM 2021
2. BỘ GIÁO D ỤC VÀ ĐÀO T ẠO TR ƯỜNG ĐẠ I H ỌC KINH T Ế QU ỐC DÂN  LÊ TH Ị H ỒNG TÂM NGHIÊN C ỨU ẢNH H ƯỞNG C ỦA C ẤU TRÚC TÀI CHÍNH ĐẾN HI ỆU QU Ả KINH DOANH C ỦA CÁC DOANH NGHI ỆP NGÀNH XÂY D ỰNG VI ỆT NAM Chuyên ngành: Kế toán, ki ểm toán và phân tích Mã s ố: 9340301 LU ẬN ÁN TI ẾN S Ĩ Ng ười h ướng d ẫn khoa h ọc: PGS.TS. NGUY ỄN NG ỌC QUANG HÀ N ỘI, NĂM 2021
3. i LỜI CAM ĐOAN Tôi đã đọc và hi ểu v ề các hành vi vi ph ạm sự trung th ực trong h ọc thu ật. Tôi cam kết b ằng danh d ự cá nhân r ằng s ự nghiên c ứu này do tôi t ự th ực hi ện và không vi ph ạm yêu c ầu v ề s ự trung th ực trong h ọc thu ật. Hà N ội, ngày tháng năm 2021 Tác gi ả Lê Th ị H ồng Tâm
4. ii MỤC L ỤC LỜI CAM ĐOAN i MỤC L ỤC ii DANH M ỤC T Ừ VI ẾT T ẮT v DANH M ỤC CÁC B ẢNG vi DANH M ỤC CÁC HÌNH viii LỜI M Ở ĐẦ U 1 CH ƯƠ NG 1: T ỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN C ỨU 7 1.1. Các nghiên c ứu v ề m ối quan h ệ tuy ến tính gi ữa c ấu trúc tài chính và hi ệu qu ả kinh doanh c ủa doanh nghi ệp 7 1.1.1. C ấu trúc tài chính tác động tích c ực đế n hi ệu qu ả kinh doanh c ủa doanh nghi ệp 7 1.1.2. C ấu trúc tài chính tác động tiêu c ực đế n hi ệu qu ả kinh doanh c ủa doanh nghi ệp 10 1.1.3. C ấu trúc tài chính không ảnh h ưởng đế n hi ệu qu ả kinh doanh c ủa doanh nghi ệp 13 1.2. Các nghiên c ứu v ề m ối quan h ệ phi tuy ến tính gi ữa c ấu trúc tài chính và hi ệu qu ả kinh doanh c ủa doanh nghi ệp 16 1.3. Các nghiên c ứu s ử d ụng ph ươ ng pháp h ồi quy phân v ị để đánh giá hi ệu qu ả kinh doanh c ủa doanh nghi ệp 18 1.4. Kho ảng tr ống nghiên c ứu 19 Kết lu ận ch ươ ng 1 21 CH ƯƠ NG 2: NH ỮNG V ẤN ĐỀ LÝ LU ẬN C Ơ B ẢN V Ề C ẤU TRÚC TÀI CHÍNH VÀ HI ỆU QU Ả KINH DOANH C ỦA DOANH NGHI ỆP XÂY D ỰNG 22 2.1. Đặc điểm ho ạt độ ng kinh doanh c ủa doanh nghi ệp xây d ựng 22 2.1.1. Đặc điểm v ề s ản ph ẩm 22 2.1.2. Đặc điểm v ề c ấu trúc tài chính 25 2.2. C ơ s ở lý lu ận v ề c ấu trúc tài chính trong doanh nghi ệp xây d ựng 26 2.2.1. Khái ni ệm v ề c ấu trúc tài chính 26 2.2.2. C ấu trúc tài s ản c ủa doanh nghi ệp 28 2.2.3. C ấu trúc ngu ồn v ốn c ủa doanh nghi ệp 29 2.3. Hi ệu qu ả kinh doanh c ủa doanh nghi ệp xây d ựng 31 2.3.1. Khái ni ệm v ề hi ệu qu ả kinh doanh 31 2.3.2. Các ch ỉ tiêu đo l ường hi ệu qu ả kinh doanh c ủa doanh nghi ệp xây d ựng 36 2.3.3. Các y ếu t ố ảnh h ưởng đế n hi ệu qu ả kinh doanh c ủa doanh nghi ệp xây d ựng 41
5. iii 2.4. Vai trò c ủa c ấu trúc tài chính đối v ới hi ệu qu ả kinh doanh c ủa doanh nghi ệp xây d ựng 43 2.5. C ơ s ở lý thuy ết 44 2.5.1. Lý thuy ết c ấu trúc tài chính t ối ưu 44 2.5.2. Lý thuy ết c ấu trúc v ốn c ủa Modigliani và Miller (M&M) 45 2.5.3. Lý thuy ết đánh đổ i c ấu trúc v ốn (Trade Off Theory – TOT) 48 2.5.4. Lý thuy ết tr ật t ự phân h ạng (Pecking Oder Theory – POT) 52 2.5.5. Lý thuy ết th ời điểm th ị tr ường (Timing Market Theory) 54 2.5.6. Lý thuy ết c ấu trúc tài s ản t ối ưu (Optimum Asset Structure Theory) 54 2.5.7. Th ảo lu ận các lý thuy ết 55 Kết lu ận ch ươ ng 2 58 CH ƯƠ NG 3: PH ƯƠ NG PHÁP NGHIÊN C ỨU 59 3.1. Thi ết k ế nghiên c ứu 59 3.2. Ph ươ ng pháp thu th ập và x ử lý s ố li ệu 60 3.2.1. Ph ươ ng pháp thu th ập s ố li ệu 60 3.2.2. Ph ươ ng pháp x ử lý d ữ li ệu 61 3.3. Mô hình nghiên c ứu 61 3.3.1. Các bi ến ph ụ thu ộc 62 3.3.2. Các bi ến độ c l ập 63 3.3.3. Các gi ả thuy ết nghiên c ứu 67 3.3.4. Ph ươ ng pháp ước l ượng mô hình 70 Kết lu ận ch ươ ng 3 74 CH ƯƠ NG 4: K ẾT QU Ả NGHIÊN C ỨU V Ề ẢNH H ƯỞNG C ỦA C ẤU TRÚC TÀI CHÍNH ĐẾN HI ỆU QU Ả KINH DOANH C ỦA CÁC DOANH NGHI ỆP NGÀNH XÂY D ỰNG T ẠI VI ỆT NAM 75 4.1. T ổng quan v ề các doanh nghi ệp xây d ựng Vi ệt Nam giai đoạn 2012-2017 75 4.1.1. L ịch s ử phát tri ển ngành xây d ựng 75 4.1.2. B ối c ảnh ngành xây d ựng giai đoạn 2012-2017 77 4.1.3. S ố l ượng và c ơ c ấu doanh nghi ệp xây d ựng Vi ệt Nam giai đoạn 2012-2017 78 4.1.4. Tình hình ho ạt độ ng s ản xu ất kinh doanh c ủa các doanh nghi ệp xây d ựng Vi ệt Nam giai đoạn 2012-2017 84 4.2. Th ực tr ạng c ấu trúc tài chính c ủa doanh nghi ệp xây d ựng Vi ệt Nam giai đoạn 2012-2017 88 4.2.1. Th ực tr ạng c ấu trúc tài s ản c ủa doanh nghi ệp xây d ựng Vi ệt Nam giai đoạn 2012-2017 88 4.2.2. Th ực tr ạng c ấu trúc ngu ồn v ốn c ủa doanh nghi ệp xây d ựng Vi ệt Nam giai đoạn 2012-2017 92
6. iv 4.3. Th ực tr ạng hi ệu qu ả kinh doanh c ủa doanh nghi ệp xây d ựng Vi ệt Nam trong giai đoạn 2012-2017 98 4.3.1. K ết qu ả ho ạt độ ng kinh doanh c ủa doanh nghi ệp xây d ựng giai đoạn 2012- 2017 99 4.3.2. Hi ệu qu ả kinh doanh c ủa doanh nghi ệp xây d ựng giai đoạn 2012-2017 102 4.4. K ết qu ả nghiên c ứu đị nh l ượng 104 4.4.1. Th ống kê mô t ả 104 4.4.2. Các ki ểm đị nh 105 4.4.3. K ết qu ả h ồi quy tác độ ng trung bình 106 4.4.4. K ết qu ả h ồi quy phân v ị 112 4.5. K ết qu ả nghiên c ứu định tính 117 Kết lu ận ch ươ ng 4 119 CH ƯƠ NG 5: GI ẢI PHÁP VÀ KHUY ẾN NGH Ị CHÍNH SÁCH 120 5.1. Quan điểm hoàn thi ện c ấu trúc tài chính để phù h ợp v ới các doanh nghi ệp xây d ựng t ại Vi ệt Nam trong quá trình h ội nh ập 120 5.2. Gi ải pháp hoàn thi ện c ấu trúc tài chính góp phần nâng cao hi ệu qu ả kinh doanh cho các doanh nghi ệp xây d ựng t ại Vi ệt Nam trong quá trình hội nh ập 124 5.2.1. Nhóm gi ải pháp hoàn thi ện c ấu trúc tài s ản 124 5.2.2. Nhóm gi ải pháp hoàn thi ện c ấu trúc ngu ồn v ốn 126 5.2.3. Nhóm gi ải pháp khác 128 5.3. Khuy ến ngh ị 128 5.3.1. Đối với các c ơ quan qu ản lý Nhà n ước 128 5.3.2. Đối với các doanh nghi ệp xây d ựng 131 Kết lu ận ch ươ ng 5 133 KẾT LU ẬN 134 DANH M ỤC CÁC CÔNG TRÌNH C ỦA TÁC GI Ả ĐÃ CÔNG B Ố 137 DANH M ỤC TÀI LI ỆU THAM KH ẢO 138 PH Ụ L ỤC 153 Ph ụ l ục 1. Bảng h ỏi điều tra doanh nghi ệp, h ợp tác xã c ủa T ổng c ục Th ống kê 153 Ph ụ l ục 2. Các câu h ỏi ph ỏng v ấn sâu 162 Ph ụ l ục 3. S ố l ượng và c ơ c ấu doanh nghi ệp xây d ựng giai đoạn 2012-2017 163 Ph ụ l ục 4. K ết qu ả h ồi quy v ới bi ến ph ụ thu ộc ROA 164 Ph ụ l ục 5. K ết qu ả h ồi quy v ới bi ến ph ụ thu ộc ROE 168 Ph ụ l ục 6. K ết qu ả h ồi quy phân v ị v ới bi ến ph ụ thu ộc ROA 171 Ph ụ l ục 7. K ết qu ả h ồi quy phân v ị v ới bi ến ph ụ thu ộc ROE 174
7. v DANH M ỤC T Ừ VI ẾT T ẮT Ch ữ vi ết t ắt Di ễn gi ải CTNV Cấu trúc ngu ồn v ốn CTTC Cấu trúc tài chính CTTS Cấu trúc tài s ản CTV Cấu trúc v ốn DN Doanh nghi ệp DNNN Doanh nghi ệp Nhà n ước DNXD Doanh nghi ệp xây d ựng FDI Doanh nghi ệp có v ốn đầ u t ư n ước ngoài FEM Mô hình tác động c ố đị nh GMM Ph ươ ng pháp moment t ổng quát HQKD Hi ệu qu ả kinh doanh KD Kinh doanh KT Kinh t ế NCS Nghiên c ứu sinh OLS Ph ươ ng pháp bình ph ươ ng nh ỏ nh ất REM Mô hình tác động ng ẫu nghiên SX Sản xu ất SXKD Sản xu ất, kinh doanh TCTK Tổng c ục Th ống kê TS Tài s ản TSDH Tài s ản dài h ạn TSNH Tài s ản ng ắn h ạn TTCK Th ị tr ường ch ứng khoán VCSH Vốn ch ủ s ở h ữu WACC Chi phí v ốn bình quân
8. vi DANH M ỤC CÁC B ẢNG Bảng 1.1. B ảng t ổng h ợp các b ằng ch ứng th ực nghi ệm v ề tác độ ng c ủa c ấu trúc tài chính đến hi ệu qu ả kinh doanh theo m ối quan h ệ tuy ến tính 15 Bảng 1.2. B ảng t ổng h ợp các b ằng ch ứng th ực nghi ệm v ề tác độ ng c ủa c ấu trúc tài chính đến hi ệu qu ả kinh doanh theo m ối quan h ệ phi tuy ến tính 17 Bảng 2.1. Các ch ỉ tiêu đo l ường c ấu trúc tài s ản c ăn c ứ theo th ời gian luân chuy ển 28 Bảng 2.2. Các ch ỉ tiêu đo l ường c ấu trúc ngu ồn v ốn c ăn c ứ theo ch ủ th ể tài tr ợ 30 Bảng 2.3. Các ch ỉ tiêu đo l ường c ấu trúc ngu ồn v ốn c ăn cứ theo th ời h ạn hoàn tr ả 31 Bảng 2.4. So sánh n ợ ng ắn h ạn và n ợ dài h ạn 31 Bảng 2.5. Các ch ỉ tiêu ph ản ánh hi ệu qu ả kinh doanh c ủa doanh nghi ệp 40 Bảng 3.1. Ký hi ệu, gi ải thích và k ỳ v ọng chi ều tác độ ng c ủa các bi ến trong mô hình 66 Bảng 4.1. S ố l ượng và c ơ c ấu doanh nghi ệp xây d ựng theo quy mô doanh nghi ệp giai đoạn 2012-2017 79 Bảng 4.2. S ố l ượng và c ơ c ấu doanh nghi ệp xây d ựng theo lo ại hình doanh nghi ệp giai đoạn 2012-2017 80 Bảng 4.3. S ố l ượng doanh nghi ệp xây d ựng theo lo ại hình doanh nghi ệp và theo quy mô doanh nghi ệp giai đoạn 2012-2017 80 Bảng 4.4. S ố l ượng và c ơ c ấu doanh nghi ệp xây d ựng theo vùng kinh t ế giai đoạn 2012-2017 81 Bảng 4.5. S ố l ượng và c ơ c ấu doanh nghi ệp xây d ựng theo mã ngành s ản xu ất kinh doanh giai đoạn 2012-2017 83 Bảng 4.6. T ổng s ố lao độ ng và tình hình n ộp ngân sách Nhà n ước c ủa doanh nghi ệp xây d ựng giai đoạn 2012-2017 84 Bảng 4.7. V ốn ch ủ s ở h ữu và n ợ ph ải tr ả c ủa các doanh nghi ệp xây d ựng giai đoạn 2012-2017 88 Bảng 4.8. T ỷ tr ọng tài s ản c ố đị nh c ủa m ột s ố doanh nghi ệp xây d ựng trong m ẫu nghiên c ứu giai đoạn 2012-2017 91 Bảng 4.9. C ấu trúc ngu ồn v ốn c ủa các doanh nghi ệp xây d ựng theo quy mô doanh nghi ệp và lo ại hình doanh nghi ệp 97 Bảng 4.10. H ệ s ố n ợ trung bình c ủa m ột s ố doanh nghi ệp xây d ựng trong m ẫu nghiên cứu 98 Bảng 4.11. L ợi nhu ận sau thu ế c ủa các doanh nghi ệp xây d ựng giai đoạn 2012-2017 102 Bảng 4.12. Ch ỉ tiêu ROA theo quy mô c ủa các doanh nghi ệp xây d ựng giai đoạn 2012-2017 103
9. vii Bảng 4.13. Ch ỉ tiêu ROE theo quy mô doanh nghi ệp c ủa các doanh nghi ệp xây d ựng giai đoạn 2012-2017 103 Bảng 4.14. Th ống kê mô t ả c ủa các bi ến s ố trong mô hình 105 Bảng 4.15. K ết qu ả ước l ượng v ới bi ến ph ụ thu ộc ROA 107 Bảng 4.16. K ết qu ả ước l ượng v ới bi ến ph ụ thu ộc ROE 108 Bảng 4.17. T ổng h ợp k ết qu ả tác độ ng c ủa các bi ến đế n hi ệu qu ả kinh doanh c ủa doanh nghi ệp xây d ựng 112 Bảng 4.18. K ết qu ả h ồi quy phân v ị v ới bi ến ph ụ thu ộc ROA 113 Bảng 4.19. K ết qu ả h ồi quy phân v ị v ới bi ến ph ụ thu ộc ROE 114
10. viii DANH M ỤC CÁC HÌNH Hình 2.1. Đặc điểm s ản ph ẩm ngành xây d ựng 23 Hình 2.2. Quy trình kinh doanh c ủa các doanh nghi ệp xây d ựng 26 Hình 2.3. S ơ đồ phân lo ại tài s ản và ngu ồn v ốn c ủa doanh nghi ệp 27 Hình 2.4. Giá tr ị doanh nghi ệp 47 Hình 2.5. Chi phí s ử d ụng v ốn c ủa doanh nghi ệp 48 Hình 2.6. Tác động c ủa c ấu trúc tài s ản đế n ROA 55 Hình 3.1. Quy trình nghiên c ứu 59 Hình 3.2. Mô hình nghiên c ứu 66 Hình 3.3. Minh h ọa v ề ứng d ụng c ủa h ồi quy phân vị theo Koenker và Hallock 73 Hình 4.1. Giá tr ị th ặng d ư ngành xây d ựng theo giá so sánh n ăm 2010 76 Hình 4.2. C ơ c ấu s ố l ượng doanh nghi ệp xây d ựng theo vùng kinh t ế giai đoạn 2012- 2017 82 Hình 4.3. C ơ c ấu s ố l ượng doanh nghi ệp xây d ựng theo mã ngành chi ti ết giai đoạn 2012-2017 83 Hình 4.4. Quy mô và t ốc độ t ăng t ổng tài s ản c ủa các doanh nghi ệp xây d ựng giai đoạn 2012-2017 85 Hình 4.5. Tài s ản bình quân c ủa doanh nghi ệp xây d ựng theo quy mô doanh nghi ệp giai đoạn 2012-2017 86 Hình 4.6. Tài s ản bình quân c ủa doanh nghi ệp xây d ựng theo lo ại hình doanh nghi ệp giai đoạn 2012-2017 87 Hình 4.7. C ấu trúc tài s ản c ủa doanh nghi ệp xây d ựng giai đoạn 2012-2017 89 Hình 4.8. T ỷ tr ọng tài s ản dài h ạn c ủa các doanh nghi ệp xây d ựng phân lo ại theo quy mô doanh nghi ệp 90 Hình 4.9. T ỷ tr ọng hàng t ồn kho và kho ản ph ải thu trong t ổng tài s ản c ủa các doanh nghi ệp xây d ựng giai đoạn 2012-2017 92 Hình 4.10. C ấu trúc ngu ồn v ốn c ủa các doanh nghi ệp xây d ựng giai đoạn 2012-2017 93 Hình 4.11. Tình hình bi ến độ ng c ấu trúc ngu ồn v ốn c ủa doanh nghi ệp xây d ựng giai đoạn 2012-2017 94 Hình 4.12. C ấu trúc ngu ồn v ốn theo quy mô c ủa các doanh nghi ệp xây d ựng giai đoạn 2012-2017 95 Hình 4.13. C ấu trúc ngu ồn v ốn theo lo ại hình doanh nghi ệp c ủa các doanh nghi ệp xây dựng giai đoạn 2012-2017 96 Hình 4.14. T ổng doanh thu theo lo ại hình doanh nghi ệp và bình quân doanh thu c ủa các doanh nghi ệp xây d ựng giai đoạn 2012-2017 99
11. ix Hình 4.15. L ợi nhu ận tr ước thu ế theo lo ại hình s ở h ữu và l ợi nhu ận bình quân c ủa các doanh nghi ệp xây d ựng giai đoạn 2012-2017 100 Hình 4.16. C ơ cấu lợi nhu ận c ủa doanh nghi ệp xây d ựng theo lo ại hình doanh nghi ệp giai đoạn 2012-2017 101 Hình 4.17. Tình hình l ợi nhu ận c ủa DNXD giai đoạn 2012-2017 101 Hình 4.18. H ệ s ố h ồi quy bi ến CTNV trên các phân v ị 115 Hình 4.19. H ệ s ố h ồi quy bi ến CTTS trên các phân v ị 115 Hình 4.20. H ệ s ố h ồi quy bi ến CTPT trên các phân v ị 116 Hình 4.21. H ệ s ố h ồi quy bi ến CTTK trên các phân v ị 116
12. 1 LỜI M Ở ĐẦ U 1. Tính c ấp thi ết c ủa đề tài Trong n ền kinh t ế th ị tr ường c ạnh tranh và h ội nh ập, doanh nghi ệp (DN) mu ốn tồn t ại và phát tri ển thì tr ước h ết, ho ạt độ ng kinh doanh ph ải mang l ại hi ệu qu ả. Hiệu qu ả kinh doanh (HQKD) càng cao, DN càng có điều ki ện m ở r ộng và phát tri ển s ản xu ất, t ạo vi ệc làm, nâng cao đời s ống ng ười lao độ ng, th ực hi ện t ốt ngh ĩa v ụ v ới ngân sách nhà n ước. Vì v ậy, HQKD của DN ph ải được xem xét m ột cách toàn di ện và ph ải đặ t trong m ối quan h ệ v ới hi ệu qu ả chung c ủa toàn b ộ n ền kinh t ế. Trong b ối c ảnh h ội nh ập kinh t ế qu ốc t ế và v ận hành theo c ơ ch ế th ị tr ường, các ngành kinh t ế, nh ất là nh ững ngành có thâm d ụng v ốn nh ư ngành xây d ựng (XD), được ti ếp c ận v ới nhi ều ngu ồn v ốn h ơn để m ở r ộng quy mô ho ạt độ ng. Theo BMI, ngành XD Vi ệt Nam được d ự đoán có t ốc độ t ăng tr ưởng trung bình 6,9%/n ăm trong vòng 10 n ăm t ới, tuy gi ảm nh ẹ so v ới trung bình 10 n ăm tr ước (7,1%/năm) nh ưng vẫn ở m ức cao so v ới trung bình th ế gi ới. Đây s ẽ là th ị tr ường ti ềm n ăng vô cùng to lớn cho ngành xây d ựng để phát tri ển trong t ươ ng lai. Tuy nhiên, bên c ạnh nh ững c ơ hội phát tri ển, các doanh nghi ệp xây d ựng (DNXD) tại Vi ệt Nam còn ph ải đố i m ặt v ới nhi ều khó kh ăn. Nh ững ảnh hưởng x ấu của các cu ộc kh ủng ho ảng kinh t ế, nh ững bi ến độ ng liên t ục c ủa lãi su ất và l ạm phát cũng nh ư các chính sách qu ản lý c ủa Nhà n ước đã ảnh h ưởng tr ực ti ếp đế n các DNXD. Với đặ c thù riêng c ủa ngành XD là s ử d ụng v ốn nhi ều, th ời gian thanh toán lâu do ảnh h ưởng b ởi nhi ều y ếu t ố nh ư k ế ho ạch v ốn c ủa ch ủ đầ u t ư, h ồ s ơ thanh toán, ti ến độ thi công, thiên tai th ời ti ết dẫn đế n các DNXD ph ải huy độ ng vốn thêm từ bên ngoài. Hơn n ữa, các DNXD là nh ững DN tạo ra c ơ s ở v ật ch ất h ạ t ầng cho xã hội vì th ế l ượng tài s ản trong các DNXD c ũng r ất l ớn c ần ph ải được ki ểm soát ch ặt ch ẽ. Nh ững v ấn đề này khi ến các DNXD tại Vi ệt Nam ngày càng quan tâm đến bài toán quản tr ị DN mà tr ọng tâm là thi ết l ập cấu trúc tài chính (CTTC) phù h ợp cho DN mình. Một CTTC phù h ợp là quy ết đị nh quan tr ọng v ới m ọi DN không ch ỉ b ởi nhu c ầu t ối đa l ợi ích thu được t ừ các cá nhân và t ổ ch ức liên quan t ới DN và ho ạt động c ủa DN mà còn b ởi tác động c ủa quy ết đị nh này t ới n ăng l ực kinh doanh c ủa DN trong môi tr ường c ạnh tranh. M ột CTTC được coi là t ối ưu khi chi phí s ử d ụng vốn bình quân (WACC) th ấp nh ất, đồ ng th ời khi đó giá tr ị DN đạ t được là l ớn nh ất. Dưới góc độ qu ản tr ị tài chính, m ột CTTC được l ựa ch ọn phù h ợp không ch ỉ giúp cho DNXD có th ể t ăng HQKD c ủa DN lên m ức t ối đa, h ạn ch ế r ủi ro tài chính mà còn là nền t ảng v ững ch ắc giúp DN đươ ng đầu v ới nh ưng bi ến độ ng t ừ bên ngoài.
13. 2 Trong th ời điểm l ạm phát cao n ếu DN vay nhi ều ti ền, li ệu HQKD có t ăng không? Ng ược l ại trong giai đoạn hi ện nay l ạm phát th ấp, lãi su ất ti ền vay ngân hàng gi ảm mạnh, DN d ễ ti ếp c ận v ới ngu ồn v ốn vay nh ưng v ẫn thua l ỗ. Nguyên nhân chính d ẫn đến HQKD gi ảm là do nh ững y ếu t ố nào? Li ệu CTTC có m ối quan h ệ v ới HQKD của DN hay không? Vậy việc nghiên c ứu v ề CTTC đặc bi ệt là tác động c ủa CTTC đến hi ệu qu ả kinh doanh của các DNXD là r ất c ần thi ết và có tính ứng d ụng cao trong th ực t ế. CTTC đã thu hút s ự quan tâm nghiên c ứu c ủa các nhà tài chính và các nhà qu ản lý DN trên th ế gi ới khi hai nhà kinh t ế h ọc ng ười M ỹ là Modigliani và Miller cho công b ố công trình c ủa h ọ vào n ăm 1958. Kể t ừ sau khi nghiên c ứu c ủa Modigliani và Miller (1958), có rất nhi ều các tác gi ả đã th ực hi ện các nghiên c ứu v ề CTTC ở các qu ốc gia phát tri ển nh ư: Rajan và Zingales (1995) (các n ước G7); Bevan và Danbolt (2002) (Anh); Akhtar và Oliver (2009) (Nh ật) và các qu ốc gia đang phát tri ển nh ư: Pandey (2001) (Malaysia); Buferna và c ộng s ự (2005). Ngoài ra, theo tìm hi ểu c ủa tác gi ả v ề s ự tác độ ng c ủa CTTC tới HQKD của DN trong nh ững n ăm g ần đây cho các k ết qu ả nghiên c ứu t ươ ng đối khác nhau với s ự không gi ống nhau v ề th ời gian và không gian nh ư: Kiprop (2014); Farooq và Masood (2016); họ cho r ằng: Các DN nên dùng CTTC thiên về n ợ s ẽ làm t ăng hi ệu qu ả c ủa doanh nghi ệp. Tuy nhiên, Le (2015) lại cho r ằng: N ếu DN dùng CTTC thiên v ề n ợ thì s ẽ làm gi ảm giá tr ị c ủa DN. Nh ưng v ới Karaca và Savsar (2012); Rajhans (2013) lại cho r ằng: Ch ưa có b ằng ch ứng khoa h ọc cho th ấy có m ối quan h ệ gi ữa CTTC và giá tr ị DN. Tại Vi ệt Nam, đã có nhi ều nghiên c ứu v ề CTTC của DN trong nhi ều ngành ngh ề c ụ th ể nh ư th ủy s ản (Lê Ph ươ ng Dung và Đặng Th ị H ồng Giang, 2013), ngành xây d ựng (Phan H ồng Mai, 2011), (Lê Th ị Nhu, 2017); ngành th ực ph ẩm (Phan và Nguyen, 2014). Đồng th ời c ũng có nhi ều tác gi ả xem xét tác độ ng c ủa CTTC đến giá tr ị c ủa DN nh ư: Tr ần Hùng S ơn (2008); Đoàn Vinh Th ăng (2016); Võ Minh Long (2017). V ới các k ết qu ả nghiên c ứu nh ư trên, theo tác gi ả c ần ph ải có nghiên c ứu khoa h ọc: Có hay không s ự tác độ ng c ủa CTTC đến HQKD của DN, v ới m ẫu là toàn bộ các DNXD tại Vi ệt Nam để giúp các nhà qu ản tr ị DN ho ạch đị nh CTTC phù h ợp với m ục tiêu nâng cao HQKD của DNXD. Hơn n ữa, một v ấn đề th ường g ặp trong nghiên c ứu th ực nghi ệm là hi ện t ượng ph ươ ng sai sai s ố thay đổ i và hi ện t ượng bi ến nội sinh trong mô hình. Để gi ải quy ết hi ện t ượng này c ần s ử d ụng bi ến công c ụ có mối t ươ ng quan v ới bi ến độ c l ập b ị n ội sinh và không t ươ ng quan v ới ph ần d ư c ủa
14. 3 mô hình ban đầu thông qua ph ươ ng pháp moment t ổng quát GMM. Vi ệc s ử d ụng ph ươ ng pháp này ngoài vi ệc gi ải quy ết được các khuy ết t ật c ủa mô hình còn có th ể giúp nghiên c ứu đưa ra các ki ến ngh ị phù h ợp h ơn nh ằm t ối đa hóa HQKD c ủa DN thông qua chính sách ho ạch đị nh CTTC và các nhân t ố ảnh h ưởng đế n chính sách này. Bên c ạnh đó, không nhi ều nghiên c ứu s ử d ụng ph ươ ng pháp h ồi quy phân v ị nh ằm xem xét s ự khác bi ệt trong chi ều h ướng tác độ ng c ủa CTTC lên t ừng phân vị của HQKD đố i v ới DN nói chung và DNXD nói riêng. Do đó, đây c ũng là m ột h ạn ch ế khi nghiên c ứu m ối quan h ệ gi ữa CTTC và HQKD. Từ nh ững v ấn đề nêu trên, đề tài “Nghiên c ứu ảnh h ưởng c ủa cấu trúc tài chính đến hi ệu qu ả kinh doanh của các doanh nghi ệp ngành xây d ựng Vi ệt Nam” đã được l ựa ch ọn để th ực hi ện cho nghiên c ứu này. Mặc dù, cho đến nay có t ươ ng đối nhi ều các nghiên c ứu v ề tác độ ng c ủa CTTC tới HQKD của DN nh ưng đề tài này vẫn đả m b ảo không ho ặc ít có s ự trùng lặp khi đặ t ra m ục tiêu, ph ạm vi và ph ương pháp nghiên c ứu so v ới các đề tài đã công b ố tr ước đây. Trong nghiên c ứu này, ngoài ph ươ ng pháp h ồi quy trung bình tác gi ả s ẽ s ử d ụng thêm ph ươ ng pháp h ồi quy phân vị để phân tích s ự tác độ ng c ủa CTTC đến HQKD của các DNXD trên các phân v ị khác nhau. Ngoài ra, k ết qu ả nghiên c ứu này c ũng th ật s ự c ần thi ết đố i v ới các nhà qu ản tr ị tài chính trong vi ệc ho ạch đị nh CTTC hợp lý, đả m b ảo vi ệc huy độ ng và s ử dụng ngu ồn v ốn có hi ệu qu ả cao h ơn, góp ph ần nâng cao HQKD của DNXD. Vì v ậy, theo tác gi ả đề tài này v ẫn mang tính th ời s ự c ũng nh ư tính độc l ập cao. 2. M ục tiêu và câu h ỏi\nghiên c ứu của lu ận án 2.1. M ục tiêu c ủa lu ận án Mục tiêu c ơ b ản c ủa lu ận án là đư a ra c ơ s ở lý lu ận v ề CTTC và hi ệu qu ả kinh doanh, đồng th ời phân tích tác động c ủa CTTC t ới HQKD t ừ đó đư a ra gi ải pháp nâng cao HQKD c ủa các DNXD. Từ m ục tiêu c ơ b ản của lu ận án, các m ục tiêu nghiên c ứu c ụ th ể v ề m ặt lý thuy ết và th ực nghi ệm bao g ồm: (1) H ệ th ống hóa v ề m ặt lý lu ận CTTC và HQKD c ủa các DN. (2) Phân tích th ực tr ạng và xu h ướng bi ến độ ng CTTC c ủa các DNXD t ại Vi ệt Nam (3) Phân tích th ực tr ạng và xu h ướng bi ến độ ng HQKD c ủa các DNXD t ại Vi ệt Nam (4) Xây d ựng mô hình tác động CTTC đến HQKD của DNXD tại Vi ệt Nam. (5) Đo l ường m ức độ tác độ ng c ủa CTTC đến HQKD của DNXD tại Vi ệt Nam.
15. 4 (6) Đề xu ất một s ố gi ải pháp để nâng cao HQKD của DNXD tại Vi ệt Nam. 2.2. Câu h ỏi nghiên c ứu Mục tiêu nghiên c ứu s ẽ đạ t được thông qua vi ệc tìm ki ếm câu tr ả l ời cho các câu hỏi nghiên c ứu c ụ th ể d ưới đây: Câu h ỏi nghiên c ứu 1: Đặc điểm CTTC và hi ệu qu ả kinh doanh của các DNXD t ại Vi ệt Nam giai đoạn 2012-2017 nh ư th ế nào? Câu h ỏi nghiên c ứu 2: CTTC tác động nh ư th ế nào đến HQKD của DNXD tại Vi ệt Nam giai đoạn 2012-2017? Câu h ỏi nghiên c ứu 3: Mức độ tác độ ng c ủa CTTC đế n HQKD có khác nhau theo các phân v ị c ủa hi ệu qu ả kinh doanh không? Câu h ỏi nghiên c ứu 4: Nh ững hàm ý chính sách cần thi ết nào để hoàn thi ện CTTC nh ằm nâng cao HQKD của DNXD tại Vi ệt Nam? 3. Đối t ượng và ph ạm vi nghiên c ứu 3.1. Đối t ượng nghiên c ứu Đối t ượng nghiên c ứu chính của lu ận án là tác động c ủa CTTC đến HQKD của DNXD. Ngoài ra, còn có các bi ến ph ụ thu ộc là các bi ến ki ểm soát trong mô hình nh ư: Quy mô, tu ổi, t ăng tr ưởng, c ủa DN. 3.2. Ph ạm vi nghiên c ứu - Ph ạm vi n ội dung: T ập trung chính vào cấu trúc tài chính và hi ệu qu ả kinh doanh của DNXD tại Việt Nam. - Ph ạm vi th ời gian: Giai đoạn 2012-2017. - Ph ạm vi không gian: Toàn b ộ các DNXD tại Vi ệt Nam 4. Đóng góp m ới c ủa lu ận án So sánh v ới nh ững nghiên c ứu tr ước, luận án đã có nh ững đóng góp nh ất đị nh v ề mặt lý lu ận và th ực ti ễn, đó là: 4.1. V ề m ặt lý lu ận Th ứ nh ất, nghiên c ứu là m ột s ự t ổng k ết, phân tích và đánh giá các lý thuy ết, các kết qu ả nghiên c ứu v ề CTTC của doanh nghi ệp và vai trò c ủa CTTC đối v ới HQKD của DNXD. Vì v ậy, k ết qu ả c ủa nghiên c ứu s ẽ có nh ững đóng góp nh ất đị nh vào vi ệc hệ th ống hóa và phát tri ển các lý thuy ết v ề CTTC. Góp ph ần làm rõ h ơn khái ni ệm v ề
16. 5 cấu trúc tài chính và hi ệu qu ả kinh doanh nh ằm th ống nh ất v ề m ặt lý lu ận, nh ận th ức đối v ới m ột ph ạm trù quen thu ộc trong khoa h ọc qu ản lý đố i v ới các nhà qu ản lý doanh nghi ệp t ại Vi ệt Nam. Th ứ hai, nghiên c ứu góp ph ần phát tri ển ph ươ ng pháp đo l ường CTTC của các doanh nghi ệp. Th ứ ba, nghiên c ứu là m ột th ể nghi ệm v ề s ự k ết h ợp gi ữa nghiên c ứu hàn lâm và nghiên c ứu ứng d ụng. Đó là xây d ựng và ki ểm đị nh mô hình nghiên c ứu, ph ỏng v ấn sâu để kh ẳng đị nh k ết qu ả nghiên cứu. Phát tri ển thêm m ột b ước v ề mặt ph ươ ng pháp lu ận và công c ụ nghiên cứu. Lu ận án được nghiên c ứu nh ằm cung c ấp m ột phân tích h ọc thu ật v ề cách xây dựng CTTC, cách xác định CTTC phù h ợp cho các DNXD tại Vi ệt Nam và đánh giá ảnh h ưởng c ủa nó t ới HQKD của các DNXD tại Vi ệt Nam qua các phân v ị khác nhau của HQKD. T ừ đây, NCS mong mu ốn ph ươ ng pháp này được ứng d ụng vào qu ản lý tài chính c ủa các DNXD nói riêng và các DN tại Vi ệt Nam nói chung. 4.2. V ề m ặt th ực ti ễn Một là, kết quả nghiên c ứu giúp cho các nhà nghiên c ứu, các nhà qu ản tr ị DN có cách nhìn đầy đủ và toàn di ện h ơn v ề ph ươ ng th ức ti ếp c ận và đo l ường CTTC của DN. Hai là, bằng k ết qu ả phân tích của 15.288 doanh nghi ệp v ới 91.728 quan sát nghiên c ứu đã dùng ph ươ ng pháp định l ượng gồm OLS, FEM, REM và GMM để th ực hi ện h ồi quy tác độ ng c ủa CTTC đến HQKD của các DNXD t ại Vi ệt Nam nh ằm xác định chi ều h ướng tác độ ng c ủa chúng. K ết qu ả cho th ấy trong CTTC thì bi ến cấu trúc ngu ồn v ốn (CTNV) và bi ến cấu trúc tài s ản (CTTS) có tác động tích c ực đế n HQKD còn t ỷ l ệ hàng t ồn kho và t ỷ l ệ các kho ản ph ải thu có tác động trái chi ều t ới HQKD của các DNXD. Thông qua các ki ểm đị nh có ý ngh ĩa th ống kê, còn cho th ấy HQKD còn ch ịu s ự tác độ ng c ủa bi ến quy mô và tu ổi c ủa DN. Ngoài ra, trong nghiên c ứu không tìm th ấy m ối liên h ệ nào gi ữa t ốc độ t ăng tr ưởng v ới HQKD. Ba là, không ch ỉ ki ểm đị nh tác độ ng c ủa CTTC đế n HQKD c ủa DNXD ở m ức độ trung bình, nghiên c ứu còn đánh giá tác động này bằng ph ươ ng pháp h ồi quy phân v ị và th ấy r ằng ở các phân v ị th ấp (m ức phân v ị 0,1 và 0,25) tác động c ủa y ếu tố CTTC lên HQKD tích c ực h ơn ở các phân v ị cao (m ức phân v ị 0,75 và 0,9). Bốn là, kết qu ả nghiên c ứu c ũng là m ột lu ận c ứ ch ắc ch ắn và có khoa h ọc để củng c ố thêm quan điểm v ề HQKD mà lu ận án đưa ra và là c ơ s ở để cho các DNXD điều ch ỉnh ho ạt độ ng c ủa mình h ướng t ới s ự phát tri ển tốt h ơn; các c ơ quan qu ản lý
17. 6 nhà n ước có c ăn c ứ cho nh ững chính sách phát tri ển c ủa ngành XD trong th ời gian t ới đảm b ảo s ự phát tri ển này là bền v ững mà v ẫn đả m b ảo kích thích đóng góp của ngành vào n ền kinh t ế qu ốc dân; các nhà đầu t ư có thêm m ột c ăn c ứ ch ắc ch ắn cho nh ững quy ết đị nh đầ u t ư c ủa mình vào ngành XD. Năm là, lu ận án s ử d ụng k ết h ợp gi ữa nghiên c ứu đị nh l ượng và nghiên c ứu đị nh tính. Nghiên c ứu đị nh tính là ph ỏng v ấn sâu đố i v ới các nhà qu ản tr ị DN để đánh giá kết qu ả nghiên c ứu đị nh lượng t ừ đó đề xu ất hàm ý chính sách liên quan đến CTTC nh ằm nâng cao HQKD của DNXD. Do đó lu ận án s ẽ là ngu ồn tài li ệu tham kh ảo v ề ph ươ ng pháp lu ận, thi ết k ế nghiên c ứu, mô hình nghiên c ứu và xử lý d ữ li ệu nghiên cứu cho các nhà nghiên c ứu, gi ảng viên, h ọc viên và sinh viên trong cùng l ĩnh vực. 5. C ấu trúc c ủa lu ận án Ngoài m ục l ục, danh m ục các t ừ vi ết t ắt, danh m ục b ảng biểu, danh m ục hình v ẽ, danh m ục tài li ệu tham kh ảo và Ph ụ l ục, lu ận án được c ấu trúc thành 5 ch ươ ng. C ụ th ể nh ư sau: Ch ươ ng 1: Tổng quan tình hình nghiên c ứu Ch ươ ng 2: Nh ững v ấn đề lý lu ận c ơ b ản v ề c ấu trúc tài chính và hi ệu qu ả kinh doanh c ủa doanh nghi ệp xây d ựng Ch ươ ng 3: Ph ươ ng pháp nghiên c ứu Ch ươ ng 4: Kết qu ả nghiên c ứu về ảnh h ưởng c ủa cấu trúc tài chính đến hi ệu qu ả kinh doanh của doanh nghi ệp ngành xây d ựng tại Vi ệt Nam Ch ươ ng 5: Gi ải pháp và khuy ến ngh ị chính sách
18. 7 CH ƯƠ NG 1: T ỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN C ỨU Các nghiên c ứu th ực nghi ệm v ề tác độ ng c ủa CTTC đế n HQKD c ủa các DN được th ực hi ện b ởi các nhà nghiên c ứu trong và ngoài n ước v ới các m ẫu nghiên c ứu khác nhau v ẫn cho ra các k ết qu ả khác nhau. Theo tác gi ả, nguyên nhân này xu ất phát từ các đặ c điểm nh ư: ngành ngh ề kinh doanh, môi tr ường ho ạt độ ng, m ức độ ch ấp nh ận r ủi ro c ủa DN T ổng quan các nghiên c ứu th ực nghi ệm g ần đây s ẽ được tác gi ả trình bày ở ph ần sau đây: 1.1. Các nghiên c ứu v ề m ối quan h ệ tuy ến tính gi ữa c ấu trúc tài chính và hi ệu qu ả kinh doanh c ủa doanh nghi ệp Mối quan h ệ gi ữa CTTC v ới HQKD c ủa DN v ẫn là v ấn đề được quan tâm b ởi các nhà nghiên c ứu lý thuy ết và th ực nghi ệm trên th ế gi ới. Trong đó ph ải k ể đế n quan điểm được đưa ra b ởi các lý thuy ết điển hình nh ư lý thuy ết M&M, lý thuy ết tr ật t ự phân h ạng, lý thuy ết c ấu trúc v ốn (CTV) Lý thuy ết M&M c ủa Modigliani và Miller (1958) ch ỉ ra r ằng giá tr ị th ị tr ường c ủa m ột DN độ c l ập v ới CTV trong điều ki ện th ị tr ường hoàn h ảo, không có thu ế thu nh ập doanh nghi ệp. V ới vi ệc lo ại b ỏ gi ả thi ết v ề thu ế thu nh ập doanh nghi ệp, M&M đưa ra k ết lu ận CTTC có tác độ ng tích c ực đế n hi ệu qu ả kinh doanh c ủa doanh nghi ệp hay DN s ử d ụng nhi ều n ợ, hi ệu qu ả kinh doanh càng gia t ăng và gia t ăng t ối đa khi DN được tài tr ợ b ằng 100% n ợ (Modigliani và Miller, 1963). Lý thuy ết tr ật t ự phân h ạng của Myers và Majluf (1984) lại ch ỉ ra tác động tiêu c ực gi ữa CTTC v ới hi ệu qu ả kinh doanh thông qua k ết qu ả nghiên c ứu các DN có kh ả n ăng sinh l ời cao s ẽ s ử d ụng ít v ốn vay h ơn các DN có kh ả n ăng sinh l ời th ấp. Lý thuy ết đánh đổ i c ấu trúc vốn dạng tĩnh (Myers, 1977) cho r ằng hi ệu qu ả c ủa DN có s ử d ụng n ợ b ằng hi ệu qu ả c ủa DN không s ử d ụng n ợ c ộng v ới giá tr ị hi ện t ại của t ấm lá ch ắn thu ế t ừ n ợ tr ừ đi giá tr ị hi ện t ại c ủa chi phí phá s ản. Vì v ậy, t ồn t ại m ột CTTC t ối ưu t ại đó hi ện giá c ủa các kho ản ti ết ki ệm thu ế do vay n ợ t ăng thêm v ừa đủ bù cho s ự gia trong hi ện giá c ủa chi phí ki ệt qu ệ tài chính. Nh ư v ậy có th ể th ấy r ằng, CTTC là m ột y ếu t ố quan tr ọng có tác độ ng t ới HQKD c ủa DN. Tuy nhiên, chi ều hướng và m ức độ tác độ ng gi ữa các y ếu t ố này có s ự khác nhau gi ữa các DN, gi ữa các nhóm DN trong nh ững điều ki ện c ụ th ể. 1.1.1. Cấu trúc tài chính tác động tích c ực đế n hi ệu qu ả kinh doanh c ủa doanh nghi ệp Abor (2005) đã s ử d ụng d ữ li ệu tài chính c ủa 20 doanh nghi ệp niêm y ết để xem xét m ối quan h ệ gi ữa CTTC và HQKD của các doanh nghi ệp ở Ghana phát hi ện th ấy
19. 8 mối quan h ệ cùng chi ều và có ý ngh ĩa th ống kê gi ữa n ợ ng ắn h ạn và t ổng n ợ với HQKD đo b ằng ROE nh ưng l ại có quan hệ ng ược chi ều gi ữa n ợ dài h ạn v ới ROE. K ết qu ả nghiên c ứu này cho th ấy, s ự gia t ăng v ề quy mô n ợ có liên quan đến s ự gia t ăng lợi nhu ận và do đó n ợ cao h ơn thì HQKD sẽ cao h ơn. Khan (2012); Awunyo-Vitor và Badu (2012) cũng đưa ra k ết lu ận tươ ng t ự. Kế th ừa nghiên c ứu c ủa Abor (2005), Gill và c ộng s ự (2011) đã m ở r ộng quy mô nghiên c ứu lên 272 doanh nghi ệp được chia thành hai ngành s ản xu ất và d ịch v ụ trong th ời gian t ừ 2005-2007 t ại sàn ch ứng khoán New York, M ỹ. V ới ph ươ ng pháp OLS, ở cả 2 lo ại hình DN s ản xu ất và d ịch v ụ thì CTTC được đo bằng h ệ s ố n ợ và h ệ s ố n ợ ng ắn h ạn đề u có tác độ ng tích c ực đế n ROE, phù h ợp v ới nghiên c ứu c ủa Abor (2005). Trong giai đoạn nghiên c ứu này, n ền kinh t ế t ươ ng đối ổn đị nh, gi ống nh ư trong giai đoạn nghiên c ứu c ủa Abor (2005), giá tr ị trung bình c ủa ROE l ần l ượt đố i v ới ngành sản xu ất và d ịch v ụ là 26,5% và 25,9%. Điểm khác bi ệt trong nghiên c ứu này so v ới nghiên c ứu c ủa Abor (2005) là n ợ dài h ạn tác độ ng tích c ực đế n ROE đố i v ới DN thu ộc ngành sản xu ất nh ưng l ại không có ý ngh ĩa th ống kê v ới ngành d ịch v ụ. Nh ư v ậy khi áp d ụng cùng m ột mô hình nghiên c ứu, cùng m ột ph ươ ng pháp ước l ượng nh ưng ở các qu ốc gia khác nhau s ẽ có s ự khác nhau v ề chi ều tác độ ng c ủa n ợ dài h ạn đế n ROE. Ngoài ra, khi phân ra các ngành ngh ề khác nhau trong cùng m ột môi tr ường nghiên cứu c ũng có s ự khác bi ệt v ề s ự tác độ ng c ủa n ợ dài h ạn đế n ROE. Ngoài vi ệc s ử d ụng ch ỉ tiêu ROA, ROE các tác gi ả còn m ở r ộng các ch ỉ tiêu đo lường HQKD c ủa DN nh ư l ợi nhu ận sau thu ế trên doanh thu (Return On Sales - ROS), biên l ợi nhu ận g ộp (Gross Profit Margin - GM), giá th ị tr ường trên thu nh ập m ột c ổ phi ếu (P/E), giá tr ị th ị tr ường trên giá tr ị s ổ sách (Tobin’Q), thu nh ập m ột c ổ phi ếu ph ổ thông. Ch ẳng h ạn nh ư nghiên c ứu c ủa El-Sayed Ebaid (2009) đã nghiên c ứu 64 doanh nghi ệp phi tài chính trên sàn ch ứng khoán Ai C ập giai đoạn 1997-2005. Trong nghiên cứu này tác gi ả xem xét tác độ ng c ủa hệ s ố n ợ, h ệ s ố n ợ ng ắn h ạn, h ệ s ố n ợ dài h ạn đến ROA, ROE và GM. V ới ph ươ ng pháp h ồi quy OLS, k ết qu ả ch ỉ ra STD tác động tích c ực đế n ROE v ới m ức ý ngh ĩa 5%, còn TD tác động cùng chi ều v ới ROE nh ưng lại có ý ngh ĩa th ống kê. K ết qu ả này đúng m ột ph ần v ới nghiên c ứu c ủa Abor (2005) và Gill và c ộng s ự (2011) về tác độ ng c ủa h ệ s ố n ợ ng ắn h ạn. Điểm t ươ ng đồng c ủa các nghiên c ứu này là tr ị s ố trung bình c ủa ROE t ươ ng đối cao (kho ảng 21,37%). Riêng mô hình GM tác động t ới CCTC thì c ả 3 bi ến liên quan đến c ấu trúc v ốn đều không có ý ngh ĩa thống kê.